Akt przekazania władzy Józefowi Piłsudskiemu
Jednym z najważniejszych dokumentów z okresu odzyskania niepodległości jest oryginał Aktu Przekazania Władzy przez Radę Regencyjną Józefowi Piłsudskiemu. To dokument z 14 listopada 1918 roku. Do naszych czasów zachowała się również fotokopia dokumentu starszego o trzy dni – aktu pochodzącego z 11 listopada 1918 roku, w którym Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu władzę wojskową.
Fotokopia aktu przekazania Józefowi Piłsudskiemu zwierzchnictwa nad wojskiem
Trzy dni przed przekazaniem Piłsudskiemu władzy nad państwem, Rada Regencyjna oddała w jego ręce zwierzchnictwo nad wojskiem polskim.
Pamiątki z okresu odzyskiwania niepodległości
- Prezentujemy kartę wizytową Józefa Piłsudskiego - jeszcze jako brygadiera. Być może nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie historia opisana przez jednego z ówczesnych działaczy niepodległościowych, Artura Śliwińskiego, który przekazał ją do zbiorów Instytutu. Ciekawy jest cały kontekst dotyczący tej wizytówki. Otóż w listopadzie 1915 roku Artur Śliwiński przybył z wizytą bezpośrednio w okopy do polskich legionistów. Tam w jednej z ziemianek zorganizowano spotkanie, podczas którego omawiano sytuację polityczną i sytuację taktyczną. Na pamiątkę tego spotkania Sliwiński puścił w tej ziemiance w obieg żołnierzy i oficerów właśnie taką kartę wizytową, którą otrzymał od Piłsudskiego. Oficerowie i żołnierze, którzy tam byli, złożyli na niej swoje podpisy. Dzięki temu, że Artur Śliwiński zachował kartę, a następnie przekazał ją do Instytutu Piłsudskiego, trafiła ona do zasobu Archiwum Akt Nowych. Dziś jest takim świadectwem jednej z okopowych nocy Wołynia 1915 roku – opowiada archiwista Rafał Kierzkowski.
List "Szanowny Panie Romanie!"
„Wysyłając delegację do Paryża dla porozumienia się z komitetem paryskim i wspólnego pola porozumienia się z Ententą, proszę Pana o ułatwienie w pertraktacjach..." - mniej więcej tyle z listu Józefa Piłsudskiego do Romana Dmowskiego udało się odcyfrować redakcji i.pl. Zachęcamy do podjęcia samodzielnych starań w odczytaniu reszty listu.
