MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej

Mikołaj Romanowski
Opracowanie:
Oto lista wybranych słów, jakimi posługują się mieszkańcy Kujaw. Tak zwana gwara kujawska jest podobna do gwary poznańskiej, ale niektóre słowa zrozumieją tylko osoby pochodzące z Kujaw lub wychowane w tym regionie. Gwara kujawska to swoista mieszanka regionalizmów oraz słów pochodzących z języka niemieckiego i rosyjskiego. Rusycyzmy szerzej spotkamy na terenie Kujaw wschodnich. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 gwara kujawska okrzepła, a dotąd używane słowa i zwroty utrwaliły się i mimo upływu lat stosowane są przez mieszkańców tej części Polski. Oto słowa używane w gwarze kujawskiej[/b] ►►►
Oto lista wybranych słów, jakimi posługują się mieszkańcy Kujaw. Tak zwana gwara kujawska jest podobna do gwary poznańskiej, ale niektóre słowa zrozumieją tylko osoby pochodzące z Kujaw lub wychowane w tym regionie. Gwara kujawska to swoista mieszanka regionalizmów oraz słów pochodzących z języka niemieckiego i rosyjskiego. Rusycyzmy szerzej spotkamy na terenie Kujaw wschodnich. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 gwara kujawska okrzepła, a dotąd używane słowa i zwroty utrwaliły się i mimo upływu lat stosowane są przez mieszkańców tej części Polski. Oto słowa używane w gwarze kujawskiej[/b] ►►► Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
O czystej gwarze kujawskiej możemy mówić w kontekście języka używanego na Kujawach przed pierwszym rozbiorem Polski. 5 sierpnia 1772 r. zostały zawarte w Petersburgu trzy identyczne traktaty, zgodnie z którymi trzy mocarstwa ‒ Rosja, Prusy i Austria ‒ dokonały I rozbioru Polski. Zmiany terytorialne bezpośrednio wpłynęły na lokalnie stosowaną gwarę, w tym kujawską. Poniżej słowniczek gwary kujawskiej. Znasz te słowa?

Gwara kujawska to swoista mieszanka regionalizmów oraz słów pochodzących z języka niemieckiego i rosyjskiego. Rusycyzmy szerzej spotkamy na terenie Kujaw wschodnich. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 gwara kujawska okrzepła, a dotąd używane słowa i zwroty utrwaliły się i mimo upływu lat stosowane są przez mieszkańców tej części Polski.

Zobacz wideo z cyklu "Najzabawniejsze Kroniki Filmowe PRL: Propaganda PRL

W naszym artykule zebraliśmy charakterystyczne słowa i zwroty, używane przez mieszkańców Kujaw po rozbiorze Polski. Gwara kujawska w swojej pierwotnej formie przestała istnieć przed około stu laty z okładem. Językoznawcy zauważają duże podobieństwo pomiędzy gwarą kujawską a poznańską (wielkopolską). Nic dziwnego, te rejony przez lata przenikały się wzajemnie, Kujawy znajdowały się pod wpływem Wielkopolski, historycznie wykształciły się również związki gospodarcze i kulturalne, co rzutowało na używany na tych terytoriach język.

Zobacz słowa, których używano i używa się do tej pory na Kujawach. Wiele z nich to germanizmy, które znane są także z innych regionów, ale są perełki, które znają tylko mieszkańcy Kujaw.

Unikalne słowa gwary kujawskiej znajdziesz w galerii artykułu. Wiesz, co oznaczają?

Oto słowniczek gwary kujawskiej. Lista poniżej, a najbardziej ciekawe słowa gwary kujawskiej znajdziesz w galerii artykułu:

Gwara kujawska - zobacz, co oznaczają. Znasz te słowa? Zebraliśmy je w formie listy - więcej unikalnych słów gwary kujawskiej znajdziesz w galerii artykułu

  • ajuści - a jakże, jeszcze czego
  • babok - strach na wróble, straszydło
  • bebechy - trzewia, wnętrzności lub pościel
  • bebzun - duży brzuch
  • berbelucha - mętna ciecz, brudna woda
  • bibulić - pisać
  • bożo krówka - biedronka
  • brynda, bryndka - denaturat
  • badejki - kąpielówki
  • blubrać - ględzić, narzekać
  • bryle - okulary
  • chachmyncić - kłamać, gmatwać, oszukiwać
  • ciengiem, cingim - ciągle, wciąż
  • ej - słuchaj
Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej
Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej
Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
  • fanga - cios
  • fujty - nogi
  • fujera - ognisko
  • gable - widły do ziemniaków, buraków
  • gały - oczy
  • giglać - łaskotać
  • giry - nogi
  • gnoty - kości
  • haman - mężczyzna silny, dużym niezdarny, nie za bardzo błyskotliwy
  • haczka - motyka
  • kista - skrzynia
  • klofta - gruba, ociężała kobieta
  • klamot - kamień
  • krzan - chrzan
  • kufajka - waciak, ciepła przeszywana kurtka szyta na watolinie
  • kupywać - kupować
  • kurok, kurak - kogut
  • kutwa - skąpiec, złośliwiec
  • kuzaj - kuzyn
  • licki - lejce, cugle
  • lujówka - czapka z daszkiem
  • łapawice - rękawice
  • mizdrzyć się - przymilać się
  • mni - mniej

Więcej unikalnych słów gwary kujawskiej znajdziesz w galerii artykułu. Wiesz, co oznaczają?

Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej
Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej
Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
  • modrok - chaber, bławatek
  • nabierka - chochla, łyżka do zupy
  • na chybcika - robić coś byle jak, nie starając się
  • nyny - spać
  • pazłotko - folia aluminiowa
  • po wiela? - po ile?
  • pódź sa - chodź tu
  • peja - wesz, pchła
  • rejwach - zamieszanie,zgiełk
  • rzaga - piła do cięcia drewna
  • rzeszoto - sito
  • rzoga - piła, piłka
  • ryczka - stołek, małe krzesełko
  • rzympolić - nieumiejętnie grać na instrumencie
  • rajzować - podróżować
  • repeta - dokładka
  • sicha - włosy, sierść
  • sklep - piwnica (od sklepienia)
  • strugać kartofle - obierać ziemniaki
  • szablok - fasola
  • szabrować - kraść
  • szkita - noga
  • szkloki - landrynki, twarde cukierki
  • szudrać - drapać
  • szukać się - bawić się w chowanego
  • sirminga - niepozorny mężczyzna
  • szkieła - policjant
  • sznytka - kromka
  • ślipia - oczy
  • śrubsztok - imadło
  • tutka - torebka papierowa
  • umorusany - brudny
  • waserwaga - poziomica
  • wajcha - dźwignia, przekładnia, zwrotnica
  • zebuć - zdjąć buty
  • ziorko - ziarno
  • zydel - taboret
  • zynder - łobuz, nierób
  • zyzol - zezowaty

Zobacz wideo z cyklu "Najzabawniejsze Kroniki Filmowe PRL: Alkohol

To może Cię zainteresować: Tak mówiono kiedyś w Bydgoszczy:

Gwara bydgoska - tak mówiono kiedyś w Bydgoszczy i okolicy. ...

Artykuł opracowany m.in. w oparciu o słoniczek gwary kujawskiej na http://kronikiinowroclawskie.blogspot.com/

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Pozostałe

Polecane oferty
* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera

Wybrane dla Ciebie

Celownik od niemieckiego czołgu Panzer II trafił do poznańskiego muzeum

Celownik od niemieckiego czołgu Panzer II trafił do poznańskiego muzeum

Nie żyje polski historyk. Był porwany przez Hamas

Nie żyje polski historyk. Był porwany przez Hamas

Wróć na naszahistoria.pl Nasza Historia