Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej

Mikołaj Romanowski
Opracowanie:
Oto lista wybranych słów, jakimi posługują się mieszkańcy Kujaw. Tak zwana gwara kujawska jest podobna do gwary poznańskiej, ale niektóre słowa zrozumieją tylko osoby pochodzące z Kujaw lub wychowane w tym regionie. Gwara kujawska to swoista mieszanka regionalizmów oraz słów pochodzących z języka niemieckiego i rosyjskiego. Rusycyzmy szerzej spotkamy na terenie Kujaw wschodnich. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 gwara kujawska okrzepła, a dotąd używane słowa i zwroty utrwaliły się i mimo upływu lat stosowane są przez mieszkańców tej części Polski. Oto słowa używane w gwarze kujawskiej[/b] ►►►
Oto lista wybranych słów, jakimi posługują się mieszkańcy Kujaw. Tak zwana gwara kujawska jest podobna do gwary poznańskiej, ale niektóre słowa zrozumieją tylko osoby pochodzące z Kujaw lub wychowane w tym regionie. Gwara kujawska to swoista mieszanka regionalizmów oraz słów pochodzących z języka niemieckiego i rosyjskiego. Rusycyzmy szerzej spotkamy na terenie Kujaw wschodnich. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 gwara kujawska okrzepła, a dotąd używane słowa i zwroty utrwaliły się i mimo upływu lat stosowane są przez mieszkańców tej części Polski. Oto słowa używane w gwarze kujawskiej[/b] ►►► Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
O czystej gwarze kujawskiej możemy mówić w kontekście języka używanego na Kujawach przed pierwszym rozbiorem Polski. 5 sierpnia 1772 r. zostały zawarte w Petersburgu trzy identyczne traktaty, zgodnie z którymi trzy mocarstwa ‒ Rosja, Prusy i Austria ‒ dokonały I rozbioru Polski. Zmiany terytorialne bezpośrednio wpłynęły na lokalnie stosowaną gwarę, w tym kujawską. Poniżej słowniczek gwary kujawskiej. Znasz te słowa?

Gwara kujawska to swoista mieszanka regionalizmów oraz słów pochodzących z języka niemieckiego i rosyjskiego. Rusycyzmy szerzej spotkamy na terenie Kujaw wschodnich. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 gwara kujawska okrzepła, a dotąd używane słowa i zwroty utrwaliły się i mimo upływu lat stosowane są przez mieszkańców tej części Polski.

Zobacz wideo z cyklu "Najzabawniejsze Kroniki Filmowe PRL: Propaganda PRL

W naszym artykule zebraliśmy charakterystyczne słowa i zwroty, używane przez mieszkańców Kujaw po rozbiorze Polski. Gwara kujawska w swojej pierwotnej formie przestała istnieć przed około stu laty z okładem. Językoznawcy zauważają duże podobieństwo pomiędzy gwarą kujawską a poznańską (wielkopolską). Nic dziwnego, te rejony przez lata przenikały się wzajemnie, Kujawy znajdowały się pod wpływem Wielkopolski, historycznie wykształciły się również związki gospodarcze i kulturalne, co rzutowało na używany na tych terytoriach język.

Zobacz słowa, których używano i używa się do tej pory na Kujawach. Wiele z nich to germanizmy, które znane są także z innych regionów, ale są perełki, które znają tylko mieszkańcy Kujaw.

Unikalne słowa gwary kujawskiej znajdziesz w galerii artykułu. Wiesz, co oznaczają?

Oto słowniczek gwary kujawskiej. Lista poniżej, a najbardziej ciekawe słowa gwary kujawskiej znajdziesz w galerii artykułu:

Gwara kujawska - zobacz, co oznaczają. Znasz te słowa? Zebraliśmy je w formie listy - więcej unikalnych słów gwary kujawskiej znajdziesz w galerii artykułu

  • ajuści - a jakże, jeszcze czego
  • babok - strach na wróble, straszydło
  • bebechy - trzewia, wnętrzności lub pościel
  • bebzun - duży brzuch
  • berbelucha - mętna ciecz, brudna woda
  • bibulić - pisać
  • bożo krówka - biedronka
  • brynda, bryndka - denaturat
  • badejki - kąpielówki
  • blubrać - ględzić, narzekać
  • bryle - okulary
  • chachmyncić - kłamać, gmatwać, oszukiwać
  • ciengiem, cingim - ciągle, wciąż
  • ej - słuchaj
Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej
Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej
Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
  • fanga - cios
  • fujty - nogi
  • fujera - ognisko
  • gable - widły do ziemniaków, buraków
  • gały - oczy
  • giglać - łaskotać
  • giry - nogi
  • gnoty - kości
  • haman - mężczyzna silny, dużym niezdarny, nie za bardzo błyskotliwy
  • haczka - motyka
  • kista - skrzynia
  • klofta - gruba, ociężała kobieta
  • klamot - kamień
  • krzan - chrzan
  • kufajka - waciak, ciepła przeszywana kurtka szyta na watolinie
  • kupywać - kupować
  • kurok, kurak - kogut
  • kutwa - skąpiec, złośliwiec
  • kuzaj - kuzyn
  • licki - lejce, cugle
  • lujówka - czapka z daszkiem
  • łapawice - rękawice
  • mizdrzyć się - przymilać się
  • mni - mniej

Więcej unikalnych słów gwary kujawskiej znajdziesz w galerii artykułu. Wiesz, co oznaczają?

Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej
Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
Gwara kujawska - tak mówiono kiedyś na Kujawach. Jest podobna do gwary poznańskiej
Narodowe Archiwum Cyfrowe, archiwum PPG, nadesłane
  • modrok - chaber, bławatek
  • nabierka - chochla, łyżka do zupy
  • na chybcika - robić coś byle jak, nie starając się
  • nyny - spać
  • pazłotko - folia aluminiowa
  • po wiela? - po ile?
  • pódź sa - chodź tu
  • peja - wesz, pchła
  • rejwach - zamieszanie,zgiełk
  • rzaga - piła do cięcia drewna
  • rzeszoto - sito
  • rzoga - piła, piłka
  • ryczka - stołek, małe krzesełko
  • rzympolić - nieumiejętnie grać na instrumencie
  • rajzować - podróżować
  • repeta - dokładka
  • sicha - włosy, sierść
  • sklep - piwnica (od sklepienia)
  • strugać kartofle - obierać ziemniaki
  • szablok - fasola
  • szabrować - kraść
  • szkita - noga
  • szkloki - landrynki, twarde cukierki
  • szudrać - drapać
  • szukać się - bawić się w chowanego
  • sirminga - niepozorny mężczyzna
  • szkieła - policjant
  • sznytka - kromka
  • ślipia - oczy
  • śrubsztok - imadło
  • tutka - torebka papierowa
  • umorusany - brudny
  • waserwaga - poziomica
  • wajcha - dźwignia, przekładnia, zwrotnica
  • zebuć - zdjąć buty
  • ziorko - ziarno
  • zydel - taboret
  • zynder - łobuz, nierób
  • zyzol - zezowaty

Zobacz wideo z cyklu "Najzabawniejsze Kroniki Filmowe PRL: Alkohol

To może Cię zainteresować: Tak mówiono kiedyś w Bydgoszczy:

Gwara bydgoska - tak mówiono kiedyś w Bydgoszczy i okolicy. ...

Artykuł opracowany m.in. w oparciu o słoniczek gwary kujawskiej na http://kronikiinowroclawskie.blogspot.com/

od 7 lat
Wideo

Kosiniak-Kamysz o relacjach polskiego rządu z nowym prezydentem USA

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszahistoria.pl Nasza Historia