Chodzi o fragment Psalmu 22. Przez setki lat o ból głowy przyprawiał tłumaczy jeden fragment. W wersecie 17 pojawia się zwrot "jak lew" w odniesieniu do rąk i stóp umierającego. Problem polega na tym, że lew nie bardzo pasuje tu do kontekstu.
Skąd ten lew
- Można to co prawda rozumieć tak: "przeciwnicy rzucili się na moje ręce i stopy jak lew" – wyjaśnia dr Piotr Zaremba, znawca języków biblijnych z Uniwersytetu Adama Mickiewicza i autor dwóch kompletnych przekładów Pisma Świętego (wersji dosłownej i literackiej). - W Septuagincie [pierwsze, starożytne tłumaczenie Starego Testamentu na grekę - red.] mamy jednak inną wersję - "przebili moje ręce i stopy".
Chodzi z pozoru o drobny szczegół, ale z perspektywy sporów religijnych niezwykle istotny, bo opis z Psalmiu22 w zadziwiający sposób nasuwa skojarzenie z ukrzyżowaniem Chrystusa, choć powstał setki lat wcześniej.
Decydują ułamki milimetrów
- Często w dziejach zarzucano chrześcijanom, że "majstrowali" przy Septuagincie tak, aby starotestamentowy tekst brzmiał bardziej mesjanistycznie - wyjaśnia dr Zaremba. - Zwłaszcza środowiska biblistów żydowskich uważały go za manipulację. Rozwiązaniem zagadki okazały się zwoje znalezione nad Morzem Martwym. Jeden z hebrajskich manuskryptów potwierdził poprawność tłumaczenia na grecki.
Okazało się, że powodem całego zamieszania, był jeden znak. - Po hebrajsku "jak lew" brzmi K'ari, a słowo "przebili" – Karu – mówi poznański biblista. - Natomiast między "i" a "u" w piśmie odręcznym różnica często sprowadza się do ułamka milimetra.
Warto czytać stare manuskrypty
Czy odnajdywane każdej dekady stare manuskrypty mogą przynieść nowe ustalenia? - Wczytywanie się w oryginalne manuskrypty jest ważne – mówi dr Zaremba. - Jednym z powodów jest to, że manuskrypty spisywane były w formie zwoju, a partie tekstu - umieszczane w kolumnach. Mogło się zdarzyć, że jakieś słowa z jednej kolumny przeniknęły do sąsiedniej. Poza tym, trzeba sobie uświadamiać, że w niektórych przypadkach różnica pomiędzy znakami liter sprowadza się do ułamka milimetra.
