Wielka Synagoga była ważnym punktem w Gdańsku. Niestety, została rozebrana. Zobacz, jak wyglądała świątynia [archiwalne zdjęcia]

Piotr Celej
Synagoga łączyła w sobie cechy mauretańskie i charakterystyczne dla gdańskiego neorenesansu.
Synagoga łączyła w sobie cechy mauretańskie i charakterystyczne dla gdańskiego neorenesansu. Gedanopedia
W czasach nowożytnych Żydzi nie mogli się osiedlać w mieście. Zamieszkiwali więc okoliczne wsie takie jak Stare Szkoty czy Chełm. Zmieniło się to w XIX wieku, wetdy też okoliczne gminy się zjednoczyły. Dla ich potrzeb zaprojektowano budynek Wielkiej Synagogi. Zbudowano ją w latach 1885-1887, zaś projektantami byli architekci Hermann Ende i Wilhelm Bockmann.

Bryła ma charakter neorenasansowy. Wykonano ją z czerwonej cegły z kamiennymi detalami. Centralną część, na skrzyżowaniu naw z transeptem, wieńczyła potężna kopuła. Pośrodku ściany frontowej znajdowało się okno z charakterystyczną rozetą. Przestronne wnętrze przykryte było sklepieniem żaglowym i mogło pomieścić blisko dwa tysiące osób.

Niestety, świątynia, która miała być symbolem pojednania stała się wkrótce symbolem końca gminy żydowskiej w Gdańsku. Szykanowani zostali zmuszeni do sprzedarzy nieruchomości w 1939 roku za 330 tys. guldenów, co stanowiło około jednej trzeciej realnej wartości. Żydom pozwolono na wywóz majątku ruchomego. Wyjątkowa kolekcja judaików Giełdzińskiego trafiła do Nowego Jorku. Do Jerozolimy trafiło archiwum gminy. Z kolei biblioteka została wywieziona do Wilna. Początkowo nazistowskie władze Gdańska chciały przerobić synagogę na salę gimnastyczną, ale ostatecznie rozebrano ją. Tuż przed rozbiórką pojawił się obrzydliwy napis: "Przybądź kochany maju i uwolnij nas od Żydów".

Synagoga łączyła w sobie cechy mauretańskie i charakterystyczne dla gdańskiego neorenesansu.

Wielka Synagoga była ważnym punktem w Gdańsku. Niestety, zos...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Kultura i rozrywka

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszahistoria.pl Nasza Historia