Animowana rekonstrukcja przestrzeni śródmieścia Gdańska pokazuje obszar dzisiejszej osi komunikacyjnej ulic Wały Piastowskie – Podwale Grodzkie – Wały Jagiellońskie – Okopowa, od nieistniejącego obecnie placu Hanzy po nieistniejący ówcześnie węzeł Unii Europejskiej.
Przedwojenny Gdańsk na animacji
- Tak pełnej dokumentacji nikt wcześniej nie miał, zdjęcia historyczne pokazywały tylko fragmenty. Złożyliśmy w całość materiały pochodzące od końca XIX wieku do II wojny światowej – mówi architekt miasta prof. Piotr Lorens.
Wizualizacja przedstawia organizację przestrzeni, która istniała do przedwiośnia 1945 roku. Wirtualna kamera z lotu ptaka pozwala nam spojrzeć na nieistniejący plac Hanzy, w miejscu którego stoi dziś gmach Komisji Krajowej „Solidarności”, zobaczyć zupełnie inną organizację siatki ulic i kwartały rozebranych w tej okolicy budynków. Widzimy reprezentacyjny front kamienic z przełomu XIX/XX w. od okolic naprzeciw dworca kolejowego po sąsiedztwo Bramy Wyżynnej. Zaglądamy z wylotu Targu Drzewnego w ciąg Huciska i Nowych Ogrodów, widzimy Wielką Synagogę zamykającą oś ul. Bogusławskiego (tu zamierzona niekonsekwencja, świątynia została zniszczona jeszcze w przededniu wybuchu wojny w 1939 roku przez Niemców). Zdobycie Gdańska przez Armię Czerwoną oznaczało zagładę splądrowanego i podpalonego miasta, którego zabytkowa tkanka została oszczędzona przez wcześniejsze alianckie naloty.
„O ile [...] Główne Miasto w swym kształcie urbanistycznym zostało częściowo odbudowane, tak w jego szerszym otoczeniu śródmieście Gdańska przeszło po wojnie przeobrażenia, które zupełnie zmieniły charakter miasta i jego przestrzeni” – czytamy we wstępie 5-minutowej podróży filmowej.
Gdańsk przed II wojną światową
Mowa tu o powojennej decyzji przebicia przedstawianym ciągiem od wiaduktu Błędnik po Okopową przelotowej trasy północ-południe, łączącej oś komunikacyjną rodzącego się Trójmiasta z wylotem na Pruszcz Gd. i Tczew przez Orunię i Święty Wojciech. Poszerzona oś nie dała szansy np. kamienicom naprzeciw dworca, fronty których stały w miejscu obecnej jezdni Podwala Grodzkiego w kierunku Gdyni. W programie powojennej odbudowy Gdańska zdecydowano też nie odtwarzać zniszczonej architektury końca XIX w. uznając ją za mało wartościową.
Wizualizację wykonał na zlecenie gdańskiego ratusza Paweł Mrozek, urbanista, architekt i aktywista miejski. W zamówieniu widać intencję Gdańska i biura architekta miasta by powrócić do dyskusji nad koncepcją urbanistyczną śródmieścia. Każda planowana tu czy realizowana budowa wywołuje wiele emocji, jak choćby centrum handlowe „Forum Gdańsk” o dyskusyjnej skali i architekturze. Na odważne decyzje planistyczne czeka „wizytówka miasta” widziana po wyjściu z dworca kolejowego. Propozycja uzupełnienia miejsca po przedwojennym hotelu „Danziger Hof”, stanowiącym kompozycyjną przeciwwagę do budynku banku po drugiej stronie Bramy Wyżynnej, wywołała ostry konflikt między zwolennikami odbudowy a tymi, którzy chcieliby nowoczesnej architektury w miejscu, gdzie obecnie stoi dawny pawilon „LOT-u”.
Paweł Mrozek, twórca pobudzającej wyobraźnię wizualizacji „tego, co było wcześniej”, jest współzałożycielem internetowego Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej, prowadzi też popularną prześmiewczą stronę „Sto lat planowania” w serwisie społecznościowym facebook, piętnującą błędy planistyczne i destrukcję krajobrazu miejskiego przez ośrodki deweloperskie i włodarzy samorządów. Wizualizacja za pomocą specjalistycznego oprogramowania integruje dane z historycznych planów i fotografii.
Link do nagrania:
https://www.gdansk.pl/tv/Zachodni-Front-Srodmiescia-Gdanska-Wizualizacja-stanu-z-przed-II-Wojny-Swiatowej,v,4404
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź "Dziennik Bałtycki" codziennie. Obserwuj dziennikbaltycki.pl!
