Była dokładnie 7:15 czasu lokalnego, kiedy jedna z wysp archipelagu pośrodku Oceanu Spokojnego w mgnieniu oka zamieniła się w gigantyczny krater. Była to "zasługą" Mike'a - pierwszej bomby wodorowej na świecie.
Główną rolę w stworzeniu bomby odegrał pochodzący ze Lwowa polsko-amerykański matematyk Stanisław Ulam oraz urodzony na Węgrzech Edward Teller.
Duet ten opracował teoretyczne założenia bomby, która okazała się być najpotężniejszą bronią w dziejach ludzkości.
Operacji nadano kryptonim "Ivy Mike". Próbną eksplozję pierwszej na świecie bomby termojądrowej przeprowadzono na atolu Eniwetok należącym do Stanów Zjednoczonych. W przygotowaniach do wybuchy i badaniu jego następstw wzięło ponad 9 tys. przedstawicieli armii i 2,3 tys. pracowników cywilnych.
Bomba wykorzystywała deuter i tryt jako paliwo termojądrowe. Siłę wybuchu oszacowano na 10,4 megaton czyli około 700 bomb jądrowych zrzuconych na Hiroszimę. Przy projektowaniu bomby termojądrowej użyty był komputer MANIAC I.
Grzyb o wysokośći 33 kilometrów
Kula ognia powstała w wyniku eksplozji była szeroka na ponad 5 kilometrów. Powstały grzyb atomowy osiągnął wysokość 17 kilometrów. Po dwóch minutach mierzył już 33 kilometry.
Atol Eniwetok służył za poligon nuklearny jeszcze do 1963 roku. W sumie przeprowadzono na nim 43 próby z bronią atomową. Władze Stanów Zjednoczonych dopiero pod koniec lat 80 po przeprowadzeniu operacji oczyszczenia wysp oficjalnie zezwoliły na powrót ludności.
Decydująca rola Ulama
Stanisław Ulam
(fot. (or pr)
Stanisław Marcin Ulam urodził się 13 kwietnia 1909 we Lwowie, zmarł 13 maja 1984 w Santa Fe. Był wybitnym przedstawicielem lwowskiej szkoły matematycznej.
W 1935 otrzymał zaproszenie do Stanów Zjednoczonych do Princeton University. Po rocznym pobycie na tym uniwersytecie dostał propozycję pracy na Harvardzie, z której skorzystał. W tym czasie każde wakacje spędzał w Polsce.
Ostatni jego pobyt w rodzinnym Lwowie miał miejsce latem 1939.
Do USA wrócił późnym latem, zabierając ze sobą brata Adama, który rozpoczął studia na Harvardzie, by w przyszłości zostać sowietologiem.
Jego najważniejszym i najbardziej twórczym w życiu okresem był czas, kiedy pracował w ramach Projektu Manhattan w ośrodku badań jądrowych w Los Alamos. Ulam przyjął obywatelstwo amerykańskie w 1943.
Ulam należał do grupy opracowującej teorię konstrukcji bomby wodorowej. Najpierw stosując swe innowacyjne metody matematyczne dowiódł, że koncepcja obrana przez kierownika projektu była błędna, a następnie zaproponował własne rozwiązanie, które doprowadziło projekt do sukcesu.
Bomba tej konstrukcji nosi nazwę projektu Tellera-Ulama.
Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0
