D jak Dziadek

„Dziadek” – takim pieszczotliwym mianem podkomendni nazywali Józefa Piłsudskiego. Piłsudski był tak naprawdę dowódcą jedynie I Brygady Legionów, chociaż dzięki swojej charyzmie i autorytetowi żołnierze służący w Legionach powszechnie uważali brygadiera Piłsudskiego za swojego ideowego przywódcę. Wysokie morale w oddziale i szacunek Piłsudski zapewnił sobie dzięki nietypowym zwyczajom i odejściem od typowej hierarchii wojskowej: każdy z żołnierzy otrzymywał równy żołd, kadra oficerska żyła na tym samym poziomie co jej szeregowcy, a w oddziale zwracano się do siebie zwrotem „obywatelu”. Piłsudski dbał również o poczucie odrębności swojej formacji – korzystał z polskiej tradycji wojskowej w kwestii języka, ceremoniału czy wykorzystywanych symboli. Rzecz jasna budziło to zastrzeżenia austriackiego dowództwa.

E jak Eugenia Lewicka

Jedna z wielu kobiet niezwykle istotnych w życiu Marszałka Piłsudskiego. Plotkuje się, że z lekarką o 30 lat młodszą od Piłsudskiego połączył byłego Naczelnika Państwa płomienny romans. Poznał ją podczas rodzinnego spaceru w Druskiennikach, kiedy to zasłabł i potrzebował pomocy. Potem często widywano ich razem. Smaczku sprawie dodaje pogłoska, jakoby to właśnie dzięki wparciu i opiece Eugenii Piłsudski odzyskał siły na tyle, by wrócić do walki o władzę i podjąć się organizacji zamachu majowego 1926 roku. Coś musi być na rzeczy – to ona była jedną z dwóch osób, którą Naczelnik zabrał ze sobą na kilkumiesięczny urlop na Maderę celem podreperowania zdrowia. W tym czasie jego drugie małżeństwo z Aleksandrą Szczerbińską było już fikcją. Lewicka wróciła jednak z portugalskiej wyspy kilka tygodni przed Piłsudskim. Co stało się podczas urlopu – nie wiadomo, ale po wspólnym wyjeździe na Maderę domniemani kochankowie już nigdy więcej się nie spotkali. Kilka lat po powrocie z wyspy bliska przyjaciółka Naczelnika popełniła samobójstwo – podobnie zresztą jak Leonarda Lewandowska, pierwsza miłość Piłsudskiego, z którą związany był podczas zsyłki na Syberię. Podobno Lewandowska odebrała sobie życie na wieść o tym, że Piłsudski ożenił się.

F jak Frakcja Rewolucyjna


Polska Partia Socjalistyczna, dawna Frakcja Rewolucyjna, powstała w 1928 roku. Była to partia lewicowa, nawiązująca nazwą i tradycjami do Polskiej Partii Socjalistycznej, z której wyrósł Józef Piłsudski. Cechowała się prosanacyjnym nastawieniem i wyrażała poparcie dla przewrotu politycznego, którego dokonał Józef Piłsudski.

Na zdjęciu: Józef Piłsudski na moście Poniatowskiego 12 maja 1926 w drodze na spotkanie z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim.

G jak Gazeta „Robotnik”

„Robotnik”, czasopismo Centralnego Organu PPS, funkcjonowało z przerwami w latach 1894–2003.
Rok 1894 przyniósł młodemu Piłsudskiemu nowe obowiązki: został redaktorem naczelnym „Robotnika”, pisma propagującego postulaty socjalistów, a także przedstawicielem Sekcji Litewskiej przy Centralnym Komitecie Robotniczym Polskiej Partii Socjalistycznej. Zadania, które mu powierzono, dotyczyły przede wszystkim pozyskiwaniu środków na działalność partii oraz na pracy przy wydawaniu partyjnej gazety.