W roku 1964 Amerykanie, chcąc zniszczyć wietnamskie szlaki i bazy zaopatrzeniowe, rozpoczęli operację bombardowania wschodniego Laosu. W pierwszym etapie operacji Rolling Thunder zastosowano samoloty Republic F-105D Thunderchief i Martin B-57 Canberra z towarzyszącą osłoną myśliwców F-100 Super Sabre w celu zniszczenia głównych dróg i linii kolejowych.
Początkowo północnowietnamskie MiG-17 miały przewagę w bitwach powietrznych i dopiero wprowadzenie przez lotnictwo amerykańskie nowych samolotów F-4 Phantom pozwoliło na uzyskanie panowania w powietrzu.
Podczas nalotów dywanowych na masową skalę stosowano napalm i defolianty, aby zniszczyć dżunglę, która była oparciem partyzantki wietnamskiej. Następstwem zastosowania silnie trującej substancji Agent Orange była w ciągu następnych lat choroba i inwalidztwo 400 000 Wietnamczyków oraz ponad 38 000 żołnierzy amerykańskich.
Agent Orange, którego użyto podczas nalotów był preparatem fitotoksycznym stosowanym na masową skalę w Wietnamie. Zużyto około 10 mln galonów tej substancji.
Ofiary do dziś nie otrzymały rekompensaty
Jest ciemnobrązową, oleistą cieczą. Nie rozpuszcza się w wodzie. Krzepnie w temperaturze ok. minus 40 stopni Celsjusza. Niszczy gumę i powłoki lakiernicze, rośliny, uprawy warzywne, krzewy i drzewa liściaste. Powoduje opadanie liści i usychanie młodych pędów drzew po ok. 3-4 tygodniach. Niższe rośliny obumierają w czasie do kilku dni.
Jak się później okazało, mieszanka pomarańczowa były zanieczyszczone TCDD - groźną dioksyną, która ma toksyczny wpływ na zdrowie ludzi wystawionych na jej działanie.
Najczęstsze efekty, pojawiające się masowo wśród osób, które się zetknęły z tym preparatem w czasie wojny wietnamskiej, to charakterystyczne zmiany wyglądu twarzy, zwiększona podatność na choroby nowotworowe i różnego rodzaju upośledzenia oraz niedorozwój. Badania populacji wystawionych na działania dużej ilości dioksyn wskazują na zwiększone ryzyko zachodzenia różnego typu schorzeń, jak rak czy defekty genetyczne. Efekt długoterminowego działania niskich dawek nie został ustalony. Mieszanki niebieska i biała były częścią tego samego programu, ale nie wyzwalały dioksyn.
Od lat 80. XX wieku wytoczono kilka procesów firmom, które produkowały Agent Orange - były to między innymi Dow Chemical i Monsanto. W roku 1984 amerykańscy weterani otrzymali 180 mln dolarów odszkodowania. W tym samym roku weterani z Australii, Kanady i Nowej Zelandii otrzymali pozasądowe rekompensaty.
W roku 1999 20 tysięcy Koreańczyków Południowych wytoczyło proces przed sądem koreańskim. W styczniu 2006 Koreański Sąd Apelacyjny nakazał Monsanto i Dow Chemical wypłacić 62 miliony dolarów rekompensaty około 6,8 tys. osobom.
Odszkodowania do tej pory nie dostał żaden mieszkaniec Wietnamu.
10 marca 2005 roku sędzia Jack Weinstein z Brooklyńskiego Sądu Federalnego oddalił sprawę wietnamskich poszkodowanych przez działanie Agent Orange, wytoczoną przeciw koncernom chemicznym, które produkowały defolianty i herbicydy.
Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0
