Emma Goldman urodziła się w żydowskiej rodzinie w Kownie. W okresie represji politycznych wraz z bliskimi przeniosła się do Petersburga. Ojciec chciał jak najszybciej wydać ją za mąż. Ze względu na trudną sytuację ekonomiczną Emma rzuciła szkołę i zaczęła pracę w fabryce. Naukę kontynuowała na własną rękę. Jako 13-latka pierwszy raz zetknęła się z ideami anarchistycznymi.
W Stanach wychodzi za Rosjanina
Kiedy skończyła 16-lat, razem z siostrą Heleną wyjechała do Stanów Zjednoczonych. W Ameryce zaczyna bardziej interesować się ruchem anarchistycznym. Kiedy ma 20 lat, postanawia wyjść za mąż za rosyjskiego emigranta. Mimo, że małżeństwo nie jest udane, nie rozwodzą się.
W jednej z amerykańskich kawiarni poznaje Aleksandra Berkmana, który wprowadza ją w swoje towarzystwo. Razem stanowią parę liderów ruchu anarchistycznego w Stanach. Emma wygłaszała wykłady, które cieszyły się ogromną popularnością. Znana jest ze swojego radykalizmu, dlatego często staje się obiektem ataków nie tylko ze strony ludzi, ale także prasy amerykańskiej.
Chciała "wznieść się do wolności"
W czasie I wojny światowej Emma włączyła się w działania antywojenne. To nie jedyny ruch, który popiera feministka. Goldman bierze udział w walkach o kontrolę urodzeń. Razem z Margaret Sanger chciała edukować kobiety. Dostawały setki listów z pytaniem o antykoncepcję.
Emma była kilkakrotnie aresztowana. W 1893 roku została aresztowana za nakłanianie do kradzieży, a osiem lat później za publiczne zachęcanie do zabójstwa prezydenta USA. W kolejnych latach kilkakrotnie zostawała skazywana za organizację manifestacji antywojennych. W 1919 roku została deportowana do Rosji.
Goldman popierała idee rewolucji październikowej, jednak przeżyła rozczarowanie spowodowane represjami i zniszczeniami wojną domową. Szybko zmieniły się też jej poglądy. Uważała, że przemocy można używać tylko do samoobrony. W 1921 roku opuściła Rosję. Mieszkała w Rydze, Niemczech, Francji i Londynie. Później wyjechała do Hiszpanii. Tam, po raz pierwszy w życiu mogła zobaczyć, co to znaczy rewolucja anarchistyczna. W ostatnich latach życia była świadkiem triumfów ideologii nazistowskiej.
Goldman zmarła w 1940 roku w Toronto. Pochowano ją na cmentarzu w Chicago. Na jej grobie wyryto napis: "Liberty will not descend to a people; a people must raise themselves to liberty" ("Wolność nie zstąpi do ludzi, to ludzie muszą wznieść się ku wolności".
Sama o swoim życiu mówiła: "Bez względu na obecną tendencję wiodącą ku silnym władcom, totalitarnym państwom, lewicowym dyktaturom, moje przekonania pozostały niezachwiane. Wierzę w jednostkę i w zdolność wolnych jednostek do wspólnego wysiłku. Pod tym względem moje życie i moja praca były sukcesem."
Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0
[1] Zdjęcie udostępnione jest na licencji:
Creative Commons
Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach. 2.0.
