Czy Nessie istniała naprawdę? Jak potwór z Loch Ness został legendą

Jezioro Loch Ness jest największych zbiornikiem wodnym na Wyspach Brytyjskich. Ma 38 km długości i 1,6 km szerokości. Głębokość jeziora sięga 230 metrów. Przez nanoszony torf, który osadza się na dnie jeziora, woda ma kolor ciemnej rdzy. Temperatura wody jest stała i wynosi około 5 stopni Celsjusza, w związku z czym jezioro nie zamarza na zimę.

Posąg przedstawiający Nessie w Drumnadrochit
(fot. Wikimedia Commons/Immanuel Giel/[2])

Pierwsze wzmianki o potworze z tajemniczego jeziora zostały zamieszczone w podaniach "Żywotu św. Kolumby" Adamnana. Pisał on:

"Innym znów razem, kiedy świątobliwy mąż zatrzymał się na kilka dni w prowincji Piktów, musiał przebyć rzekę Ness. Gdy przybył nad brzeg, ujrzał kilku miejscowych, grzebiących nieszczęśnika, którego według ich słów niedługo przedtem porwał i wściekle pokąsał wodny stwór. Ciało wyłowili uzbrojeni w bosaki przewoźnicy. Święty polecił jednemu ze swych towarzyszy przepłynąć rzekę i przynieść z drugiego brzegu bryłę torfu. Słysząc to Lugne Mocumin bez wahania zrzucił przyodziewek i zostawszy tylko w przepasce na biodrach skoczył do wody. Niepokój wywołany w rzece przez pływaka spowodował jednak nagłe pojawienie się potwora, który z wielkim rykiem i otwartą paszczą rzucił się w kierunku śmiałka, gdy ten znajdował się na środku strumienia. Widząc to świątobliwy mąż zapanował nad okrutnym potworem, mówiąc: Powiadam ci, nie zbliżaj się i nie tykaj tego człowieka. Zawróć natychmiast! Po tych słowach zdjęło potwora przerażenie i rzucił się do ucieczki szybszej, niż gdyby go ciągnięto na linach, aczkolwiek zbliżył się już był do Lugne'a na odległość jednego pchnięcia wiosłem."

Kolejne wzmianki o potworze pojawiły się w "Pamiętnikach z północy" Richarda Franka i "Podróży przez całe Wyspy Brytyjskie" Daniela Defoe. Żadna z nich nie została jednak potwierdzona.

Pierwszą osobą, która twierdziła, że zobaczyła potwora był Jimmy Hossak, który spotkał Nessie w 1862 roku. Szczegóły jednak nie są znane. Dziesięć lat później MacKenzie opisał dziwny obiekt przypominający wywróconą łódź, która pływała w poprzek jeziora. Z kolei Aleksander MacDonald nazwał tajemnicze stworzenie salamandrą mimo, że miała ona na swojej skórze sierść.

Dokładniejsze relacje pochodzą z lat 20 XX wieku, kiedy Margaret Cameron z trójką dzieci zobaczyła potwora wychodzącego z lasu i zanurzającego się w wodzie jeziora. Stworzenie według niej miało 6 metrów długości i ruszało się jak gąsienica. Z kolei Alfred Cruickshank opowiadał, że na brzegu jeziora zobaczył garbate zwierzę, mające około 2 metry wysokości. Zwierze miało cztery duże nogi, stopy i wydawało dziwne dźwięki, jakby szczekało.

Kiedy 2 maja 1933 roku w lokalnej gazecie Inverness Courier ukazał się artykuł Alexandra Campbell zawierający opis stworzenia podobnego do wieloryba, o potworze stało się głośno.

"Oto w piątek zeszłego tygodnia mieszkający w pobliżu Inverness znany biznesmen jechał wraz z żoną północnym brzegiem jeziora. W pewnej chwili oboje w osłupieniu skonstatowali, że coś przerażającego wyrzuca w górę wodę [...] Stworzenie baraszkowało całą minutę. Kształtem przypominało nieco wieloryba. Wzburzona woda pieniła się i przelewała jak we wrzącym kotle [...]. Patrzący odnieśli wrażenie, że uczestniczą w niesamowitym wydarzeniu, i uświadomili sobie, że nie był to zwykły mieszkaniec głębiny"

Dość szybko pojawiły się kolejne opisy potwora. Jednak różniły się one od siebie dość znacznie. Nessie zaobserwowała m.in. rodzina MacLennanów, której członkowie twierdzili, że zobaczyli ok. 10 metrowe zwierze z czterema płetwami, szyją z wełną lub sierścią, która zwężała się w kierunku łba, rybim ogonem i grzbietem z garbami.

Podobne relacje dostarczyła mieszkańcom Nora Simpson. Widziała ono zwierzę leżące na wodzie, które miało około 10 metrów długości i dwa garby. 22 lipca 1933 roku George Spicer wraz z rodziną podróżował do Foyers. Nagle na ich drodze stanął ciemnoszary zwierz, wyglądem przypominający ślimaka. Miał długą, falującą szyję i duży korpus. Podobnie zapamiętała zwierzę pani MacLennan, która zaobserwowała je, kiedy wracała z kościoła.

"Jego nogi, choć krótkie, grube i niezgrabne, były jednak najprawdziwszymi nogami, zakończonymi czymś w rodzaju świńskich racic, lecz znacznie większymi. Nie widać było ani śladu uszu, ale proszę mi wierzyć, że zwierzę słyszało. Wspięło się na przednie nogi, a następnie ześlizgnęło ze skały na racicach. Nie wyprostowało się tak jak na przykład krowa. Tylnymi kończynami przywierało do gruntu bardzo szczelnie. Wydawało się, że jego korpus jest za ciężki do udźwignięcia dla nóg. Zwierzę zjechało do wody, powodując wielki plusk. Zawołałam moich chłopaków, ale wszystko, co zobaczyli, to rozchodzące się po wodzie koła".

Obraz "Potwór Loch Ness" Hugo Heikenwaeldera
(fot. Wikimedia Commons/Unknown/[2])

12 listopada 1933 roku Hugh Gray, mieszkaniec Foyers zauważył stwora na dziesięciometrowej skale i postanowił zrobić mu zdjęcie. Fotografia została wywołana trzy tygodnie po jej zrobieniu, a wraz z relacją jednego ze świadków opublikowano ją w "Daily Mail". Wyjaśnienia zoologów oraz innych ekspertów były niejednoznaczne. Jedni twierdzili, że to nowy gatunek wieloryba, inni że to po prostu duży rekin.

W grudniu tego samego roku nad jeziorem Loch Ness zjawili się Malcolm Irvine, Stanley Clinton i Scott Hay. Chcieli oni sfilmować potwora. Założyli, że stwór prędzej, czy później pojawi się w zatoce znanej z dużej ilości ryb. Po trzech godzinach oczekiwania zjawiła się Nessie. Film po raz pierwszy wyświetlono w Londynie, 2 stycznia 1934 roku. Widoczne były na nim garby stworzenia, które płynęło przez jezioro. Całość trwała dwie minuty.

"Najwyraźniejsze ruchy wykonywał ogon, być może zbliżony wyglądem do ogona wielorybiego. Jest on ciemniejszy niż reszta ciała. Fotografujący określają ogólną barwę stworzenia jako szarą, ogona zaś jako czarną. Wzburzenie wody z tyłu za potworem wydaje się być skutkiem działania czegoś w rodzaju płetw czy łopatek."

W kolejnych latach pojawiały się coraz to nowsze zdjęcia i filmy dokumentujące potwora z Loch Ness. Były one na bieżąco publikowane w prasie. Żadne z nich nie zachowało się do naszych czasów, żadne też nie zostało oficjalnie potwierdzone. Ostatni film o potworze z Loch Ness pochodzi z 2007 roku, kiedy technik laboratoryjny Gordon Holmes nagrał duże zwierzę pływające pod powierzchnią wody szkockiego jeziora.

Badacze, które zajęli się produkcją nie byli zgodni, co przedstawia dokument. Wiarygodność autora została podważona, ponieważ twierdził on, że sfilmował także czarną panterę i wróżki.

Fale doniesień o spotkaniach z Nessie tłumaczone były jako atak zbiorowej histerii i omamy wzrokowe. Carl Sagan wyjaśniał to w ten sposób:

Wielokrotnie wykazano, że u 10 do 25 procent prawidłowo funkcjonujących osób co najmniej raz w okresie ich życia występowały rzeczywiste omamy - słyszą głos, którego nie ma, lub widzą nieistniejące przedmioty. Rzadziej występują takie omamy, jak odczuwanie dziwnych zapachów, słyszenie muzyki lub otrzymywanie informacji w sposób niezależny od zmysłów.

W ciągu lat pojawiło się wiele wyjaśnień, czym tak naprawdę jest potwór z Loch Ness. Jedne z nich zakładały istnienie nowego gatunku, inne próbowały wyjaśnić fenomen przy pomocy znanych stworzeń i zjawisk. Odbyło się także wiele ekspedycji naukowych, które miały dostarczyć dowodów na istnienie nieznanego zwierzęcia. Żadna z wypraw nie potwierdziła istnienia Nessie.

Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0

Cytaty za: artykułu z Wikipedii

[1] Zdjęcie udostępnione jest na licencji:

Creative Commons
Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach. 2.0.

[2] Zdjęcie udostępnione jest na licencji:

Creative Commons
Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach. 2.5.