Pierwszy as powietrznych wojen
HISTORIA I WOJNY ŚWIATOWEJ
„Czerwony Baron”, najsłynniejszy i najbardziej skuteczny lotnik w czasie I wojny światowej. Baron von Richthofen (naprawdę posiadał tytuł arystokratyczny) był pierwszym asem lotnictwa, który w czasie wojny zanotował 80 zwycięstw w potyczkach powietrznych. One zapewniły mu status żołnierskiej gwiazdy swojej epoki.
Alicja Sułkowska, „Złamane skrzydła. Życie i sława Manfreda von Richthofena”, wyd. Replika, Zakrzewo 2016, cena 49,90 zł.
Kraina, w której nie tylko wierzby szumią
HISTORIA MAZOWSZA
Choć Warszawa zasłania Mazowsze najbardziej, jak się da, to jednak ten region Polski cały czas widać.
Lechosław Herz snuje swą piękną, napisaną bardzo bogatą polszczyzną opowieść o tym kawałku kraju w samym jego sercu. Spacerujemy z nim po Płocku, Wyszogrodzie, ale też małych wioskach i mieścinach, jak Przasnysz, Rokicice czy Porządzie. Tu każda z nich ma niepowtarzalną historię. Herz ma wyjątkowy dar niezwykle barwnego, malowniczego pisania. Widać, że czuje Mazowsze jak mało kto (to zresztą jego trzecia książka poświęcona temu regionowi Polski). Co uderza w jego opisach, to świadomość mało powszechna w Polsce, że historia Mazowsza ma stosunkowo niewiele wspólnego z historią największego dziś miasta województwa, czyli Warszawy. Przeniesienia do niej stolicy zmieniło punkt ciężkości, ale Mazowsze ma dzieje dużo, dużo dłuższe i było wysoko rozwiniętym regionem kraju, gdy Warszawa składała się z kilku chałup. Herz o tym przypomina.
Lechosław Herz, „Podróże po Mazowszu”, wyd. Iskry, Warszawa 2016, cena 44,90 zł.
Bedekery skrojone do współczesności
HISTORIA LONDYNU
Nudzą cię typowe przewodniki? Coraz więcej wydawnictw ma świadomość ubogości formy, jaką oferują klasyczne bedekery - i w księgarniach pojawiają książki-monografie poświęcone poszczególnym miastom. Tym razem można domową biblioteczkę uzupełnić o „Londyn”, barwnie opisujący 2 tys. lat historii tego miasta. Idealna pozycja do podróży po nim.
Edward Rutherfurd, „Londyn”, wyd. Czarna Owca, Warszawa 2016, cena 69.99 zł.
Nieustanne potyczki z cenzurą
HISTORIA PRL
Dziś już nieistniejący budynek przy ul. Mysiej w Warszawie zdążył obrosnąć czarną legendą. Nic w tym dziwnego - zapisy cenzorskie były objęte tajemnicą, w związku z tym nikt nie wiedział w latach PRL, co przez cenzurę przejdzie, a co nie. Błażej Torański opisuje, w jaki sposób pracowali w tamtych czasach autorzy, a także jakie wytyczne mieli pracownicy z Mysiej.
Błażej Torański, „Knebel. Cenzura w PRL-u”, wyd. Fronda, Warszawa 2016, cena 34,90 zł.
Co się nosiło i czego się słuchało w PRL
HISTORIA PRL
Książkowy miszmasz o latach Polski Ludowej i obowiązujących wtedy stylach i modach. Autorzy w sposób trochę chaotyczny, ale kompetentny opisują, co kręciło Polki i Polaków w przaśnych latach PRL. Szału wtedy nie było, wybór niewielki, możliwości ograniczone, ale mimo to mody się rodziły i gasły. Williams i Sołtysiak wskazują, co decydowało o trendach.
Dorota Williams, Grzegorz Sołtysiak, „Modny PRL”, Świat Książki, Warszawa 2016, cena 39,90 zł.
Nawrócenie Julii Brystigerowej
POLSKA LUDOWA
Gorliwie uczestniczyła w tworzeniu morderczej machiny stalinizmu, a jako szefowa V Departamentu MBP co dzień przykładała rękę do prześladowania i cierpień niewinnych ludzi, bez wątpienia była szczerą komunistką. Czy do końca wierzyła w idee Lenina i Stalina? Dlaczego w latach 60. zbliżyła się do prowadzonego przez Kościół katolicki zakładu dla ociemniałych w Laskach?
Patrycja Bukalska, „Krwawa Luna”, wyd. Wielka Litera, Warszawa 2016, cena 39,90 zł.
Wzloty i upadki Krwawej Luny
POLSKA LUDOWA
„Potwornie niezgrabna, kwadratowa, niska, bardzo grube nogi. Agresywna, zaborcza…”
- tak Krwawą Lunę wspominali jej partyjni koledzy. Mimo to została kochanką Jakuba Bermana, Hilarego Minca, Bolesława Piaseckiego i dziesiątków innych mężczyzn, bo jej sadystyczny apetyt seksualny był nienasycony. Uwielbiała osobiście torturować więźniów - w okrucieństwie nie mógł jej dorównać żaden z ubeckich katów. Czy po latach, pod wpływem sióstr zakonnych z Lasek, faktycznie się nawróciła?
Julia Brystiger, Stefan Michnik, Helena Wolińska, Józef Różański, Krwawy Julek - Julian Polan-Haraschin - w swojej książce prof. Iwona Kienzler zmierzyła się z życiorysami postaci, które zapisały najczarniejsze karty w historii Polski.
Książka ukazała się na rynku wraz z premierą nowego filmu Ryszarda Bugajskiego („Przesłuchanie”, „Układ zamknięty”) „Zaćma” poświęconego postaci Julii Brystigerowej.
Iwona Kienzler, „Krwawa Luna i inni”, wyd. Bellona, Warszawa 2016, cena 34,90 zł.
Jak Stalin pokonał własną armię
HISTORIA ROSJI
Prof. Paweł Wieczorkiewicz przedstawia genezę, przebieg i skutki batalii Stalina z „własną armią” w latach 1937-1939. Okres masowych represji w Armii Czerwonej rozpoczął się w czerwcu 1937 r. od procesu marszałka Michaiła Tuchaczewskiego. Oskarżono go o szpiegostwo i zdradę stanu. Po parodii procesu został rozstrzelany jeszcze tego samego dnia.
Paweł Wieczorkiewicz, „Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937-1939”, wyd. Zysk i s-ka, Poznań 2016, cena 89 zł.
Ze Wschodu na Zachód
HISTORIA ŁEMKÓW
Łemkowie są zaliczani etnicznie do Słowian, więc ich skomplikowana historia nie dziwi. Zaskakuje za to, jak niewiele o nich wiemy, mimo że są jedną z czterech mniejszości etnicznych oficjalnie uznawanych w Polsce. Antoni Kroh próbuje zamalować tę białą historię w naszych dziejach i kreśli książkę poświęconą losom Łemków.
Antoni Kroh, „Za tamtą górą”, wyd. Iskry, Warszawa 2016, cena 39,90 zł.
Z czego śmiano się przed wojną
II RZECZPOSPOLITA
Co śmieszyło i bulwersowało przeciętnego obywatela II RP? Po co na przykład rozkręcano afery robakowe w wykwintnych warszawskich lokalach? Kto był najgłupszym przestępcą przedwojennej Polski? Ile kosztowało zaaranżowanie małżeństwa z domatorką przy kości, a ile z panną szczupłą i lubiącą podróże? Jakie były najdziwaczniejsze sposoby zarobkowania i które zawody odeszły do lamusa?
„Absurdy i kurioza przedwojennej Polski” to pełna humoru, anegdotyczna opowieść o najbardziej absurdalnych historiach z życia przedwojennej Polski. Remigiusz Piotrowski (dziennikarz i pisarz, absolwent filologii polskiej, autor bloga Tropy Historii) niezwykle barwnie, z erudycją i fantazją opowiada o niedorzecznych sytuacjach, których nie brakowało w codzienności obywatela II RP. A oryginałów i ekscentryków było w tamtej Polsce na pęczki! Znacznie więcej niż dzisiaj.
Remigiusz Piotrowski, „Absurdy i kurioza przedwojennej Polski”, wyd. PWN, Warszawa 2016, cena 39,90 zł.
Beatlesi sięgają po kwas D-lizergowy
HISTORIA OBYCZAJÓW
Zaczęło się w San Francisco „latem miłości”, kiedy to beatnicy przekazali pochodnię wolności hippisom. Ale też w Londynie, kiedy Beatlesi pod wpływem LSD nagrali „Orkiestrę Klubu Samotnych Serc Sierżanta Pieprza” - płytę, która zmieniła historię muzyki. Jerzy Jarniewicz, poeta i eseista, znawca kultury anglosaskiej, prowadzi nas przez świat ówczesnej kontrkultury.
Jerzy Jarniewicz, „All you need is love. Sceny z życia kontrkultury”, wyd. Znak, Kraków 2016, cena 39,90 zł.
Phil Collins o swojej muzyce
AUTOBIOGRAFIA
Na początku było Genesis. Zespół Genesis, z którym Phil Collins rozpoczął wielką karierę muzyczną. Kontynuował ją samodzielnie, stając się jednym z najbardziej znanych wokalistów lat 80. i 90. Dziś powraca ze swoją pełną humoru autobiografią opowiadającą o jego drodze przez świat show-biznesu. Pisze dość szczerze.
Phil Collins, „Jeszcze nie umarłem”, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2016, cena 49,90 zł.
Leopold Tyrmand kontra świat
BIOGRAFIA
Leopold Tyrmand, czyli Lolek, Poldek, Lopek, Loluś, Lo. Był autorem największego polskiego bestsellera kryminalnego - „Złego”, oraz słynnego „Dziennika 1954”. Piewca Warszawy i guru jazzu. As reportażu „Przekroju” i „New Yorkera”. Szeryf wychowany na ulicy Trębackiej, który wyruszył na Dziki Zachód i zdobył go. Równie niespodziewanie się zjawił, jak i zniknął, zostawiając po sobie dziesiątki anegdot i historii.
Ale które z nich są prawdziwe? Dlaczego jest bohaterem swoich książek? Dlaczego Zły? Dlaczego Jazz Jamboree? Skąd kolorowe skarpetki? Czy naprawdę był kelnerem i pływał po morzu jak Martin Eden? Czy „Dziennik 1954” jest prawdziwy? O czym myślał, gdy zamykał oczy, a o czym, kiedy się golił? Kim był Leopold Tyrmand? Polakiem, Amerykaninem, obywatelem świata, Żydem?
Marcel Woźniak spisał opowieść o jego życiu oraz o jego śmierci, z którą było inaczej, niż mówiono, a która według przepowiedni miała być taka jak jego życie.
Marcel Woźniak, „Biografia Leopolda Tyrmanda”, wyd. MG, Warszawa 2016, cena 49,90 zł.
Barwny życiorys Jana Gawrońskiego
WSPOMNIENIA
Jan Gawroński był przedwojennym dyplomatą, pracował w ambasadach II RP w Szwajcarii, Niemczech, Holandii, Turcji i Austrii. Jego pamiętniki obejmują lata dzieciństwa na Litwie, młodość spędzoną w szkole w Anglii, studia i podróże. Ta historia Polski i Europy widziana poprzez dzieje rodziny autora (i wielu innych polskich rodów) staje się bliska dzięki autentyczności i indywidualności opowieści.
Jan Gawroński, „Moje Wspomnienia 1892-1919”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016, cena 69,90 zł.
