Przełom wieku XIX i XX to czas, kiedy przestaje obowiązywać pogląd, że najważniejszym elementem wychowania jest rozwój umysłowy człowieka. Powstają nowe koncepcje pedagogiczne, które zakładają, że należy dbać także o emocjonalny rozwój dzieci i młodzieży.
W Europie zaczęły się tworzyć ruchy młodzieżowe wcielające nowatorskie koncepcje pedagogiczne. Jednym z nich był skauting, ruch powstały w Wielkiej Brytanii i założony przez generała Roberta Baden-Powella.
Nie dostał się na studia, poszedł do wojska
Robert Baden Powell został wojskowym przez przypadek. Chciał studiować w Oxfordzie, ale się nie dostał. Kiedy w ręce wpadło mu ogłoszenie o szukaniu kandydatów do szkoły oficerskiej zgłosił się bez wahania. W jednostce był uznawany za chłopaka z głową na karku, ceniono jego pomysły i nieoczekiwane koncepcje. Był ciekawy świata, wesoły i oszczędny. Kochał naturę i zwierzęta. Cenił wolność.
W czasie swojej służby był w Indiach, Afganistanie i Afryce Południowej. Sławę zdobył dzięki obronie twierdzy Mafeking w 1900 roku, która trwała 217 dni. Wiadomość o sukcesie Anglii wywołała histeryczną radość. Ludzie świętowali na ulicach, a także w teatrach i operze. Wydano specjalne gazety poświęcone Baden-Powellowi. Został on okrzyknięty angielskim bohaterem narodowym.
Baden-Powell wpadł na pomysł stworzenia męskiej organizacji pomocniczej właśnie w czasie wojny burskiej w czasie oblężenia twierdzy Mafeking. Ze względu na niedobór obrońców generał zorganizował korpus kadetów, który pełnił funkcję zwiadowców, łączników i ordynansów. Opracował także oryginalny system kształcenia, polegający na rozwijaniu zmysłu inicjatywy i samodzielności. Zaprojektował nawet mundur, który wyróżniał się kolorem khaki z rozchylonym kołnierzykiem, odznaką i kapeluszem o szerokim rondzie. Korpus ochotników nazwano South African Constabulary, który oprócz działalności militarnych, zajmował się także odbudową domów, mostów, szczepieniem dzieci i zwierząt.
Zdziwiony alkoholikami i wandalami
Trzech pionierów scoutingu: Ernest T. Seton, Robert Baden-Powell oraz Dan Beard.
(fot. Wikimedia Commons)
Kiedy Baden-Powell wrócił do kraju rozpoczynał się okres gospodarczego kryzysu zaskoczył go widok żebraków, bezrobotnych, alkoholików i wandali. Zaczął się zastanawiać, co można zrobić, by zmienić tę sytuację. Generał postanowił napisać książkę dla młodych ludzi, która pomoże im kierować własnym życiem.
Powstał "Skauting dla chłopców", który wydano w 1908 roku. Propagowano w nim samodyscyplinę, obserwację i pomoc bliźniemu. Dość oryginalnym przeświadczeniem generała było to, że najlepszą metodą wychowania jest oddanie procesu w ręce młodzieży, która jest podzielona na zastępy, a kieruje nimi zastępowy.
Wszystko, co znalazło się w książce zostało sprawdzone w praktyce na wyspie Brownsea. Zebrani na wyspę chłopcy (głównie dzieci znajomych) żyli pod gołym niebem i było to coś, czego do tej pory nie doświadczyli. Wieczorami wszyscy spotykali się przy ognisku i słuchali opowiadań generała. Okazało się, że chłopcy szybko się zżyli, a rozkazy wykonywali bez oglądania się na nagrody i kary. 9 sierpnia 1907 roku obóz się zakończył, ale rozpoczęła się historia ruchu skautowego.
Polegać jak na skaucie
W celu rozszerzenia swojej idei Baden-Powell udawał się w podróże do Wielkiej Brytanii, gdzie głosił wykłady o skautingu, na które przychodziła głównie młodzież. Generał proponował niepospolite formy zajęć. Wyjaśniał tajemnice przyrody, uczył jak rozpoznawać zwierzęta i rośliny oraz jak radzić sobie w niebezpieczeństwie.
Skauting szybko rozprzestrzenił się na całą Europę oraz Australię i USA. Każdy, kto chciał zostać skautem musiał złożyć przysięgę, która brzmiała: "Przysięgam na swój honor uczynić wszystko, co leży w mojej mocy, by spełnić obowiązek względem Boga i Króla. Nieść pomoc bliźnim w każdej potrzebie. Być posłusznym prawu skautowemu".
W 1909 roku założono ruch skautek. Ich symbolem stała się złota koniczynka na niebieskim tle. Kolory te symbolizują słońce świecące nad dziećmi na świecie, a liście oznaczają trzy części Przyrzeczenia Skautowego: służbę Bogu, pomoc bliźnim i posłuszeństwo prawu. Łodyga jest płomieniem miłości, która łączy ludzi na świecie.
Baden-Powell został nagrodzony wieloma odznakami w tym Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu "Polonia Restituta". 22 lutego każdego roku obchodzony jest Dzień Myśli Braterskiej, który uznaje się za dzień harcerzy i skautów na całym świecie.
Prawo Skautowe
1. Na słowie skauta można polegać jak na słowie Zawiszy.
2. Skaut jest wierny Ojczyźnie.
3. Skaut jest obowiązany być pożytecznym i pomagać innym.
4. Skaut jest przyjacielem wszystkich, a bratem każdego innego skauta.
5. Skaut jest rycerski.
6. Skaut jest przyjacielem zwierząt.
7. Skaut jest karny i posłuszny.
8. Skaut śmieje się i gwiżdże w najcięższym nawet położeniu.
9. Skaut jest oszczędny.
10. Skaut jest czysty w myśli, mowie i uczynku - wolny od nałogów pętających ducha i ciało. (punkt wprowadzony w 1912 roku)
Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0
[1] Zdjęcie udostępnione jest na licencji:
Creative Commons
Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach. 2.5.
