Eugeniusz Kwiatkowski pochodził z prawniczej, krakowskiej rodziny. Po odziedziczeniu majątku cała rodzina przeniosła się do miejscowości Czernichowice pod Zbarażem. Tam, spędził całe swoje dzieciństwo z trójką rodzeństwa: Romanem, Janiną i Zofią. Początkowo nauka nie szła mu najlepiej. Po maturze jednak rozpoczął studia na Wydziale Chemii Technicznej Politechniki Lwowskiej.
Z racji tego, że w końcu robił coś, co go interesowało, studia nie sprawiały mu żadnych problemów. W tym okresie był związany z młodzieżowymi organizacjami Zet i Zarzewie, był tez członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Za namową matki wyjechał do Monachium, aby tam kontynuować studia. Kiedy wrócił do Lwowa odbył praktykę w Gazowni Miejskiej. W 1913 roku poślubił Leokadię z Glazerów. Miał z nią trójkę dzieci.
Kochał Gdynię jak własny dom
Zjazd legionistów w Krakowie, uroczystości w Oleandrach. Wicepremier minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski (drugi z prawej). Sierpień, 1939
(fot. NAC [2])
Kiedy wybuchła pierwsza wojna światowa Eugeniusz Kwiatkowski walczył w Legionie Wschodnim i Legionach Polskich. Zajmował się też pracą konspiracyjną w Polskiej Organizacji Wojskowej. Jakby tego było mało pełnił funkcję zastępcy dyrektora Gazety Lubelskiej i wykładał gazownictwo na Politechnice Warszawskiej.
W 1921 roku podjął pracę dyrektora technicznego w Państwowej Fabryce Związków Azotowych w Chorzowie. Z racji swoich zdolności organizacyjnych i ponad przeciętnej inteligencji w okresie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Głównym Urzędzie Zaopatrzenia Armii przy Ministerstwie Spraw Wojskowych.
Po przewrocie majowym Ignacy Mościcki zarekomendował go na stanowisko ministra przemysłu i handlu w rządzie Kazimierza Bartla. Kwiatkowski znany był przede wszystkim z koncepcji rozwoju handlu morskiego i budowy portu w Gdyni. Pełnił także funkcję wicepremiera w rządach Mariana Zyndram-Kościałkowskiego i Felicjana Sławoja Składkowskiego.
Od 1937 roku Kwiatkowski patronował Centralnemu Okręgowi Przemysłowemu. Była to jedna z największych inwestycji gospodarczych w Polsce. Ze względu na ograniczone środki skoncentrowała się w tzw. trójkącie bezpieczeństwa na południu Polski, ponieważ był to teren poza zasięgiem lotnictwa niemieckiego i radzieckiego. Rejon charakteryzował się także znacznym przeludnieniem i bezrobociem. Początkowo COP miał być zlokalizowany w widłach Sanu i Wisły, jednak strefa została powiększona o tereny województwa kieleckiego, lubelskiego, lwowskiego i krakowskiego (obecne: świętokrzyskie, podkarpackie, lubelskie, małopolskie i mazowieckie).
COP obejmowała 15% kraju, czyli 60 tys. kmw. Był podzielony na trzy obszary surowców (kielecki), aprowizacyjny (lubelski), przemysłu przetwórczego (sandomierski). Wzajemnie się one uzupełniały. Region kielecki bogaty w kopaliny miał stanowić zaplecze surowcowe, region lubelski zaplecze rolnicze, a region sandomierski bazę energetyczną.
Szczególny nacisk w Centralnym Okręgu Przemysłowym został położony na rozwój infrastruktury. W tym celu opracowano czteroletni plan inwestycyjny (1936-1940). Założono także modernizację istniejących zakładów zbrojeniowych i infrastruktury energetycznej.
Dzięki zaangażowaniu w rozwój Centralnego Okręgu Przemysłowego kraj zyskał m.in. Zakłady Południowe pod Rozwadowem (KM Huta Stalowa Wola), fabrykę kauczuku syntetycznego, fabrykę opon w Dębicy, Państwowe Zakłady Lotnicze w Mielcu, fabrykę obrabiarek i sprzętu artyleryjskiego, fabrykę silników lotniczych Państwowych Zakładów Lotniczych w Rzeszowie, fabrykę celulozy w Niedomicach pod Tarnowem, czy Wytwórnie Amunicji Nr 3.
W tym okresie budżet państwa nie był zbyt duży, a większość środków pochłonęła rozbudowa COP. Koszt budowy wyniósł około 2,4 mld zł z Funduszu Obrony Narodowej.
Reforma w pięciu krokach
Pod koniec 1938 roku Kwiatkowski przedstawił swój plan 15-letni, który miał doprowadzić do pełnej industrializacji kraju. Został on rozpisany na pięć odcinków, z których każdy miał zajmować się czymś innym. Były to: rozbudowa sektora zbrojeniowego, rozwój transportu, rozwój rolnictwa i wyrównanie różnic w poziomie życia w różnych regionach kraju. Plan ten miał być realizowany w latach 1939-1954. Nie mógł być on jednak w tamtym okresie osiągnięty. Jednak wprowadzenie kolejności celów i ogólnej hierarchii było początkiem wieloletnich planów rozwoju miast i regionów.
Eugeniusz Kwiatkowski do 1945 roku był internowany w Rumunii. Po powrocie do kraju został Delegatem Rządu dla Spraw Wybrzeża. W 1948 został przeniesiony na przymusową emeryturę. Kiedy Kwiatkowski został odsunięty od polityki, zajął się pracą naukową z dziedzin takich jak chemia, ekonomia i historia.
Modlitwa z Katedry Wawelskiej
Eugeniusz Kwiatkowski zmarł 22 sierpnia 1974 w Krakowie. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w Katedrze Wawelskiej, a zostały odprawione przez kardynała Karola Wojtyłę, który podczas nich powiedział: "Logika życia tego człowieka wymaga, ażeby modlitwa za jego duszę popłynęła z Wawelskiej Katedry".
Wicepremier przez całe życie wierzył w zmiany Polski. Był prawdziwym wizjonerem i budowniczym II RP. Zwykł mawiać: "Nieraz myślałem sobie, czego to nie można by dokonać w Polsce z takimi zespołami ludzi, jakich spotkałem w Gdyni, Mościcach albo w Stalowej Woli."
Kwiatkowski pośmiertnie został odznaczony Orderem Orła Białego, a Uniwersytet Gdański przyznał mu tytuł doktora honoris causa. Mieszkańcy Gdyni traktują Eugeniusza Kwiatkowskiego za jedną z najbardziej zasłużonych postaci dla rozwoju miasta. Przyczynił się do powstania portu, floty handlowej i Dalekomorskiej Floty Rybackiej.
[1]
Zobacz zdjęcie w zbiorach NAC:
[2]
Zobacz zdjęcie w zbiorach NAC:
