Działała "heroicznie". Produkowali jej więc tony i przekonywali, że w ogóle nie uzależnia

Felix Hoffmann.
(fot. Wikimdia Commons)

Felix Hoffmann Studiował chemię w Monachium. W 1894 rozpoczął pracę w laboratorium Bayer w Elberfeld. 10 sierpnia 1897 otrzymał kwas acetylosalicylowy, który firma Friedrich Bayer & Co. zaczęła produkować jako lek przeciwbólowy - aspirynę. Jedenaście dni później Hoffmann uzyskał diacetylomorfinę, czyli heroinę, która przed I wojną światową była również sprzedawana przez Bayer.

Felix Hoffmann nie był pierwszym, który otrzymał obie te substancje. Syntezy kwasu acetylosalicylowego dokonał w 1853 roku Charles Frédéric Gerhardt, a diacetylomorfiny - 20 lat później Charles Wright. Dopiero jednak Hoffmann stworzył je w formie użytecznej dla przemysłu medycznego.

Heroinę pierwszy odkrył w 1873 roku Anglik Charles Wright.

Eksperymentował z morfiną łącząc ją z różnymi kwasami w laboratorium Szkoły Medycznej Szpitala St. Mary w Londynie. Podczas gotowania bezwodnego alkaloidu morfiny z bezwodnikiem octowym na piecyku, otrzymał po kilku godzinach najsilniejszą acetylową pochodną morfiny - diacetylomorfinę.

Związek wysłał do analizy w Owens College w Manchesterze. Otrzymał taką odpowiedź:

"Dawki były wstrzykiwane podskórnie młodym psom i królikom z następującymi rezultatami: głęboka depresja, strach, senność, wrażliwość oczu, zwężone źrenice, znaczny ślinotok, niewielka skłonność do wymiotów w kilku przypadkach. Oddychanie początkowo przyspieszone, później opóźnione, akcja serca spowolniona i nieregularna. Wyraźny brak kontroli nad odruchami mięśniowymi, oraz utrata władzy w miednicy i tylnych łapach, razem ze zmniejszeniem temperatury w odbytnicy o około 4 stopnie."

Amerykańska reklama heroiny. 1900 rok.
(fot. Wikimedia Commons)

Heinrich Dreser, chemik i pracownik laboratorium koncernu Bayer w Elberfeldzie, zainteresował się substancją odkrytą przez Wrighta. Zauważył, że diacetylomorfina jest dużo silniejsza od morfiny i dostrzegł w niej olbrzymi potencjał komercyjny.

Już od dawna poszukiwano środka, który mógłby zastąpić uzależniającą morfinę w leczeniu bólu oraz kaszlu w schorzeniach układu oddechowego, które wówczas gnębiły ludzkość, czyli w gruźlicy i zapaleniu płuc.

Zsyntetyzować heroinę udało się dopiero w 1897 roku Felixowi Hoffmannowi, który był podwładnym Dresera. W 14 dni po zsyntezowaniu kwasu acetylosalicylowego. Sam Dreser uparcie twierdził, że heroina była wynalazkiem firmy Bayer, a nie Wrighta.

Dreser przetestował nową substancję na zwierzętach oraz współpracownikach i samym sobie.

Wszyscy czuli się po jej zażyciu, jak to określili "heroicznie" (niem. heroisch) - stąd wzięła też swój początek nazwa nadana substancji przez pracowników koncernu.

Podczas kongresu dla lekarzy Dreser opisał heroinę jako dziesięciokrotnie efektywniejszą w zwalczaniu kaszlu niż kodeina, a przy tym posiadającą zaledwie 1/10 jej działań ubocznych. Według Dresera heroina była: silniejsza od morfiny w zwalczaniu bólu, bezpieczna i nie powodowała uzależnień; krótko mówiąc "wonder drug".

Buteleczka zawierająca 5 gramów heroiny firmy Bayer.
(fot. Wikimedia Commons)

W listopadzie 1898 heroina została zarejestrowana jako lek i entuzjastycznie przyjęta przez przedstawicieli świata medycyny. W 1900 roku pismo "The Boston Medical and Surgical Journal" napisał, że posiada wiele zalet w porównaniu do morfiny, nie działa nasennie i nie ma obaw o powstanie uzależnienia.

Dreser opublikował liczne artykuły na temat heroiny w czasopismach medycznych, rozpoczęto przeprowadzanie badań naukowych nad możliwością zastosowania heroiny w leczeniu astmy, zapalenia oskrzeli i gruźlicy. Koncern rozesłał tysiące próbek, z etykietką przedstawiającą lwa i globus, do lekarzy w Europie i Stanach Zjednoczonych.

W 1899 roczna produkcja heroiny przez firmę Bayer wynosiła tonę. Lek był eksportowany do 23 krajów. Szczególnie popularna stała się w USA w syropach przeciwkaszlowych. Na rynku znajdowały się różne postacie leków z heroiną: pastylki, tabletki, rozpuszczalne sole oraz eliksiry.

Coraz częściej zaczęły pojawiać się pierwsze głosy krytyczne. W 1902 francuscy i amerykańscy naukowcy zaczęli donosić o przypadkach uzależnienia - heroinizmu.

Do szpitali w Nowym Jorku, Filadelfii i innych miast wschodniego wybrzeża USA zgłaszały się osoby uzależnione.

Zanotowano również przypadki "rekreacyjnego stosowania heroiny". Te osoby często sprzedawały metalowe odpady, aby pokryć koszty nielegalnego zakupu heroiny. W języku pojawiło się określenie junkies. W 1914 stosowanie heroiny nieprzepisanej przez lekarza zostało uznane w USA za sprzeczne z prawem. Pięć lat później amerykański sąd uznał przepisywanie przez lekarzy heroiny na receptę dla osób uzależnionych za nielegalne.

Bayer zaprzestał produkcji heroiny w 1913. W 1920 Stany Zjednoczone w Dangerous Drugs Act zabroniły jakiejkolwiek produkcji i stosowania heroiny, nawet w celach medycznych.

Niespełnienie oczekiwań pokładanych w heroinie skłoniło Heinricha Dresera do zainteresowania się odrzuconym projektem związanym z syntezą kwasu acetylosalicylowego.

Dreser przetestował na sobie pochodną kwasu salicylowego i orzekł, że nadaje się wspaniale do leczenia reumatyzmu. W lutym 1899 Aspiryna Bayer została zarejestrowana, a zyski z jej sprzedaży szybko wypełniły lukę po heroinie.

Heinrich Dreser i Felix Hoffmann dorobili się ogromnego majątku na aspirynie. O Dreserze chodziły pogłoski, że był uzależniony od heroiny. Zmarł w 1924 w wieku 64 lat. Jako przyczynę podano wylew krwi do mózgu.

Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0