Zobacz wideo: Rok 2023 w Bydgoszczy ogłoszony został rokiem Andrzeja Szwalbego
- Świadkowie historii to film który zawiera zeznania sześciu osób pamietających funkcjonowanie ściśle tajnego poligonu rakiet V2 w Borach Tucholskich - opowiada Bartosz Puchowski, inicjator projektu. - Najwcześniejsze nagrania pochodzą z 2009 roku. Już wcześniej powstał pomysł nakręcenia profesjonalnego filmu na ten temat, żeby te wspomnienia zachować, niestety nie było na to środków - te udało się zdobyć z rządowego programu dopiero w ubiegłym roku. Przedsięwzięcie nie było tanie, miało być atrakcyjne choćby dzięki zdjęciom z drona. No i udało się. Oczywiście technicznie dziś można byłoby to zrobić na pewno lepiej, jakość dźwięku w wypowiedziach świadków jest czasami kiepska, ale trzeba pamiętać, że te nagrania były przechowywane bardzo wiele lat.
Wciąż są nowi świadkowie
Część świadków widocznych na filmie już nie żyje, ale... - Ruszyliśmy teraz w trasę po świetlicach w gminie Cekcyn - mówi Bartosz Puchowski. - Widać, że mieszkańcy są żywo zainteresowani tematem, co więcej, pojawiają się nowi świadkowie, zgłosił się do nas pan, który w czasie wojny miał co prawda 8 lat, ale opowiadał bardzo ciekawie, jest tez drugi świadek. Na pewno ich odwiedzimy.
Gdyby ktoś pamiętał czasy działania poligonu, może się skontaktować z Bartoszem Puchowskim majlowo na adres: bartnikp@gmail.com
Obejrzyj film
Na terenie gminy Cekcyn, w okolicach Wierzchucina, głównie zaś wsi Suchom, od lipca 1944 do stycznia 1945 r. funkcjonował ściśle tajny poligon szkolno-doświadczalny „Heidekraut” (po polsku „Wrzos”), na którym Niemcy przeprowadzali próby z rakietami głównie typu V2. Do tej pory na obszarze, który obejmował poligon, napotkać można leje po wybuchach rakiet V2 (np. w miejscowości Lisiny), wykopy po ziemiankach czy służące niegdyś do ukrycia pojazdów.
Z podziemnej fabryki w Bory Tucholskie
Z poligonu strzelano rakietami testowymi bez ładunku i rakietami uzbrojonymi w głowice z ładunkiem wybuchowym. Oprócz funkcji testowej, poligon miał pełnić funkcję szkoleniową: szkolono tam niemieckie jednostki rakietowe, które w warunkach bojowych używały broni w atakach na Antwerpię, Londyn, Paryż i inne miasta zachodniej Europy. Ostatnia rakieta V2 z poligonu została wystrzelona 11 stycznia 1945 roku. Poligon został ewakuowany koleją. Między 31 lipca 1944 roku a 11 stycznia 1945 roku wystrzelono około 320 rakiet w rejon Kalisza i Sieradza. Kilkadziesiąt pocisków jako niesprawnych odesłano do podziemnych zakładów Mittelwerk w górach Harzu, gdzie do produkcji rakiet wykorzystywano więźniów obozu koncentracyjnego Dora. Pracowali w katorżniczych warunkach - zmarło ich więcej niż wynosi lista ofiar użycia operacyjnego V2 na zachodzie Europy. Aby poligon funkcjonował sprawnie, należało w jednym miejscu zgromadzić ogromną ilość sprzętu i ludzi obsługi. Skoro z poligonu w Bliźnie w dzisiejszej południowo-wschodniej Polsce wystrzelono około 160 rakiet, to z poligonu w Wierzchucinie wystrzelono ich blisko dwa razy więcej. Świadczy to o ogromnym pośpiechu, rozmachu i strategicznym znaczeniu poligonu.
W tej chwili trwa trasa po świetlicach wiejskich gminy Cekcyn z filmem "Świadkowie historii" z zeznaniami osób pamiętających funkcjonowanie ściśle tajnego poligonu szkolno-doświadczalnego "Heidekraut" ("Wrzos") z lat 1944-1945.
- 25.02.2023r. (sobota) świetlica wiejska w Zielonce, godz. 17:00;
- 3.03.2023r. (piątek) świetlica wiejska w Małym Gacnie;
- 11.03.2023r. (sobota) świetlica wiejska w Zalesiu, godz. 18:00;
- 18.03.2023r. (sobota) świetlica wiejska w Ludwichowie, godz. 18:00;
- 31.03.2023r. (piątek) świetlica wiejska w Zdrojach, godz. 18:00;
Film nie powstałby gdyby nie zaangażowanie Macieja Kuleszy, Roberta Grochowskiego, Wojciecha Mąki, Jarosława Butkiewicza, Mariusza Mendrzyckiego (Fly High Production) i Michała Gaczkowskiego (lektor).
