Roosvelt. Lincoln. Washington. Jefferson. Było prezydentów czterech

Mount Rushmore to góra leżąca w Black Hills w hrabstwie Pennington na zachodzie stanu Dakota Południowa, w której w latach 1927-1941 wykuto pomnik o nazwie Mount Rushmore National Memorial.

Pomnik składa się z czterech głów prezydentów USA, szczególnie znaczących dla historii tego kraju. Każde popiersie ma wysokość ok. 18 m. Przedstawieni tam prezydenci to (od lewej): George Washington (początek budowy 1930), Thomas Jefferson (1936), Theodore Roosevelt (1939) oraz Abraham Lincoln (1937).

Pomnik wykuwany był przez 14 lat (1927-1941), w głównej mierze przez rzeźbiarza Gutzona Borgluma (1867-1941), w granitowej skale Mount Rushmore, za pomocą ładunków wybuchowych, młotów i ciężkiego sprzętu. Do pomocy miał przydzielonych blisko 400 robotników i rzeźbiarzy, wśród których znajdował się także późniejszy twórca pomnika Szalonego Konia - Korczak Ziółkowski. Borglum zmarł na 7 miesięcy przed zakończeniem prac, a rzeźbę dokończył jego syn, Lincoln.

Robotnicy podczas prac nad podobizną Roosevelta.
(fot. Wikimedia Commons)

Początkowo projekt wykonania rzeźby Mount Rushmore miał się przysłużyć zwiększeniu ruchu turystycznego w górach Black Hills, w Dakocie Południowej. Po długich negocjacjach prowadzonych pomiędzy przedstawicielami Kongresu, a prezydentem Calvinem Coolidgem, projekt został zatwierdzony przez Kongres.

W 1923 roku historyk Doane Robinson, chcąc przyczynić się do rozwoju turystyki w Dakocie Południowej, zaproponował wykucie monumentu Mount Rushmore. W 1924 roku Robinson nakłonił rzeźbiarza Gutzona Borgluma do odwiedzenia rejonu Black Hills, by ten ocenił, czy wprowadzenie tego pomysłu w życie będzie możliwe do wykonania.

Na widok góry zareagował słowami "Cała Ameryka zobaczy ten horyzont". 3 marca 1925 Kongres zatwierdził projekt Mount Rushmore National Memorial. Prezydent Coolidge nalegał, by obok Washingtona uwieczniono dwóch prezydentów reprezentujących republikanów oraz jednego demokratę.

Między 4 października 1927, a 31 października 1941, Gutzon Borglum wraz z 400 pracownikami ukończył olbrzymi 18-metrowy monument przedstawiający prezydentów: George'a Washingtona, Thomasa Jeffersona, Theodore'a Roosevelta oraz Abrahama Lincolna. Ich oblicza symbolizują pierwsze 150 lat historii Stanów Zjednoczonych.

W 1933 roku pieczę nad Mount Rushmore przejęła Służba Parków Narodowych. Inżynier Julian Spotts pomagał przy realizacji projektu, poprawiając jego infrastrukturę. Dla wygody robotników usprawnił działanie kolei liniowej, co umożliwiło pracę na samym szczycie góry. 4 lipca 1934 ukończono wizerunek Washingtona, w 1936 Thomasa Jeffersona, a rok później, 17 września, Abrahama Lincolna.

Widok na Mount Rushmore przed rozpoczęciem prac nad monumentem
(fot. Wikimedia Commons)

W 1937 roku do Kongresu trafił projekt, którego autorzy proponowali umieszczenie dodatkowo głowy przywódczyni ruchu na rzecz obrony praw obywatelskich - Susan B. Anthony. Uniemożliwiła to jednak poprawka do ustawy budżetowej, według której fundusze federalne mogły zostać przeznaczone wyłącznie na ukończenie pomników, których budowę już rozpoczęto. W 1939 roku skończono prace nad podobizną Roosevelta.

Borglum zmarł na zator w marcu 1941 roku. Kontynuacją prac nad projektem zajął się jego syn Lincoln Borglum. Początkowo planowano wyrzeźbienie postaci od głowy po pas, jednak nie pozwoliły na to ograniczone fundusze. Borglum zamierzał również umieścić ogromną płytę w kształcie Luizjany z czasów jej zakupu, ozdobioną pozłacanymi dwu i pół metrowymi literami, upamiętniającą Deklarację Niepodległości, amerykańską Konstytucję, zakup Luizjany oraz siedem innych nabytków terytorialnych, między innymi zakup Alaski,Teksasu i Strefy Kanału Panamskiego.

Całkowity koszt projektu wyniósł 98 999 232 $. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że w czasie trwania prac nad tym ogromnym przedsięwzięciem żaden robotnik nie zginął.

15 października 1966 Mount Rushmore została wpisana do amerykańskiego Narodowego Rejestru Miejsc Historycznych. W 1973 roku na tabliczce z brązu przymocowanej do belkowania umieszczono esej studenta z Nebraski, Williama Andrew Burketta, wyłonionego w 1934 roku, jako zwycięzcę w akademickiej kategorii wiekowej. W 1991 roku George H. W. Bush dokonał oficjalnego odsłonięcia Mount Rushmore.

Za wyrzeźbionymi twarzami znajduje się kanion z komnatą wykutą w skale na głębokość jedynie 21 m, zawierającą szesnaście emaliowanych porcelanowych płyt. Umieszczono na nich tekst Deklaracji Niepodległości, Konstytucji, biografie czterech prezydentów oraz Borgluma, a także historię Stanów Zjednoczonych. Komnatę stworzono w 1998 roku jako przedsionek do "Sali Pamiątkowych Wpisów", której budowa była w planach.

W 1998 roku dziesięć lat procesu przebudowy zostało zwieńczonych ukończeniem chodników oraz różnych obiektów dla zwiedzających, takich jak Centrum Zwiedzających, muzeum Lincolna Borgluma czy Szlaku Prezydenckiego.

Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii,

, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0

[1] Zdjęcie udostępnione jest na licencji:

Creative Commons
Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach. 2.0.