Zapominana potyczka Powstania Warszawskiego. Mija 79 lat od Boju pod Pęcicami

W nocy z pierwszego na drugiego sierpnia większość oddziałów wojskowych obwodu Ochota pod dowództwem ppłk. Mieczysława Sokołowskiego ps. „Grzymała” rozpoczęło wycofywanie się z Ochoty w kierunku Lasów Sękocińskich i Lasów Chojnowskich. 2 sierpnia o godzinie 5.00 rano zgrupowanie skierowało się z rejonu Reguł przez Pęcice w kierunku lasów. W dworze Pęcickim stacjonowały oddziały niemieckie. Odległość z Reguł do Pęcic wynosiła około 2 kilometry. Polskie oddziały miały pokonać ok. 1 km polnej drogi ku Pęcicom, a następnie kolejny odcinek o długości ok. 1 km prowadzący przez groblę wzdłuż szerokiej, miejscami podmokłej, łąki. Niemcy mieli dogodne warunki do obserwacji i ostrzału zbliżających się polskich oddziałów.

W chwili, gdy oddziały powstańcze znajdowały się na grobli, niemieccy żołnierze zaskoczyli nasze oddziały i okrążyły wojska samochodami. Wywiązała się potyczka. Początkowo to polscy żołnierze zwyciężyli, lecz odgłosy walki zaalarmowały Niemców w pęcickim dworze. Do walki włączyły się oddziały SS, dwa czołgi oraz samolot rozpoznawczy. Dobrze usytuowane jednostki niemieckie raziły celnym ogniem broni maszynowej kolumnę wojsk powstańczych, która podzieliła się na dwie części: trzy bataliony harcerskie nacierające po lewej stronie drogi i wiążące główne siły nieprzyjaciela oraz główne siły zgrupowania, które pod osłoną natarcia obeszły Pęcice z prawej strony.

Polskie oddziały poniosły wielkie straty. Na polu walki zginęło 31 osób, a Niemcy zabrali do niewoli 67 powstańców. Z grupy pochwyconych ocalało tylko siedem osób, gdyż wstawił się za nimi jeden z rannych oficerów niemieckich. 60 powstańców zostało poddanych torturom i rozstrzelanych.

Przez zaporę niemiecką przebiło się około 300 osób. Grupa ta dotarła do Lasów Sękocińskich, a następnie do Lasów Chojnowskich. Po przeformowaniu i dozbrojeniu oddziały te ruszyły w nocy z 18 na 19 sierpnia na pomoc walczącej Warszawie.

Lista poległych w Bitwie Pęcickiej:

• Kazimierz Dąbrowski „Witold”
• Ryszard Dudek „Jowisz”
• Tadeusz Dudek „Gryf”
• Wojciech Hass „Bocian”
• Józef Jodłowski „Lechita”
• Piotr Karczewski „Tomek”
• Stanisław Mozer „Wichrowski”
• Janusz Paderewski „Boruta”
• Stanisław Reszczyk „Baśka”
• Jerzy Rowiński „Rybowicz”
• Iwo Rygiel „Bogusław”
• Wiesław Skudlarski „Benito”
• Janusz Wojewódzki „Mruczek”
• Janusz Zwoliński „Karp”
• Henryk Kazubek „Grom”
• Zbigniew Arendarczyk „Zajączek”
• Józef Bazylewicz „Kamienny”
• Jan Bednarek „Kisielewska”
• Tadeusz Borkowski „Winkiel”
• Zbigniew Chrzanowski „Wilk”
• Marian Czujkowski,
• Michał Dowbor „Zbyszek”
• Zygmunt Dworak „Marysia”
• Kazimierz Graba-Łęcki „Kazik”
• Ryszard Grzegorzewski, Ryszard Janiszewski „Mały”
• Władysław Kokot
• Ireneusz Kołodziejczyk „Iren”
• Jan Konowrocki
• Aleksander Kornatowski „Aleksander”
• Zenon Kotyński
• Zenon Krzemiński
• Kazimierz Kubasiewicz „Jaskółka”
• Janusz Kubisz „Antoni”
• Józef Kwiatek „Robak”
• Waldemar Lukas „Łukasz”
• Kazimierz Majewski
• Jerzy Mej, Zbigniew Matecki
• Henryk Mikołajewski „Tadeusz”
• Franciszek Napiecek „Franko”
• Marian Napieraj, Marian Niewęgłowski
• Wiesław Olszewski „Wiesiek”
• Tadeusz Osiński „Warszawiak”
• Jerzy Ostrowski
• Stefan Ostrowski „Ciupaga”
• Tadeusz Pietraszkiewicz „Soplica”
• Tadeusz Podolski „Rosomak”
• Leon Polachowski
• Wiesław Radke „Wiesiek”
• Leon Rose
• Wojciech Roszczycki „Jerzy”
• Janusz Rudnicki „Orzeł”
• Wiesław Rychwalski „Orzeł”
• Władysław Skowron
• Henryk Tolak „Kaczan”
• Zbigniew Urbanek „Tadek”
• Wojciech Wajszczuk
• Antoni Ważyński „Stefan”
• Czesław Własiński „Czarniak”
• Piotr Zambrowski „Piotruś” (brat Jerzego, poległego dzień wcześniej na Antoninie)
• Wacław Zawadzki
• Hanna Mużecka „Hanka”
• Bogdan Bednarczyk „Bogdaniec”
• Ryszard Sikorski „Rysik”
• inni polegli zostali pochowani jako bezimienni

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuji.pl!

Niemców w tej bitwie zginęło zaledwie dwudziestu. W kwietniu 1946 roku dokonano ekshumacji szczątków 91 poległych i pomordowanych, z których zidentyfikowano na miejscu 51 osób, a w późniejszym okresie – dalsze 21 osób. 19 osób pozostało niezidentyfikowanych. Wszystkie szczątki złożono we wspólnej mogile na terenie parku Pęcickiego.

Od 1967 roku Oddział Stołeczny PTTK im. A. Janowskiego i Klub PTTK Varsovia organizują Rajd Turystyczno-Krajoznawczy „Po kamienistej drodze”, poświęcony pamięci uczestników boju, w którego trakcie m.in. odbywa się apel poległych oraz składanie wieńców na mogile powstańczej. Od 2004 roku organizowany jest także, w innym terminie, rajd młodzieży szkolnej z okolicznych placówek w Komorowie, Michałowicach i Nowej Wsi, a sporadycznie także w Pruszkowie. Rajd nosi nazwę „Rajd Pęcicki”. Młodzież bierze udział w apelu poległych, mszy świętej pod mogiłą, a także słucha wspomnień tych żołnierzy, którym udało się przeżyć.

Szkoły w Komorowie, Michałowicach i Nowej Wsi żyją upamiętnieniem swoich bohaterów przez wiele miesięcy. Młodzież przygotowuje na uroczystości prace pisemne, plakaty i oprawę obchodów. Akcja nazywa się „Ci, którzy zginęli w walce”.

Źródło: PTTK Varsovia/Historia org

rs