Jak doszło do przyłączenia Górnego Śląska do Polski
By dobrze zrozumieć złożoność sytuacji, w której stopniowo Górny Śląsk wracał Rzeczypospolitej, należy cofnąć się do października 1921 roku, kiedy decyzją Rady Ambasadorów w granicach państwa polskiego miała znaleźć się część tych ziem, dodatkowo to właśnie w Polsce miała się znaleźć zdecydowana większość górnośląskiego przemysłu. Postanowienie Rady Ambasadorów zostało oprotestowane przez stronę niemiecką.
Stopniowe włączanie Górnego Śląska do Polski
Na miesiąc przed uroczystym podpisaniem aktu przyłączenia Górnego Śląska do Rzeczypospolitej, 15 czerwca 1922 roku, Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa, która do tej pory pełniła funkcję najwyższego górnośląskiego organu, poinformowała rządy Polski i Niemiec, że w ciągu kolejnych 30 dni obydwie strony zobowiązane są do objęcia przyznanych terenów. Miało to nastąpić stopniowo. Już po czterech dniach na Górny Śląsk wkroczył przez most graniczny nad rzeką Brynicą w Szopienicach, na czele polskich wojsk generał Stanisław Szeptycki. Od tego momentu polska administracja rozpoczęła przejmowanie władzy od alianckich wojsk rozjemczych, które pilnowały porządku po obu stronach górnośląskiej granicy. Wszystkie wydarzenia związane z przyłączeniem Górnego Śląska do Polski miały charakter bardzo uroczysty a zarówno strona polska jak i niemiecka liczyły na korektę wyznaczonych granic w niedalekiej przyszłości.
Podpisanie aktu
16 lipca 1922 roku doszło do najważniejszego wydarzenia. Porannym pociągiem przyjechali do Katowic przedstawiciele polskiego rządu i władz ustawodawczych. Uroczystości rozpoczęły się mszą, po której doszło do podpisania aktu przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Na miejsce podpisania aktu wyznaczono boisko położone vis a vis dzisiejszego Parku im. Tadeusza Kościuszki, który w tamtych czasach zwany był Parkiem Południowym. W trakcie uroczystości przedstawiciele górników przekazali polskim władzom bryłę węgla z wprawionymi w nią żelazem, cynkiem i pirytem. Ten gest miał symbolizować przekazanie Polsce nie tylko ziem, ale też powierzenie jej zwierzchnictwa nad przemysłem i bogatymi zasobami naturalnymi Górnego Śląska. Podpisany 100 lat temu akt znajduje się dziś w zasobach katowickiego Archiwum Państwowego.
W 100- lecie przyłączenia Górnego Śląska do Polski, Muzeum Historyczne Katowic przygotowało specjalną wystawę, którą można zwiedzać do końca listopada. O samej wystawie pisaliśmy tutaj: Wystawa "Rok 1922 z perspektywy Katowic - Wykorzystana szansa?"
