Bezludna wyspa w Lubuskiem istnieje! Przyjeżdżają tu poszukiwacze "skarbów". Za tym mostem jest inny świat

Żarki Wielkie (do 1945 niem. Groß-Särchen) to malownicza miejscowość w powiecie żarskim. Wśród tutejszych zabytków wymienia się kościół, z XVII wieku dom Józefa Górskiego z 1790 roku, drewniany dom przy ul. Zwycięstwa z połowy XIX wieku, plebanię z XVIII wieku, ruiny średniowiecznego zamku. To jednak co najbardziej przykuwa uwagę kręci się wokół apokaliptycznej scenerii dawnej fabryki bawełny. Sami zobaczcie:

Można pokusić się o stwierdzenie, że opuszczona fabryka znajduje się na wyspie. Jeśli, spojrzycie na poniższą mapę, dostrzeżecie jej ruiny odcięte z każdej strony nurtem Nysy Łużyckiej.

Wyspa ta odegrała również swoją rolę w historii kryminalnej, tędy wiódł jeden z głównych szlaków przemytniczych na granicy zachodniej. Grupy przestępcze były tutaj tak mocne, że nawet pogranicznicy bali się tutaj zapuszczać.

Jak zatem wejść na teren kompleksu? Nic prostszego. Wystarczy pokonać dawny most kolejowy (również widoczny na fotografiach) lub wejść od strony ulicy Fabrycznej i przylegającej do ruin elektrowni wodnej. Niestety wybierając pierwszą opcję natkniemy się na setki kilogramów śmieci: opony, części karoserii samochodowych, sprzęt agd, papiery, plastik, odzież... Jest nie do pojęcia, że tak atrakcyjnie historycznie miejsce zostało w taki sposób zdewastowane.

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

• Puste domy, mroczne podziemia i ruiny. Tak dziś wygląda Pstrąże, miasto widmo na granicy woj. lubuskiego i dolnośląskiego

W internecie możemy obejrzeć przedwojenne zdjęcie lotnicze tego terenu. Na prawym brzegu widać eleganckie zabudowania wokół placu, który kojarzy się z rynkiem. Na wyspie okazały kompleks fabryki tektury (później bawełny).

- Po wojnie była to przędzalnia bawełny, przepracowałam tutaj trzydzieści lat, mój mąż też tu robił, jak i cała nasza wieś - mówi pani Anna, mieszkanka Żarek Wielkich. Pokazuje, gdzie była kotłownia, gdzie stały zgrzeblarki.
- Cztery autobusy przywoziły pracowników z okolicy - dodaje. - A teraz. Przyznam się, że serce boli i wstyd mi, gdy teraz patrzę na to miejsce.

Okoliczni mieszkańcy z niedowierzaniem patrzą jak wyspa zamienia się w dzikie wysypisko śmieci. Wójt gminy Trzebiel również nie może wiele zrobić, bowiem jest to teren prywatny. Chciał nawet zamontować kamerę, aby móc złapać na gorącym uczynku tych, którzy zamieniają ten teren w dzikie wysypisko śmieci, ale też nie może. Niestety jest kłopoty z ustaleniem właściciela, gdyż obiekty przechodzą z rąk do rąk, a jedyne, co się zmienia, to rosnące zaległości podatkowe wobec gminy. Właściciele różnych firm na dodatek spalają tam swoje odpady, nie ma tygodnia, aby strażacy ochotnicy z Żarek nie interweniowali. I to wszystko dzieje się tuż przy granicy, widać to doskonale z niemieckiego brzegu. To jest ogromny wstyd...

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

• Lubuskie przecina aleja tornad. Nasi Czytelnicy zrobili zdjęcia. Przerażający żywioł. Trąb powietrznych będzie u nas więcej

A prywatny właściciela nabył 13 hektarową nieruchomość w 1991 roku. Wtedy przędzalnia bawełny, wchodząca w skład Żarskich Zakładów Przemysłu Bawełnianego, zaprzestała produkcji i uległa likwidacji w wyniku przekształceń własnościowych. Zaraz potem wziął pod jej zastaw wielomilionowe kredyty. Jak łatwo się domyślić nie spłacił ich. Wierzycielem jest teraz bank, który nie może ściągnąć należności. Właściciel przez 30 lat nie zainteresował się swoją własnością, więc trudno teraz przypuszczać, żeby nagle zapałał miłością do zapomnianego kawałka ziemi na zachodzie Polski.

Jak widać wszystko teraz zależy od samych mieszkańców i okolicznych firm. Jeżeli nadal będą traktować to miejsce jak śmietnik, niedługo zatrują środowisko, w którym żyją. Muszą zacząć dbać o to miejsce, bo póki co, nic innego nie mogą zrobić.

Pamiętajcie, że choć cały kompleks wydaje się być bardzo atrakcyjny, jest również niebezpieczny. Fragmenty niektórych budynków, lub ich kondygnacje, części ścian, już uległy zawaleniu. Inne, cóż, również nie wyglądają najlepiej. Stąpając po tamtejszych terenach czuć pod nogami zmęczenie materiału. Podobny los spotkał stary most, o którym wcześniej wspominaliśmy. Co prawda jeszcze stoi i wygląda stabilnie, ale to tylko pozory. Jego lewe i prawe ramię także zaczyna się kruszyć. I wszędzie te śmieci. Trudno się na to patrzy...

Fabryka w Żarkach Wielkich (Groß-Särchen) została założona 3 grudnia 1895 przez spółkę Noack & Brade pod nazwą "Młyny Papiernicze oraz Fabryki Tektury i Pergaminu w Żarkach Wielkich". W latach 1900-1923 funkcjonowała pod nazwą „Północnoniemieckie Fabryki Pergaminu i Tektury. Spółka Akcyjna. W 1924 roku zakład zmienił nazwę na „Fabryki Papieru i Kartonu. Spółka Akcyjna”. W latach 20. i 30. XX wieku zakłady w Żarkach Wielkich znacznie rozbudowano, rozszerzony został także asortyment produkowanych wyrobów m.in o materiały izolacyjne dla budownictwa, płyty pilśniowe, elementy i produkty z drewna. Zmieniono także po raz kolejny nazwę fabryki na „KAPAG Izolacyjne Materiały Budowlane. Niemieckie Płyty Pilśniowe”. W 1939 roku zakłady w Żarkach Wielkich, zwane potocznie „KaPag-Platten” zatrudniały niemal 1200 pracowników. Po wojnie swój oddział w opuszczonej fabryce otworzyła żarska Bawełna. Była tutaj przędzalnia, a pracowników przywoziły z całej okolicy aż 4 autobusy.

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

• Lubuskie ruiny, zamki, pałace - jedyne takie miejsca w Polsce! Na żywo zapierają dech. Musicie je zobaczyć!