Bydgoszcz w odtajnionych aktach CIA. Raport o ofiarach eksplozji, plany lotniska [rysunki, skany dokumentów]

Centralna Agencja Wywiadowcza jakiś czas temu odtajniła dokumenty, w których znaleźć można również informacje o Bydgoszczy. Jaki obraz miasta wyłania się w szpiegowskich analizach i na czym koncentrowały się osoby wysyłające raporty do CIA?

W dokumencie z połowy lat 50. przeczytać możemy, że od II wojny światowej pozycja miasta zdecydowanie się zmieniła. Jak opisuje autor raportu, Bydgoszcz z raczej prowincjonalnego miasta stała się nie tylko stolicą regionu, ale również ważnym ośrodkiem militarnym, ze względu na ulokowanie tutaj wojskowego dowództwa.

Autor przesłał też do USA szczegółowy plan miasta (nie załączono go), przedstawiający lokalizację ważnych obiektów: posterunków policji, siedziby władz komunistycznych, szpitali, banków, fabryk, kościołów...

Co zrozumiałe, szczególnym obiektem zainteresowania szpiegów były budynki militarne. Możemy więc znaleźć raport na temat rozlokowania wojskowych obiektów przy ówczesnej al. 1 Maja. Są informacje o wytwórni materiałów wybuchowych w Łęgnowie.

Wybuchowi z 1952 roku w Łęgnowie poświęcony został osobny raport (pochodzi z marca 1953 roku). "Między 10 a 16 listopada 1952 roku doszło do eksplozji w fabryce amunicji w Łęgnowie, niedaleko Bydgoszczy" - tak rozpoczyna się wstępny raport. Autor informuje, że w eksplozji zginęło 1800 osób. "Natychmiast po eksplozji Łęgnowo zostało otoczone wojskowymi oddziałami. Drogi prowadzące do Bydgoszczy zostały zamknięte" - to kolejna część raportu. Dalej są informacje o dodatkowych kontrolach, aresztowaniach. Są zamieszczone również krążące w Bydgoszczy plotki, że eksplozja była wynikiem sabotażu amerykańskiego agenta.

Na koniec pojawia się notatka, że z nowszych doniesień wynika, iż eksplozja miała miejsce około "20 listopada" i nie była wynikiem sabotażu.

W rzeczywistości potężna eksplozja miała miejsce 19 listopada 1952 r. Powstał ogromny krater o średnicy 80 metrów i głębokości pięciu metrów. Szyby wyleciały w budynkach w promieniu wielu kilometrów. Podana w notatce liczba 1800 śmiertelnych ofiar to wynik plotek krążących w tamtym czasie.

Eksplozja kosztowała życie co najmniej 15 osób, ponad 80 pracowników zostały ciężko i lekko rannych. - To oczywiście oficjalna wersja, bo wszystko wskazuje na to, że ofiar było więcej - mówił przy okazji 60. rocznicy wybuchu Jarosław Butkiewicz z Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "Bunkier". Najciężej ranni trafili do szpitala na Bielawkach. Nie dopuszczano do nich rodzin, a rannych pilnowali uzbrojeni żołnierze.

CIA wykazywało spore zainteresowanie bydgoskim lotniskiem, siecią kolejową (do USA wędrowały schematy i rysunki), budową zakładów chemicznych, funkcjonowaniem fabryki kabli. Znaleźć możemy również raporty na temat wizyt i przemówień komunistycznych władz, ruchach wojsk, nowym podziale administracyjnym... Autorzy raportów powołują się często na informacje znalezione w lokalnej prasie, w tym w "Gazecie Pomorskiej".

Najciekawsze rysunki, schematy oraz raporty na temat Bydgoszczy, które odtajniła Centralna Agencja Wywiadowcza, prezentujemy w galerii.

ZOBACZ WIDEO: Tak znikał wiadukt przy Wojska Polskiego w Bydgoszczy