- To bez wątpienia będzie jedna z najważniejszych inwestycji naszej gminy w ostatnich latach – mówi Tomasz Zając, wójt gminy Hrubieszów. - Już trwa postępowanie przetargowe. Pojawiają się pierwsze zapytania, co nas bardzo cieszy. Oferty można składać do 21 lipca.
Germańscy wojownicy i rolnicy
Gmina Hrubieszów pielęgnuje niezwykłe dziedzictwo. W starożytności mieszkali na tym terenie tajemniczy, germańscy Goci. Pojawili się oni w Kotlinie Hrubieszowskiej pod koniec II wieku. Było ich wielu. Archeolodzy naliczyli na tym terenie pozostałości 70 osad (głównie wokół Masłomęcza) oraz kilkanaście cmentarzysk. Duża nekropolia istniała także w samym Masłomęczu.
Niektóre ze znalezionych w tej wsi pochówków budziły ogromne emocje badaczy (prace prowadzili archeolodzy UMCS w Lublinie). Bo zdarzało się, że zmarłych układano w pozycji siedzącej, w niektórych grobach znajdowano kilku „osobników”, w innych jedynie dolne części szkieletów lub np. same stopy, klatki piersiowe czy głowy.
Ów starożytny lud pozostawił po sobie wiele innych śladów. Znaleziono m.in. gockie miecze w Bugu, liczne wyroby produkowane w gockich osadach (np. grzebienie czy zapinki) oraz rzeczy importowane z prowincji rzymskich oraz ze Skandynawii czy Pomorza. To świadczy o bogatej kulturze Gotów, ich bitności, zasobności, ruchliwości oraz licznych kontaktach handlowych. Jednak uprawiali oni także ziemię i zajmowali się hodowlą bydła, owiec i kóz.
W połowie IV w. germańskie osady w Kotlinie Hrubieszowskiej zaczęły zanikać. Prawdopodobnie Goci wynieśli się wówczas w inne, bezpieczniejsze miejsca z obawy przed groźnymi, koczowniczymi Hunami.
Dzieję tego ludu udało się odtworzyć. Dzięki archeologicznym odkryciom gmina Hrubieszów stała się znana w całej Europie. Miejscowe władze to wykorzystały. W Masłomęczu powstała „gocka osada” składająca się m.in. z kilku chat (patronat naukowy nad całym przedsięwzięciem sprawował Instytut Archeologii UMCS w Lublinie). Miejscowi rekonstruktorzy organizują tam także pokazy oraz opowiadają o archeologicznych odkryciach.
Za jakiś czas będą mieli do tego znacznie lepsze warunki.
Nie tylko dla miłośników historii
W niewielkim Masłomęczu powstanie Centrum Dziedzictwa Archeologicznego i Kulturowego. Stanie tam nowoczesny budynek. Wiadomo, że ponad trzy czwarte jego powierzchni znajdzie się pod ziemią, a fundamenty powstaną na poziomie masłomęckich odkryć archeologicznych. Tam także zaplanowano sale wystawowe.
- Na tym poziomie pojawi się ekspozycja. To będzie miało znaczenie symboliczne – podkreśla wójt Tomasz Zając. - Muzeum powstanie na terenie istniejącej wioski Gotów. Jednak chaty pozostaną. Będą one umiejętnie wkomponowane w całość.
W nowym centrum mają być w przyszłości organizowane szkolenia, warsztaty, ale także konferencje naukowe. Gmach zostanie dostosowany także do potrzeb osób niepełnosprawnych. Budowa centrum potrwa ponad dwa lata.
- Naprawdę bardzo cieszymy się z tych planów. I nie możemy się już muzeum doczekać – mówi Anna Hyrchała, prezes Stowarzyszenia Wioska Gotów w Masłomęczu. - Będzie ono na pewno na wysokim poziomie. Znajdą się w nim także oryginalne zabytki. Już staramy się o nie. Jesteśmy przekonani, że muzeum będzie w przyszłości jedną z najważniejszych atrakcji województwa lubelskiego.
