IPN w Poznaniu: Płótno z katyńskiego krzyża dowodem na siłę pamięci o zbrodni katyńskiej. "Stanowi cenny i niezwykle rzadki dowód" [ZDJĘCIA]

Sylwia Rycharska
Dr Piotr Grzelczak z poznańskiego IPN w ciągu tygodnia rozwiązał zagadkę teczki SOS kryptonim "Krzyż". Odpowiedział na pytanie, kto stał za wniesieniem w 1988 r. krzyża katyńskiego na cmentarzu parafialnym w Siedlisku k. Trzcianki, na którym umieszczono dwumetrowe płótno z napisem "Katyń" wpisanym w znak krzyża oraz nazwiska ofiar systemu komunistycznego lat 80. Służba Bezpieczeństwa badała to przez rok bez powodzenia.
Dr Piotr Grzelczak z poznańskiego IPN w ciągu tygodnia rozwiązał zagadkę teczki SOS kryptonim "Krzyż". Odpowiedział na pytanie, kto stał za wniesieniem w 1988 r. krzyża katyńskiego na cmentarzu parafialnym w Siedlisku k. Trzcianki, na którym umieszczono dwumetrowe płótno z napisem "Katyń" wpisanym w znak krzyża oraz nazwiska ofiar systemu komunistycznego lat 80. Służba Bezpieczeństwa badała to przez rok bez powodzenia. Adam Jastrzębowski
- Udało nam się przywrócić kolejną, być może drobną, małą kartkę z dziejów opozycji Wielkopolsce, ale ważną - powiedział dr Piotr Grzelczak z poznańskiego IPN. Historyk w ciągu tygodnia rozwiązał zagadkę teczki SOS kryptonim "Krzyż". Odpowiedział na pytanie, kto stał za wniesieniem w 1988 r. krzyża katyńskiego na cmentarzu parafialnym w Siedlisku k. Trzcianki, na którym umieszczono dwumetrowe płótno z napisem "Katyń" wpisanym w znak krzyża oraz nazwiska ofiar systemu komunistycznego lat 80. Służba Bezpieczeństwa badała to przez rok bez powodzenia.

Odkrycie dra Grzelczaka jest wyjątkowe z dwóch powodów. Po pierwsze odnalazł w Archiwum IPN oryginalne "płótno katyńskie" sprzed 34 lat (załączone pierwotnie do dokumentacji jako dowód w sprawie). Stanowi ono cenny i niezwykle rzadki dowód na siłę pamięci o katyńskiej zbrodni, trwającej mimo urzędowych zakazów i szykan. Po drugie zaś SB nie wykryła jego autorów.

Płótno z katyńskiego krzyża

Na dwumetrowym płótnie z napisem "Katyń" wpisanym w znak krzyża znalazły się także nazwiska ofiar systemu komunistycznego lat 80.: "[ks. Jerzy] Popiełuszko, [Piotr] Bartoszcze, [Grzegorz] Przemyk, [Marcin] Antonowicz, [Jan] Strzelecki, [?] Domagała", a także czytelne dla wszystkich daty upamiętniające ofiary Poznańskiego Czerwca 1956 ("56"), Grudnia 1970 ("70") oraz stanu wojennego ("13 XII 1981 r.").

Pilska Służba Bezpieczeństwa nakazała esbekom w Trzciance wykorzystanie wszystkich możliwych środków dla ujawnienia tego katyńskiego upamiętnienia, jak tłumaczy dr Piotr Grzelczak. - Wydaje się nam coś niegroźnego - mamy krzyż, cmentarz, małą miejscowość. Nagle stawia ona na nogi tajną policję polityczną w mieście wojewódzkim, samej Trzciance i interesuje się tym Warszawa.

Sprawdź też:

Odpowiedzialnych za upamiętnienie zbrodni katyńskiej w Siedlisku dr Piotr Grzelczak ustalił z pomocą Edwina Klessy, legendarnego lidera solidarnościowej trzcianeckiej opozycji, oraz proboszcza parafii w Siedlisku, ks. Ryszarda Fudali. Pomysłodawcą był Stanisław Przybył, któremu pomogli Zbigniew Podolski i Stanisław Twers.

- Udało nam się przywrócić kolejną, być może drobną, małą kartkę z dziejów opozycji Wielkopolsce, ale ważną. Takich spraw w naszych archiwach jest oczywiście bez liku, ale bez podejmowania takich działań, nawet na tych małych w przykładach, nie zbudujemy czegoś więcej - nie zbudujemy gmachu, który pokaże nam skalę oporu społecznego w województwie wielkopolskim czy w ogóle w tych kilku małych województwach, które wówczas składały się na Wielkopolskę w latach osiemdziesiątych - powiedział dr Piotr Grzelczak.

Więcej o płótnie przeczytasz TUTAJ.

Czytaj też:

Serwis Holidu opracował ranking najbardziej popularnych miast pod względem wydarzeń i instytucji kulturalnych. W pierwszej dziesiątce znalazł się Poznań. Na którym miejscu? Sprawdź w naszej galerii --->

Poznań wśród najbardziej kulturalnych miast Polski. Zobacz r...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Najważniejsze wiadomości z kraju i ze świata

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszahistoria.pl Nasza Historia