Rzadka okazja, by zobaczyć najstarszą panoramę Krakowa. Widok miasta w XVI wieku

Widok Krakowa w albumie z podróży palatyna Ottheinricha przedstawia panoramę miasta widzianego z Kopca Krakusa i Krzemionek.

Rysunek zatytułowany "Królewskie miasto Kraków w Polsce" jest efektem podróży, jaką Mathias Gerung, któremu przypisuje się autorstwo grafiki, odbył wraz ze zleceniodawcą dzieła - Pfalzgrafem Ottheinrichem, późniejszym palatynem Renu w latach 1536-1537.

Widok XVI-wiecznego grodu z perspektywy oddalonego od niego kopca Krakusa może zaskakiwać dzisiejszego odbiorcę tego działa. Punkty widokowe, z których autor ogląda perspektywę miasta wówczas nie znajdowały się w Krakowie. Podgórze od XVIII wieku było odrębnym miastem, włączonym do Krakowa dopiero na początku XX wieku, w czasach, kiedy z Kopca Kraka patrzył na Kraków Mathias Gerung mieściły się tu osady, stanowiące zaplecze gospodarcze dla Krakowa. Stąd pozyskiwano surowce budowlane: kamień, piasek, produkowano cegły.

Na pierwszym planie grafiki Mathiasa Gerunga widać Kazimierz - wówczas także odrębne miasto ulokowane w pobliżu Krakowa i obwarowane murami obronnymi. W dalszym planie zaś dopiero rysuje się Kraków i jego charakterystyczne budowle z kościołem Mariackim na czele.

Dominującą budowlą w panoramie miasta jest usytuowany na wzgórzu Zamek Królewski. W głębi widać jeszcze skutki pożaru, który dotknął Wawel 18 października 1536 r. Z początkiem XVI wieku podjęto prace związane z modernizacją i przebudową siedziby królewskiej. W nocy z 17 na 18 października doszło do zaprószenia ognia. Pożar strawił wschodnią część Wawelu - skutki uwiecznił Mathias Gerung, po prawej stronie wawelskich budynków widać te dotknięte ogniem.

Wcześniejszym zachowanym obrazem miasta jest Panorama Krakowa autorstwa Mathiasa Gerunga uważana jest za najstarsze wierne odzwierciedlenie widoku Krakowa, choć i w tym przypadku historycy mówią o zniekształceniu obrazu miasta. Najprawdopodobniej autor wykonał szkice w Krakowie, a ostateczny rysunek powstał dopiero po powrocie do Niemiec, tak tłumaczy się nieścisłości w przedstawieniu miasta.

"Królewskie miasto Kraków w Polsce" Mathiasa Gerunga do 14 grudnia można zobaczyć na Zamku Królewskim na Wawelu, gdzie jest jednym z obiektów opowiadających o "Obrazie Złotego Wieku".

Za pierwsze wierne przedstawienie miasta uważa się dwa widoki "Kraków metropolia królestwa polskiego" w "Civitates orbis terrarum" Georga Brauna i Franza Hogenberga, opublikowane w 1617 roku. Ta panorama stanowiła kanwę dla kolejnych przedstawień Krakowa. Na pierwszym planie widać tu osady otaczające miasto: Łobzów z letnim pałacem królewskim, Garbary z kościołem karmelitów na Piasku, Półwsie Zwierzynieckie oraz Dębniki, dalej rozległa panorama Kazimierza, Kleparza i Krakowa.

Najstarszy zaś znany wizerunek Krakowa - drzeworyt zamieszczony w Kronice Świata Hartmanna Schedla pochodzi z 1493 r. Jest to jednak widok rysowany z pamięci lub na podstawie relacji, trafnie oddaje układ urbanistyczny, ale przez badaczy nazywany jest fantastycznym.