Śląscy górnicy na archiwalnych zdjęciach. Jak kiedyś wyglądała praca na kopalni? Czy bardzo się zmieniła na przestrzeni lat?

Większość uznanych źródeł badawczych dowodzi, że Ruda była kolebką górnictwa węglowego na Górnym Śląsku. Węgiel kamienny wydobywano w tej miejscowości już w 1670 roku. Eksploatowano wtedy pokłady zalegające bardzo płytko, a nawet te, wychodzące na powierzchnię. Była to jednak eksploatacja doraźna. Dopiero po 1748 roku doceniono surowiec jakim był i jest węgiel kamienny. Przyjmuje się, że pierwsza kopalnia węgla powstała w 1752 roku, jednak mogło to być i dużo wcześniej. Była to zarazem pierwsza kopalnia na Górnym Śląsku.

Początkowo wydobycie węgla znacznie różniło się od dzisiejszych warunków. Eksploatowano pokłady węglowe sięgające niemal powierzchni, a więc były one łatwo dostępne. Takie sprzyjające warunki geologiczne występowały na zachodnim zboczu Wzgórza Orzegowskiego. Tam też właśnie była zlokalizowana ta najstarsza górnośląska kopalnia węgla kamiennego. Młody baron von Stechow, Karol Franciszek zyskał w listopadzie 1770 roku - w Urzędzie Górniczym powołanym do życia na podstawie nowego prawa górniczego z 1769 roku - prawo do eksploatowania istniejącej już od wielu lat kopalni węgla kamiennego w Rudzie, którą, nazwał "Brandenburg". Z zapisów z 1783 roku wynika, że Rudę zamieszkiwało wówczas 305 osób.

W XIX wieku górnictwo na Śląsku zaczęło się dynamicznie rozwijać, a region stał się jednym z najważniejszych ośrodków przemysłowych w Europie. W latach międzywojennych górnictwo na Śląsku osiągnęło szczytowy poziom produkcji. Po II wojnie światowej Polska przejęła kontrolę nad górnictwem na Śląsku, a wiele kopalń zostało znacjonalizowanych. W latach 50. i 60. XX wieku górnictwo na Śląsku przechodziło okres intensywnego rozwoju, a produkcja węgla stale rosła.

Jednakże wraz z upływem czasu górnictwo na Śląsku zaczęło się borykać z coraz większymi trudnościami. W latach 70. XX wieku produkcja węgla zaczęła spadać, a kopalnie były coraz bardziej dotknięte kłopotami finansowymi. W latach 80. XX wieku miały miejsce strajki górnicze, w wyniku których dochodziło do starć z siłami bezpieczeństwa.

Po upadku komunizmu w Polsce nastąpiła restrukturyzacja górnictwa na Śląsku. Wiele kopalń zostało zamkniętych, a pozostałe przeszły proces modernizacji i zmian technologicznych. W 2004 roku Polska przystąpiła do Unii Europejskiej, co wymusiło na górnictwie na Śląsku przestrzeganie nowych standardów i norm.

Obecnie górnictwo na Śląsku jest coraz bardziej uzależnione od koniunktury rynkowej, a także zależy od dostępności nowych technologii i ekonomicznej opłacalności wydobycia. Niemniej jednak region nadal pozostaje jednym z najważniejszych ośrodków górniczych w Polsce i Europie.