Kopalnia w Brzeszczach ma już ponad 120 lat. Historia najstarszego w Małopolsce zakładu górnictwa węglowego na archiwalnych zdjęciach

Bogusław Kwiecień
Po I wojnie światowej zakład działał pod nazwą Państwowa Kopalnia Węgla Brzeszcze. Była to wówczas jedyna państwowa kopalnia w odrodzonej Polsce. Na zdjęciu widok od strony wieży wyciągowej
Po I wojnie światowej zakład działał pod nazwą Państwowa Kopalnia Węgla Brzeszcze. Była to wówczas jedyna państwowa kopalnia w odrodzonej Polsce. Na zdjęciu widok od strony wieży wyciągowej Narodowe Archiwum Cyfrowe / Fotopolska.eu
Historia kopalni Brzeszcze sięga początków XX wieku, kiedy to na terenie ówczesnej wsi Brzeszcze zainicjowano poszukiwania węgla. Węgiel zaczęto tutaj wydobywać w 1903 roku. Kopalnia z pokolenia na pokolenie wpisana jest w życie mieszkańców Brzeszcz. W galerii zdjęć z archiwów widać, jak zmieniała się kopalnia i same Brzeszcze.

Kliknij w przycisk "zobacz galerię" i przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE

Brzeszcze stoją na węglu

Węgiel w Brzeszczach zaczęto wydobywać w 1903 roku. Pierwszym właścicielem kopalni był Arnold Chaim de Porada Rappaport, bogaty finansista z Wiednia, który zainicjował tutaj poszukiwania złóż węgla.

Na zdjęciu z 1904 roku. Kilka lat wcześniej za sprawą Arnolda Chaima de Porada Rappaporta podjęto tutaj poszukiwania "czarnego złota&qu
Na zdjęciu z 1904 roku. Kilka lat wcześniej za sprawą Arnolda Chaima de Porada Rappaporta podjęto tutaj poszukiwania "czarnego złota" Kronika Brzost / zbiory rodziny Włoszków

Kopalnia zaczęła się rozwijać. Chętnych do pracy było sporo. Przy jej budowie podstawową siłą roboczą były konie. Były dwie olbrzymie stodoły, w których były już sieczkarnie elektryczne, waga, na której specjalnie zatrudniony pracownik ważył porcje siana, owsa dla koni. Później stajnię wykonano także na dole.

Konie były obecne na kopalni do późnych lat 50. ub. wieku
Konie były obecne na kopalni do późnych lat 50. ub. wieku Fotopolska / Tauron Wydobycie

Jak jednak konie tam zjechały, to już nie wyjeżdżały. Duże stodoły spaliły się w 1946 roku w olbrzymim pożarze, a konie na kopalni były obecne do późnych lat 50. ub. wieku.

Na zdjęciu z 1907 roku. W pierwszych latach działalności jej właścicielem był Arnold Chaim de Porada Rappaport
Na zdjęciu z 1907 roku. W pierwszych latach działalności jej właścicielem był Arnold Chaim de Porada Rappaport Fotopolska / Tauron Wydobycie

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zakład przejęło państwo. Istniał pod nazwą Państwowa Kopalnia Węgla Brzeszcze. Była to wówczas jedyna państwowa kopalnia w odrodzonej Polsce.

Wraz z rozwojem kopalni zmieniało się jej otoczenie. Nowa Kolonia zbudowana w latach 20. ub. wieku
Wraz z rozwojem kopalni zmieniało się jej otoczenie. Nowa Kolonia zbudowana w latach 20. ub. wieku Fotopolska / Tauron Wydobycie

W latach, gdy kraj był targany kryzysami gospodarczymi, praca na kopalni była szczególnie cenna. Pracowali tutaj ludzie nie tylko z Brzeszcz i okolicy, ale także m.in. Oświęcimia.

Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat. Rok 1927 Na zdjęciu ochronka dla dzieci pracowników kopalni prowadzona przez Towarzystwo Szkoły L
Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat. Rok 1927 Na zdjęciu ochronka dla dzieci pracowników kopalni prowadzona przez Towarzystwo Szkoły Ludowej Archiwum Kopalni / Projekt Trasa Pamięci / Urząd Gminy Brzeszcze

Tragiczny rozdział kopalni podczas II wojny światowej

Podczas II wojny światowej i niemieckiej okupacji kopalnia weszła w skład koncernu Hermann Göring. Do pracy pod ziemią Niemcy wykorzystywali także więźniów KL Auschwitz, przenoszonych na ten okres do podobozu Jawischowitz.

Kopalnia w Brzeszczach szybko się rozwijała
Kopalnia w Brzeszczach szybko się rozwijała Archiwum Kopalni / Projekt Trasa Pamięci / Urząd Gminy Brzeszcze

Szybki rozwój kopalni Brzeszcze w latach PRL

Po wojnie zakład, ze względu na zapotrzebowanie na węgiel kamienny, zaczął się szybko rozwijać.

Wraz z rozwojem kopalni zmieniały się Brzeszcze, by z czasem uzyskać status miasta
Wraz z rozwojem kopalni zmieniały się Brzeszcze, by z czasem uzyskać status miasta Fotopolska / Tauron Wydobycie

W 1993 roku kopalnia weszła w skład Nadwiślańskiej Spółki Węglowej, w 2003 roku znalazła się w Kompanii Węglowej. "Czarne chmury" pojawiły się nad kopalnią najpierw w 2013 roku w związku z planowaną budową drogi ekspresowej S1, gdy w związku z inwestycją miała zostać ograniczona jej działalność.

Kopalnia "Brzeszcze" od 120 lat wpisana jest w krajobraz i życie mieszkańców Brzeszcz
Kopalnia "Brzeszcze" od 120 lat wpisana jest w krajobraz i życie mieszkańców Brzeszcz Archiwum Kopalni / Projekt Trasa Pamięci / Urząd Gminy Brzeszcze

Następnie jesienią 2015 roku, gdy rząd PO - PSL z ówczesną premier Ewą Kopacz zdecydował o likwidacji kilku zakładów górniczych w tym KWK Brzeszcze.

Wokół kopalni toczyło się życie towarzyskie
Wokół kopalni toczyło się życie towarzyskie Archiwum Kopalni / Projekt Trasa Pamięci / Urząd Gminy Brzeszcze

W obronie kopalni stanęło kilka tysięcy ludzi, obok samych górników, ich rodziny i niezwiązani z nią mieszkańcy. Zakład zatrudniający wówczas ponad 3 tys. ludzi był podstawowym pracodawcą w powiecie oświęcimskim.

Kopalnia "Brzeszcze" od 120 lat przez kolejne pokolenia wpisana jest w krajobraz i życie mieszkańców Brzeszcz
Kopalnia "Brzeszcze" od 120 lat przez kolejne pokolenia wpisana jest w krajobraz i życie mieszkańców Brzeszcz Archiwum Kopalni / Projekt Trasa Pamięci / Urząd Gminy Brzeszcze

Obecnie jako Zakład Górniczy w Brzeszczach funkcjonuje w strukturach spółki Tauron Wydobycie.

Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat
Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat Fotopolska / Tauron Wydobycie
Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat
Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat Archiwum Tauron Wydobycie
Po I wojnie światowej zakład działał pod nazwą Państwowa Kopalnia Węgla Brzeszcze. Była to wówczas jedyna państwowa kopalnia w odrodzonej Polsce. Na
Po I wojnie światowej zakład działał pod nazwą Państwowa Kopalnia Węgla Brzeszcze. Była to wówczas jedyna państwowa kopalnia w odrodzonej Polsce. Na zdjęciu widok od strony wieży wyciągowej Narodowe Archiwum Cyfrowe / Fotopolska.eu
Konie były obecne na kopalni do późnych lat 50. ub. wieku
Konie były obecne na kopalni do późnych lat 50. ub. wieku Fotopolska / Tauron Wydobycie
Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat. Lata 1935 - 1937 - ogólny widok kopalni w Jawiszowicach
Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat. Lata 1935 - 1937 - ogólny widok kopalni w Jawiszowicach Archiwum Kopalni / Projekt Trasa Pamięci / Urząd Gminy Brzeszcze
Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat
Kopalnia "Brzeszcze" ma 120 lat Archiwum Kopalni / Projekt Trasa Pamięci / Urząd Gminy Brzeszcze

Więcej zdjęć:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Najważniejsze wiadomości z kraju i ze świata

Polecane oferty

* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera
Wróć na naszahistoria.pl Nasza Historia