"Szpicel upadł na twarz bez jęku"

Igo Sym był synem Antoniego Syma i Julii Sepp. W okresie I wojny światowej walczył w szeregach armii austriackiej (jego matka pochodziła z Austrii). Od zawsze jednak marzył o aktorstwie.

Sym był absolwentem Instytutu Filmowego. Jego debiutem filmowym były "Wampiry Warszawy" (1925). Dwa lata później wyjechał do Wiednia, gdzie podpisał kontrakt ze studiem "Sascha-Filmstudios AG" i grał m.in. z Marleną Dietrich i Lilian Harvey.

Do Polski wrócił, aby zdać egzamin aktorski. Był znany z teatrów rewiowych "Banda" i "Hollywood". Występował głównie w recitalach. Coraz rzadziej pojawiał się w filmach, co spowodowane było jego problemami w posługiwaniu się językiem polskim.

Igo Sym ożenił się z Heleną Ritą Zdzisławą Fałat. Mieli syna Juliana, chłopczyk zmarł na zapalenie opon mózgowych w wieku 9 lat. Żona Igo niedługo po jego śmierci popełniła samobójstwo.

Po wybuchu II wojny światowej Sym pozostał w Warszawie. Pracował w Straży Obywatelskiej, gdzie zajmował się głównie kopaniem rowów przeciwlotniczych oraz wydobywaniem rannych spod gruzów. Po kapitulacji miasta został tłumaczem w magistracie. Z czasem układ propagandowy Generalnego Gubernatorstwa powierzył mu stanowisko dyrektora Teatru Polskiego i kina Helgoland (przedwojenne Palladium). Otrzymał także koncesję na prowadzenie Teatru Komedia.

W czasie okupacji Igo Sym został konfidentem Gestapo. Pomógł Niemcom m.in. zorganizować zasadzkę na Hankę Ordonównę. Jego działalność odkrył Roman Niewiarowicz, reżyser Teatru Komedia, który szefował jednej z brygad kontrwywiadu Związku Walki Zbrojnej.

Wojskowy Sąd Specjalny ZWZ za współpracę z okupantem wydał na Syma wyrok śmierci. Został on wykonany 7 marca 1941 roku. Porucznik Zawada z grupy bojowej ZOM, który dokonał egzekucji tak wspominał wizytę u Syma.

Mieszkał na czwartym piętrze przy ul. Mazowieckiej 10. O godzinie 7.10 zapukaliśmy do drzwi. Otworzyła służąca.

- "Czy pana dyrektora Syma możemy prosić?".
W tej chwili ukazał się Sym.
- "Czy pan Igo Sym?".
- "Tak. Czym mogę panom służyć?".

W tej chwili wystrzeliłem, mierząc z Visa prosto w serce. Strzał był celny. Szpicel upadł na twarz bez jęku. Ze schodów zbiegliśmy pędem. Później spokojnie rozeszliśmy się do domów.

W odwecie za śmierć Igo Syma Niemcy wzięli 118 zakładników, z których 21 rozstrzelano 11 marca 1941 r. w Palmirach. Gestapo aresztowało także kilkanaście warszawskich aktorów m.in. Stefana Jaracza, Leona Schillera, Bronisława Dardzińskiego, Tadeusza Kańskiego i Zbigniewa Sawana, którzy zostali wywiezieni do Auschwitz.

Decyzja o zastrzeleniu Igo Syma miała wstrząsnąć polskim społeczeństwem i pokazać, że polskie władze podziemne są czujne i aktywne.

Oprac. na podstawie

artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0