W maju 1924 roku Ministerstwo Spraw Wojskowych podpisało z Z.M. Ursus umowę na dostawę 3-tonowych Berlietów CBA i 1,5 tonowych S.P.A. 25/C Polonia, co pozwoliło zakładom na rozbudowę fabryki w Czechowicach pod Warszawą.
Dostawa miała być zrealizowana w 3 partiach - po 200 Berlietów i 150 S.P.A.: pierwsza partia miała być importowana, druga montowana z importowanych części, trzecia produkcji całkowicie krajowej.
Niestety w rzeczywistości uzyskano zgodę Ministerstwa na sprowadzenie drugiej partii w stanie zmontowanym, na odstąpienie od produkcji Berlietów i zastąpienie ich 1,5 tonowymi S.P.A. w liczbie 375 sztuk.
Pierwsza partię 52 ciężarówek Ursus wyprodukowanych już w Polsce, zademonstrowano 11 lipca 1928 roku i w stosunku do licencyjnego oryginału firmy S.P.A. posiadały różnice związane z przystosowaniem do polskich warunków.
Biuro Konstrukcyjne pod kierownictwem inż. Witolda Jakusza stworzyło też inne wersje, a produkcję zakończono w 1931 roku.
Wyprodukowano około 1200 tych pojazdów - choć źródła mówią o 884 (509 cywilnych i 375 wojskowych).
O dobrej ich jakości świadczyć może wzięcie udziału w rajdzie Warszawa - Zakopane - Warszawa i fakt wjechania na pokrytą śniegiem Gubałówkę, gdy zagraniczni konkurenci wycofali się z rajdu z uwagi na wyjątkowo silne mrozy i ciężkie warunki terenowe.
Autobus i wóz strażacki z ciężarówki
Wojskowy Ursus A wykorzystany podczas rekonstrukcji Bitwy pod Mławą.
(fot. Wikimedia Commons [1])
Ursus typ A i A30 to podstawowy model o ładowności powiększonej w stosunku do S.P.A. do 2 ton, a później 2,5 tony. Szkielet kabiny i skrzyni ładunkowej wykonany był z drewna, nadwozie osadzone było na ramie tłoczonej z blachy stalowej. Późniejsze Ursusy A, A30 i AW posiadały tzw. wspornik górski - czyli wspornik opuszczany i wbijany w drogę w razie zatrzymania pojazdu na pochyłości.
Na podwoziach typu A i A30 budowano wozy strażackie, miejskie polewaczki, cysterny, sanitarki, ambulanse pocztowe i autobusy 20-osobowe.
Na bazie seryjnego podwozia typu A powstał model AT - 3-osiowy o napędzanych 2 tylnych osiach oraz Ursus 303, o drugiej tylnej osi typu wleczonego. Podstawowa różnica to zastąpienie mostu tylnego przez mosty zawieszone na resorach.
W 1928 powstało podwozie Ursus typ AW czyli wzmocnione, wydłużone i poszerzone (rozstaw osi 4,5 m, rozstaw kół 1,6 m, długość 6,8 m). Nośność wzrosła do 2,5 - 3 ton, co pozwoliło na karosowanie podwozi jako 22-osobowe autobusy. Zwiększona masa pojazdu wymogła zastosowanie hamulców na 4 koła.
Wybudowano prawdopodobnie około 200 podwozi typu AT i AW.
[1] Zdjęcie udostępnione jest na licencji:
Creative Commons
Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach. 3.0. Polska
Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
