W Akademii Zamojskiej gromadzą relacje i wspomnienia na temat losów Dzieci Zamojszczyzny

22 marca 2023, 6:00

Ta dziewczynka urodziła się 15 sierpnia 1928 r. Nazywała się Czesława Kwoka. Pochodziła z Wólki Złojeckiej. Po wysiedleniu tej wsi, 12 grudnia 1942 r. trafiła do Auschwitz. Tam obozową fotografię wykonał jej Wilhem Brasse, polski wiezień polityczny ze Śląska. Ten człowiek wykonał tysiące tego typu zdjęć. Jednak tę dziewczynkę z Zamojszczyzny zapamiętał. Tak ją po wojnie wspominał: "Była taka młodziutka i taka wystraszona. Dziewczynka nie rozumiała dlaczego się tu znalazła i nie mogła zrozumieć co do niej mówią". Wtedy inna więźniarka, która była kapo ją pobiła. "Wzięła kij i uderzyła ją w twarz" - wspominał fotograf. Na trzech, obozowych zdjęciach widać przerażoną nastolatkę z rozbitą, krwawiącą wargą. Czesława Kwoka zginęła w obozie 12 marca 1943 r. archiwum

To ważna inicjatywa. Akademia Zamojska rozpoczyna projekt „Dzieci Zamojszczyzny: portret pokolenia”. Przedsięwzięcie ma na celu zachowanie dla kolejnych pokoleń świadectw dzieci z terenu Zamojszczyzny, które były wysiedlane (wraz z rodzinami) z domów, więzione w obozach przejściowych i koncentracyjnych oraz m.in. germanizowane podczas II wojny światowej.

- Zwracamy się do mieszkańców naszego regionu z apelem o pomoc w zbieraniu i dokumentowaniu losów Dzieci Zamojszczyzny. Jeśli posiadają państwo biografie lub wspomnienia swoich krewnych, którzy przeżyli II wojnę światową, byli Dziećmi Zamojszczyzny i chcieliby, aby pamięć o ich przeżyciach i historii nie odeszła w zapomnienie, możecie dostarczyć je do Akademii Zamojskiej – apeluje dr hab. Ryszard Skrzyniarz, prof. AZ z Zakładu Pedagogiki Akademii Zamojskiej.

Na pewno zostanę one w odpowiedni sposób zachowane i będą udostępniane. - Planujemy zarówno gromadzenie źródeł zastanych (wspomnień, zdjęć, nagrań, listów, fragmentów pamiętników lub dzienników), jak i wywołanych (relacji, wspomnień) – tłumaczy prof. Ryszard Skrzyniarz. - Materiały te zostaną zabezpieczone, a oryginały wrócą do państwa. Nasi pracownicy będą także mogli umówić się na nagranie wywiadu lub wspomnień.

Skąd taki pomysł? Całe przedsięwzięcie jest podobno efektem dyskusji, jaka toczyła się w Akademii Zamojskiej jeszcze w lutym: podczas konferencji „Aktion Zamość 1942-1943”. Wyciągnięto wówczas wnioski. Teraz Zakład Pedagogiki AZ we współpracy z Fundacją „Biografie Codzienności” gromadzi świadectwa i wspomnienia ocalałych z II wojny światowej Dzieci Zamojszczyzny – jak to określono: „jako materiały do badań naukowych, a także aby stanowiły one swego rodzaju lekcję historii dla kolejnych pokoleń oraz pozwoliły kultywować pamięć o ofiarach II wojny światowej z naszego regionu”.

Kontakt i bliższe informacje na ten temat tutaj: e-mail: ryszard.skrzyniarz@akademiazamojska.edu