42. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Tego dnia na ulice wyjechały czołgi i wojskowe patrole

Stan wojenny w Polsce wprowadzono 13 grudnia 1981 roku. Ostateczna decyzja zapadła jednak jeden dzień wcześniej - 12 grudnia. To właśnie wtedy do komend wojewódzkich milicji i dowództw poszczególnych jednostek wojskowych rozesłane zostały rozkazy uruchomienia dużo wcześniej przygotowanych procedur. Tego dnia w wielu polskich miastach pojawiły się pierwsze oddziały wojskowe i milicyjne.

12 grudnia, jeszcze przed północą, w wyniku decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce rozpoczęła się operacja "Azalia", która miała na celu przejęcie kontroli nad węzłami łączności oraz ośrodkami radia i telewizji. Już pierwszego dnia stanu wojennego grupa internowanych w związku z tą decyzją osób wynosiła 3,5 tys., a wśród nich byli członkowie "Solidarności", opozycjoniści oraz niektórzy działacze związani z Edwardem Gierkiem, co dla opinii publicznej miało symbolizować pewnego rodzaju równowagę.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!

13 grudnia 1981 roku przerażeni Polacy mogli obserwować na ulicach czołgi oraz liczne patrole wojskowe i milicyjne. Ogłoszenie stanu wojennego nastąpiło w godzinach porannych, a Polacy zamiast popularnego ówcześnie "Teleranka" zobaczyli postać gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

Na ulicach pojawiły się wydrukowane w Związku Sowieckim obwieszczenia, ogłaszające wprowadzenie stanu wojennego w Polsce. Obwieszczenia informowały Polaków o tym, jakie ograniczenia narzucone zostały społeczeństwu. Zakazane zostały m.in. strajki i zgromadzenia publiczne, działalność związków zawodowych została zawieszona, wprowadzono godzinę milicyjną, a żeby opuścić miejsce stałego zamieszkania, konieczne było posiadanie specjalnej przepustki.

Twarzą wprowadzenia stanu wojennego w Polsce został gen. Wojciech Jaruzelski. Po ogłoszeniu decyzji stanął na czele pozakonstytucyjnej Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, która zaczęła sprawować władzę. W szeregach partyjnych rozpoczęły się czystki, aby nowy aparat władzy mógł bez przeszkód "zarządzać" Polską.

Wojciech Jaruzelski jako przyczyny wprowadzenia w Polsce stanu wojennego podawał rzekome zagrożenie ze strony sił sowieckich, które miały grozić interwencją. Wprowadzenie stanu wojennego było więc tłumaczone jako "mniejsze zło". Jak możemy przeczytać na oficjalnej stronie Instytutu Pamięci Narodowej, z dostępnych dziś dokumentów jasno wynika, iż ani Układ Warszawski, ani Związek Sowiecki takiej interwencji nie planowały. Strategią Moskwy było wywieranie ciągłej presji na władze PRL, by rozwiązały problem "własnymi rękoma".

Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez Instytut Pamięci Narodowej, Wojciech Jaruzelski miał również sam zwrócić się do Komitetu Ministrów Obrony państw stron Układu Warszawskiego z prośbą, aby wydali ostre w treści oświadczenie grożące PRL interwencją. Prośba ta nie została jednak spełniona, a Jaruzelski "stracił koronny dowód swoich racji". Apelował on również o pomoc militarną do Moskwy, czego mu odmówiono.

Jednym z powodów wprowadzenia stanu wojennego w Polsce było m.in. to, że Związkowi Radzieckiemu nie podobało się budowanie w Polsce grup jasno sprzeciwiających się ówczesnej władzy. Kreml chciał zatem, aby społeczny bunt został spacyfikowany. Ze względu na ówcześnie panującą sytuację geopolityczną Moskwa domagała się od władz PRL-u, aby wolnościowa rewolucja była skutecznie stłumiona. Rosnąca w siłę "Solidarność" oraz niezadowolenie społeczne stało się ogromnym zagrożeniem dla systemu komunistycznego w Polsce, co zdecydowanie nie podobało się naszym wschodnim sąsiadom.

Źródła: polskiemiesiace.ipn.gov.pl/przystanekhistoria.pl/i.pl

jg