Doktryna stwierdzała, że w krajach Układu Warszawskiego obowiązuje ograniczenie suwerenności państw członkowskich na rzecz interesów wspólnoty socjalistycznej, co w praktyce oznaczało podporządkowanie się polityce Związku Radzieckiego.
Tłumaczono zatem, że interwencja w państwie bloku dążącym do secesji nie jest agresją lecz samoobroną przed ingerencją wrogiej ideologii. Była stworzona na potrzeby ideologiczne; potrzebowano usprawiedliwienia interwencji w Czechosłowacji podczas tak zwanej Praskiej Wiosny.
Po raz pierwszy opublikowana została w artykule S. Kowalowa pt. "Suwerenność i międzynarodowe zobowiązania państw socjalistycznych" na łamach "Prawdy". Szerzej przedstawiona została przez ministra spraw zagranicznych ZSRR Andrieja Gromykę na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ 3 października 1968.
Potępiły ją państwa zachodnie oraz niektóre państwa socjalistyczne znajdujące się poza radziecką strefą wpływów.
