Kliknij w przycisk "zobacz galerię" i przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE
Centrum życia żydowskich mieszkańców Oświęcimia
Jak wyglądała ta część Oświęcimia leżącą na brzegiem Soły można zobaczyć już tylko na pojedynczych archiwalnych fotografiach i pocztówkach. Główną część przy dzisiejszej ul. Berka Joselewicza zajmowała wielka synagoga, wokół której stały inne zabudowania żydowskie.
- Można powiedzieć była to część miasta stanowiąca serce życia żydowskich mieszkańców miasta - mówi dr Artur Szyndler z Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiu.
Jak dodaje, była tutaj gęsta zabudowa, którą stanowiły m.in. łaźnia rytualna, czyli mykwa, rzeźnia koszerna, pomniejsze synagogi i domy modlitwy czy szkoły. Część budynków stała w poprzek dzisiejszej ulicy Berka Joselewicza, czego pozostałością były istniejące do niedawne niewielkie schody prowadzące na Bulwary.
Duża część tych budynków została zburzona przez Niemców w czasie okupacji, jak wielka synagoga. Niektóre przetrwały do lat 80 i 90. ub. wieku. Ostatnie znaleziska podczas prac w związku z przebudową terenów między ulicami Berka Joselewicza oraz Bulwary w sąsiedztwie Parku Pamięci Wielkiej Synagogi odsłaniają częściowo bogate karty historii i życia Żydów w Oświęcimiu.
Wśród nich są pozostałości prawdopodobnie po wspomnianej mykwie. Są to m.in. ceramiczne szkliwione kafle ścienne, pochodzące z początku XX wieku, wyprodukowane przez Firmę L&C Hardtmuth z Czeskich Budziejowic z charakterystycznym secesyjnym liternictwem, ponadto, płytki podłogowe, metalowy fragment z okna, drzwiczki do gruntownego ujęcia wody, element poręczy, mosiężny zawór wody oraz cegła wyprodukowana w Cegielni Tenczynek.
Chasydzka legenda o mykwie w Oświęcimiu
Z oświęcimską mykwą wiąże się jedna z chasydzkich legend, przytoczona przez Jehudę Kindermana w "Sefer Oshpitzin", czyli wydanej w 1977 roku księdze pamięci oświęcimskich Żydów. Jest to opowieść o trzech wielkich cadykach, którymi byli Elimelech z Leżajska (1717-1787), jego brat Zusja z Annopola i Szlomo Bochner z Chrzanowa, a którzy podczas swojej wędrówki spotkali się w Oświęcimiu.
- Spędzili tam cały dzień, ale zgodnie z przyjętą w swojej podróży zasadą nie przebywali nocą w tym samym miejscu, w którym spędzali cały dzień. Tym razem jednak na prośbę Elimelecha zostali w Oświęcimiu, a cadyk przenocował w małej mykwie, która od tego czasu nazywana była mykwą „reb Elimelecha” – przywołuje opowieść dr Artur Szyndler, historyk z Muzeum Żydowskiego.
W Polsce mykwy były zazwyczaj osobnymi budynkami, tworzącymi kompleks wraz z innymi religijnymi instytucjami judaizmu. Podobnie było w Oświęcimiu, gdzie mykwa znajdowała się w pobliżu największej synagogi miasta, nieopodal rzeki Soły. W 1910 roku budynek był oznaczony numerem 279. Na przestrzeni swojej historii była często remontowana i przebudowywana. W latach 1912-1913 łaźnię powiększono, dobudowując piętro. Niespełna 20 lat później, w 1931 roku, dostawiono dwa dodatkowe zbiorniki na wodę.
- Odkryte pozostałości po przedwojennej mykwie są cennym śladem po żydowskiej przeszłości Oświęcimia, której pamięć od wielu lat staramy się chronić. Bardzo się cieszymy, że trafią do naszej kolekcji i będą udostępnione szerszej publiczności - podkreśla Tomasz Kuncewicz, dyrektor Muzeum Żydowskiego.
Pierwsi Żydzi zamieszkali w Oświęcimiu w XVI w. i wkrótce nazwali swoje miasto Oszpicin (jid. goście). Na początku XX w. stanowili ponad połowę mieszkańców Oświęcimia, jednak podczas Holokaustu prawie wszyscy zostali zamordowani. Ostatni żydowski oświęcimianin, Szymon Kluger, zmarł w 2000 r.
Średniowieczne znaleziska na bulwarach w Oświęcimiu
Oprócz przedmiotów związanych z życiem żydowskiej społeczności archeolodzy natrafili na inne cenne znaleziska pochodzące ze średniowiecza i czasów późniejszych obrazujących rozwój osadnictwa w tej części miasta. Do najstarszych i najciekawszych odkryć należą średniowieczne relikty, takie jak: fosa, sadzawka, naczynia ceramiczne oraz prawdopodobnie wczesnonowożytne fragmenty kamiennych murów.
Bądź na bieżąco i obserwuj
- Oświęcim. Straszących ruder nie brakuje, a w pobliżu powiew nowoczeności
- Atak zimy nie zatrzymał budowy obwodnicy Oświęcimia do drogi S1. Zdjęcia i film
- Ci mężczyźni powiatu oświęcimskiego dopuścili się przestępstw. Szuka ich policja
- Ile małżeństw, ilu singli? Mieszkańcy pow. oświęcimskiego biorą śluby
- Akcja Straży Miejskiej w Oświęcimiu na parkingach
- 18-letni Eryk Goczał, zwycięzca Rajdu Dakar, z wizytą u marszałka
FLESZ - Polacy się starzeją a miasta wyludniają. Jest raport GUS