5 października 1983 Komitet Noblowski ogłosił decyzję o przyznaniu mu Pokojowej Nagrody Nobla. W uzasadnieniu wskazano m.in.:
"Działania Lecha Wałęsy charakteryzowały się determinacją w dążeniu do rozwiązania problemów jego kraju poprzez negocjacje i współpracę, bez uciekania się do przemocy. Lech Wałęsa próbował zapoczątkować dialog między organizacją, którą reprezentuje - "Solidarnością" - a władzami. Komitet uznaje Wałęsę za wyraziciela tęsknoty za wolnością i pokojem, która - mimo nierównych warunków - istnieje niepokonana we wszystkich narodach świata. W czasach, w których odprężenie i pokojowe rozwiązywanie konfliktów są bardziej potrzebne niż kiedykolwiek wcześniej, wysiłek Wałęsy jest zarówno natchnieniem, jak i przykładem."
Nagrodę w jego imieniu odebrała żona Danuta Wałęsa wraz z trzynastoletnim wówczas synem Bogdanem. Przywódcy nielegalnej "Solidarności" władze komunistyczne uniemożliwiły wyjazd do Oslo, odmawiając wydania paszportu. "Moje miejsce jest wśród tych, z pomiędzy których wyszedłem i do których należę. Wśród gdańskich robotników" - te słowa wybrzmiały podczas uroczystości z ust małżonki przyszłego prezydenta Polski.
Przez tygodnik "Time" uznany za Człowieka Roku (1981) oraz za jednego ze 100 najważniejszych ludzi stulecia (1999).
(fot. Archiwum)
Lech Wałęsa urodził się 29 września 1943 w Popowie. Rodzicami Lecha Wałęsy byli Bolesław Wałęsa (1908-1945), z zawodu cieśla i Feliksa z domu Kamieńska (1916-1975). W 1961 ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową w Lipnie. W latach 1961-1967 pracował jako elektryk (samochodowy i ciągnikowy) oraz konserwator urządzeń elektrycznych w Państwowym Ośrodku Maszynowym w Łochocinie. W 1967 został zatrudniony jako elektryk okrętowy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina.
W grudniu 1970 był jednym z przywódców strajku w swoim zakładzie pracy, wchodząc w skład Komitetu Strajkowego. Miesiąc później wszedł w skład rady oddziałowej związku zawodowego metalowców oraz został społecznym inspektorem pracy. Brał udział w rozmowach pracowników Stoczni Gdańskiej z pierwszym sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem.
W 1976 został zwolniony z pracy za publiczną krytykę koncesjonowanych organizacji związkowych. Do 1980 zatrudniony najpierw jako elektromechanik w Gdańskich Zakładach Mechanizacji Budownictwa ZREMB i następnie w Zakładzie Robót Elektrycznych Elektromontaż w Gdańsku. W 1978 zaangażował się w działalność Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Był członkiem redakcji "Robotnika Wybrzeża", współpracował z Komitetem Samoobrony Społecznej KOR. W latach 70. był przesłuchiwany i zatrzymywany przez funkcjonariuszy SB.
W latach 1990 - 1995, Lech Wałęsa (na zdjęciu podczas strajków sierpniowych 1980 r.) pełnił urząd Prezydenta RP
(fot. Wikimedia Commons)
W sierpniu 1980 brał udział w organizowaniu zaplanowanego przez Bogdana Borusewicza strajku w Stoczni Gdańskiej. 14 sierpnia dołączył do inicjujących w tym zakładzie protest Jerzego Borowczaka, Bogdana Felskiego i Ludwika Prądzyńskiego. Po przemówieniu do dyrektora Stoczni Gdańskiej Klemensa Gniecha, w którym przypomniał o swoim zwolnieniu, wszedł w skład Komitetu Strajkowego, a następnie stanął na jego czele.
Po tym jak władze zgodziły się na główne postulaty (podwyższenie pensji, a także na tablicę upamiętniającą ofiary wydarzeń grudniowych i przywrócenie zwolnionych pracowników), Lech Wałęsa ogłosił przegłosowaną decyzję Komitetu Strajkowego o zakończeniu protestu. Jeszcze tego samego dnia, po konsultacji m.in. z przedstawicielami innych zakładów pracy, ogłosił strajk solidarnościowy, a następnego został przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego.
31 sierpnia 1980 z ramienia MKS podpisał z delegacją rządową pod przewodnictwem wicepremiera Mieczysława Jagielskiego gdańskie porozumienia sierpniowe. Podpis złożył charakterystycznym dużym długopisem z wizerunkiem papieża Jana Pawła II.
Lech Wałęsa został przywrócony do pracy w Stoczni Gdańskiej. 17 września 1980 stanął na czele nowo utworzonej Krajowej Komisji Porozumiewawczej, organu koordynującego założonego na bazie MKS ogólnopolskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność". W 1981 został wybrany najpierw na przewodniczącego zarządu Regionu Gdańskiego, a następnie - na pierwszym Krajowym Zjeździe Delegatów w Gdańsku - na pierwszego przewodniczącego NSZZ "S", otrzymując już w pierwszej turze około 55% głosów i pokonując tym samym Andrzeja Gwiazdę, Mariana Jurczyka i Jana Rulewskiego.
Prowadzony w latach 1980-1981 przez Lecha Wałęsę związek zawodowy przekształcił się w masowy ruch społeczno-polityczny, liczący w szczytowym okresie około 10 mln członków, wokół którego powstawały organizacje satelickie ("Solidarność" Rolników Indywidualnych czy Niezależne Zrzeszenie Studentów).
Reakcją kierownictwa Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej na zachodzące przemiany było przygotowanie stanu wojennego. W nocy 13 grudnia 1981 decyzję Mieczysława Rakowskiego nakazującą wyjazd do Warszawy ogłosili Lechowi Wałęsie w jego mieszkaniu wojewoda gdański Jerzy Kołodziejski i I sekretarz KW PZPR Tadeusz Fiszbach. Przewodniczącego zdelegalizowanej NSZZ "S" przewieziono najpierw do ośrodka rządowego w Chylicach, później osadzono w Otwocku Wielkim, a następnie w Arłamowie. Decyzję o internowaniu datowano na dzień 26 stycznia 1982. Lech Wałęsa został zwolniony w listopadzie 1982.
Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii,
autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0
