Organizacja pisarzy, eseistów, krytyków i tłumaczy

Uroczysta akademia ku czci Władysława Reymonta w sali Związku Literatów i Dziennikarzy
Uroczysta akademia ku czci Władysława Reymonta w sali Związku Literatów i Dziennikarzy NAC, 1-K-1759
14 maja 1920 roku z inicjatywy Stefana Żeromskiego założono Związek Literatów Polskich

Związek założono podczas Zjazdu Literatów Polskich w Warszawie. Formalnie reaktywowano tę organizację po przerwie okupacyjnej, praktycznie tworząc nową we wrześniu 1944 roku na Walnym Zebraniu w Lublinie.

Obecną nazwę związku (bez członu "zawodowy") przyjęto pięć lat później w Szczecinie, który rozpoczął kilkuletni okres socrealizmu w literaturze polskiej. Związek zreorganizowano na wzór radzieckich związków twórczych, zapewniając pisarzom liczne przywileje w zamian za posłuszeństwo pisarzy zaleceniom partii. Przywileje rozdzielał administracyjny aparat związku, którym zarządzali sekretarze.

Od lat 60. wewnątrz ZLP rozrastało się środowisko dysydentów kontestujących ustrój PRL-u. Po zdjęciu wystawianych w warszawskim Teatrze Narodowym "dejmkowskich" Dziadów odbyło się nadzwyczajne zebranie Oddziału Warszawskiego Związku Literatów Polskich, na którym przyjęto napisaną przez Andrzeja Kijowskiego rezolucję pisarzy polskich przeciwko cenzurze, potępiając politykę kulturalną w PRL, żądając zniesienia cenzury i przywrócenia swobody twórczej.

Z czasem dysydenci zdobyli pozycję dominującą we władzach związku, a w okresie 1980-1981 przyjęli oni wręcz retorykę opozycji solidarnościowej. Kiedy więc w grudniu 1981 roku wprowadzono stan wojenny, działalność ZLP została zawieszona, a w lipcu 1983 roku związek został rozwiązany.

Pod koniec 1983 roku z inicjatywy władz partyjnych i państwowych część członków rozwiązanego ZLP zarejestrowała nowy związek pod tą samą nazwą. Wielu dawnym członkom nie dano szansy na przynależność do nowej organizacji – poprzez zmianę kryteriów przyjmowania członków i weryfikację definicji „pisarza”.

Czołowe postaci „starego ZLP” odmówiły uznania nowego związku, co zaowocowało rozłamem w środowisku literackim, w wyniku którego dawni opozycjoniści pozostawali poza związkiem. Po zmianie ustroju utworzyli oni Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Po początkowych sporach ZLP i SPP doszły do porozumienia, dzieląc się związkowym majątkiem. Obydwie organizacje pisarskie mają siedzibę w Domu Literatury w Warszawie przy ul. Krakowskie Przedmieście.

od 12 lat
Wideo

Szymon Hołownia ma duże ego, większe ma tylko Lech Wałęsa

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na naszahistoria.pl Nasza Historia