Toruń. Wojenna rzeczywistość i niemiecka propaganda. Muzeum Okręgowe zaprasza na bardzo ciekawą wystawę

Szymon Spandowski
Szymon Spandowski
Rozbiórka budynków gminy żydowskiej przy ulicy Szczytnej. Zdjęcie z początku 1940 roku.
Rozbiórka budynków gminy żydowskiej przy ulicy Szczytnej. Zdjęcie z początku 1940 roku. Kurt Grimm / Archiwum Państwowe w Toruniu
Muzeum Okręgowe zaprasza w piątek na wernisaż wystawy niezwykle ciekawych zdjęć wykonanych w Toruniu podczas II wojny światowej. Wiele z nich współcześni widzowie zobaczą po raz pierwszy.
od 16 lat

20 września 1939 roku, pomorskie pułki wciąż walczyły nad Bzurą. Generałowi Mikołajowi Bołtuciowi, dowódcy toruńskiej 4 Dywizji Piechoty zostały jeszcze dwa dni życia. Trwały walki o Hel, kończyła się pierwsza bitwa pod Tomaszowem Lubelskim. Nadal walczyła Warszawa, bronił się Modlin. Na wschodzie rozpoczynała się obrona Grodna, a w Kutach zginał Tadeusz Dołęga-Mostowicz. Tymczasem w Toruniu Niemcy zorganizowali pogrzeb ofiar marszu na Łowicz. Uroczystość z wielkim rozmachem, miała ogromne znaczenie propagandowe. Ustawione na Rynku Staromiejskim trumny, powiewające sztandary i salutujące tłumy zostały uwiecznione na kliszy przez toruńskiego fotografa Hermanna Spychalskiego.

Polecamy

Zdjęcie z tej uroczystości jest najstarszym z ogromnego zbioru fotografii, jakie powstały na zlecenie niemieckich władz miasta w latach 1939 - 1944. Są to zdjęcia propagandowe, nie pokazują zatem rzeczywistego obrazu okupowanego miasta. Próżno tam szukać śladów eksterminacji i cierpienia ludności polskiej, polskie akcenty pojawiają się na ogół tylko jako obrazy biedy i zacofania. Pomimo tego fotografie są bezcenne.

- Te zdjęcia mają ogromną wartość historyczną i dokumentalną. Były robione przez zawodowych fotografów, którzy dysponowali odpowiednimi funduszami i sprzętem - mówi dr Iwona Markowska. - Są doskonale opisane, a ich jakość pozwala na zrobienie znacznych powiększeń.

Kto robił zdjęcia na zlecenie niemieckich władz?

Takie fotografie - powiększone i w rozmiarach oryginalnych trafiły na wystawę, która w piątek zostanie otwarta w Ratuszu Staromiejskim. Ekspozycję przygotowało Muzeum Okręgowe wspólnie z Archiwum Państwowym w Toruniu. Autorami wojennych zdjęć są głównie Hermann Spychalski oraz Kurt Grimm. Spychalski zadebiutował Toruniu w 1920 roku, fotografował m.in. generała Hallera i polskie wojska wkraczające do miasta 18 stycznia A. D. 1920. Później ulokował się w dawnym atelier Carla Bonatha przy ul. Strumykowej i tam urzędował przez prawie 20 lat. To on robił zdjęcia podczas wizyty marszałka Józefa Piłsudskiego, on fotografował polskich i francuskich generałów podczas zorganizowanych w okolicach Torunia wielkich manewrów. Podpisywał się wtedy nazwiskiem i pierwszą literą imienia. Bez wątpienia był wybitnym specjalistą, chociaż budził w Toruniu kontrowersje - władze wojskowe swego czasu wydały żołnierzom zakaz fotografowania się u Spychalskiego, ponieważ ani on, ani jego pracownicy nie mówili po polsku. Zakaz został odwołany dopiero po opublikowaniu przez Spychalskiego zapewnienia, że zatrudni on polską obsługę, a sam również nad swoją polszczyzną pracuje. Braki pod tym względem spowodowane miały być tym, że w Nowym Tomyślu, skąd fotograf pochodził, Polaków nie było wielu. Po zajęciu Torunia przez Niemców Spychalski znów zaczął podpisywać się pełnym imieniem, zadeklarował się też jako Niemiec.

W jakich latach w Toruniu pracował Kurt Grimm?

Kurt Grimm przybył do Torunia na zaproszenie niemieckiego Wydziału Kultury. Fotografował miasto od 1940 do 1944 roku. Z jego fotografii powstał album wydany w 2018 roku przez Muzeum Okręgowe. Na marginesie warto dodać, że w przyszłym roku powinien się ukazać kolejny, złożony ze zdjęć znajdujących się w zbiorach muzeum i archiwum.

Do kiedy będzie można oglądać wystawę?

Na wernisaż wystawy „Wojenna rzeczywistość Torunia w zwierciadle niemieckiej propagandy. Fotografie” Muzeum Okręgowe zaprasza w piątek 27 maja o godz. 17. Będzie ona czynna od 28 maja do 14 sierpnia. Jej kuratorką jest dr Iwona Markowska, za aranżację plastyczną odpowiada dr Tomasz Pietrzyk.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: Toruń. Wojenna rzeczywistość i niemiecka propaganda. Muzeum Okręgowe zaprasza na bardzo ciekawą wystawę - Nowości Dziennik Toruński

Wróć na naszahistoria.pl Nasza Historia