Grabarka 2023. Przed nami święto na Świętej Górze Grabarce. Zobacz harmonogram uroczystości i poznaj historię tego unikalnego miejsca

Piotr Łozowik
Piotr Łozowik
2020
2020 Piotr Łozowik
Święta Góra Grabarka to wyjątkowe i najbardziej znane miejsce na mapie polskiego prawosławia, jest określana jego sercem. Cieszy się niesłabnącą popularnością wiernych od setek lat. Już od czwartku będą się tam odbywać wielkie uroczystości świąteczne Przemienienia Pańskiego. Sprawdź harmonogram wydarzeń i poznaj historię tego unikalnego miejsca.

Spis treści

Święta Góra Grabarka - miejsce jedyne w swoim rodzaju

Święta Góra na Podlasiu, z lasem krzyży, kompleksem klasztornym i wielką tradycją to miejsce o międzynarodowym znaczeniu dla wyznawców prawosławia. Jest celem wizyt wielu hierarchów. Szczególnie uroczyście celebrowane są tam nabożeństwa w sierpniu w okresie święta Przemienienia Pańskiego ponieważ główną świątynią jest tam cerkiew poświęcona temu wielkiemu świętu.

Grabarka na zdjęciach archiwalnych i współczesnych:

W drugiej połowie sierpnia pielgrzymi z całego kraju i z zagranicy przyjeżdżają lub przychodzą na Grabarkę by oddać się wspólnej modlitwie. Wielu z pątników ma z sobą krzyże wotywne, które ustawiają z różnymi intencjami na górce. Z czasem stworzyły one las krzyży, dzięki którym Święta Góra jest często nazywana Górą krzyży.

Grabarka 2022. Tłumy wiernych na święcie Przemienienia Pańskiego na Świętej Górze

Uroczystości na Grabarce a.d. 2023

Choć w kalendarzu święto Przemienienia Pańskiego przypada na 19 sierpnia to zwyczajowo na Świętą Górę wierni przybywają już 17 sierpnia (w tym roku to czwartek), a przypada wtedy święto Iwierskiej Ikony Matki Bożej. Kopia tej ikony znajduje się w głównej świątyni klasztoru. Nabożeństwa trwają przez trzy dni prawie bez przerwy. Oto harmonogram tegorocznych uroczystości:

Czwartek, 17.08.2023

  • 17.00 – Nabożeństwo Całonocnego Czuwania
  • 21.00 – Akatyst do Matki Bożej

Grabarka 2021. Dziś Przemienienie Pańskie, jedno z najważniejszych świąt w Cerkwi Prawosławnej

Piątek, 18.08.2023

  • 6.00 – Liturgia Święta
  • 8.00 – Poświęcenie wody
  • 10.00 – Liturgia Święta
  • 17.30 - Powitanie Hierarchów
  • 18.00 - Nabożeństwo ku czci Przemienienia Pańskiego
  • 23.00 - Nabożeństwo za zmarłych – PANICHIDA – na cmentarzu
2020
2020 Piotr Łozowik

Sobota, 19.08.2023

  • 01.00 – I Liturgia Święta
  • 04.00 – II Liturgia Święta
  • 06.30 – III Liturgia Święta
  • 09.30 – LITURGIA ŚWIĘTA i uroczysta procesja z poświęceniem owoców

Monastycyzm w prawosławiu

Monastycyzm to bardzo ważny element tradycji i życia Cerkwi prawosławnej. Bez niego żadna z lokalnej Cerkwi nie może się uważać za w pełni sformowaną, nie uzyska też statusu Kościoła autokefalicznego. Monastery są szkołą duchową prawosławnych hierarchów, a polskie chrześcijaństwo wschodnie ma bogatą monasterską przeszłość. Pierwsze wspólnoty powstawały już w XI w.

Historia Świętej Góry

Kult ikony Spasa nad Bugiem

Już w XII i XIII wieku pobliski Mielnik słynął z kultu ikony Spasa (Chrystusa Zbawiciela). W trudnych chwilach, w chorobie i nieszczęściach wierni śpieszyli do cerkwi Narodzenia Najświętszej Marii Panny by szukać wsparcia. Grabarka to spadkobierczyni mielnickiego kultu Zbawiciela.

Rok temu na Grabarce:

Cudowne źródło

Według zachowanych relacji latem 1710 roku na Podlasiu wybuchła epidemia cholery. Morowe powietrze rozprzestrzeniło się również w okolicach Siemiatycz, w których to jeden z parafian miał sen, który nakazywał udanie się z krzyżem na uroczysko Sumieńszczyzna. Tam u podnóża góry porośniętej sosnami biło źródełko, w którym należało się obmyć i wyznać swe grzechy (sen powtarzał się trzykrotnie). Miało to uchronić od choroby, jak też i się stało, a miejsce to jest dzisiaj znane jako Święta Góra Grabarka.

Żeński klasztor i cerkiew na Grabarce

Święta Góra Grabarka to fenomen, bo zanim pojawił się monaster, życie religijne toczyło się w tym miejscu bardzo aktywnie. Można powiedzieć, że przez stulecia kształtował się tam grunt pod klasztor. Od czasu cudu na Górę rokrocznie przybywali z krzyżami wotywnymi chrześcijanie zarówno obrządku wschodniego jak i zachodniego. Z czasem na wzniesieniu postawiono świątynię, a na źródełku studnią.

Nowa świątynia w regionie prawie gotowa. Zobacz jak wygląda cerkiew w Zaleszanach

Pierwsze lata wspólnoty

Lata powojenne, co oczywiste, były niezwykle trudne. Dotyczyło to również życia religijnego prawosławnej społeczności. W czasie działań zbrojnych zginęło wielu duchownych, duża liczba obiektów sakralnych uległo zniszczeniu. Najpoważniejsze jednak były straty w wiernych (z 4,5mln do 350 tys.), zwłaszcza ze względu na znacznie przesuniętą, na zachód, granicą. Liczba parafii spadła z 1947 do 169 (223 cerkwie). Wiele sławnych monasterów -

  • Poczajów, Krzemieniec,
  • Wilno, Dubno,
  • Grodno, Żyrowice

- znalazły się w ZSRR.

Żeńskie klasztory na Podlasiu:

Kilka sióstr zakonnych pozostało w Polsce, lecz nie miały swego "domu". Po poszukiwaniach godnego miejsca dla klasztoru wybór padł na Grabarkę. Uznano, że jest to miejsce o dużej sakralnej renomie, o silnych korzeniach prawosławnych, z bogobojną ludnością. Tylko duchowy autorytet mógł zagwarantować monastyrowi szacunek i opiekę wiernych.

W ten sposób w 1947 roku rozpoczęła się historia Klasztoru św. św. Marii i Magdaleny na Świętej Górze Grabarce, która trwa, wraz z wzlotami i załamaniami, do dziś.

Przełożone klasztoru na Grabarce

Oto lista przełożonych monasteru św. św. Marty i Magdaleny (chronologicznie):

  • Schimonachini Maria (zm. 1949)
  • Mniszka Eufrozyna (zm. 1956)
  • Ihumenia Maria (zm. 1958)
  • Ihumenia Angelina (do 1962)
  • Ihumenia Barbara (zm.1986)
  • Ihumenia Ludmiła (do 1994)
  • Ihumenia Hiermiona (Elżbieta Szczur/aktualnie)
Lata 70-80 -te XX w.
Lata 70-80 -te XX w. Jan Słodowski

Przemienienie Pańskie

Przemienienie Pańskie, czyli tzw. Preobrażenije Hospodnie to jedno z 12 najważniejszych w roku świąt dla osób wyznania prawosławnego. Jest to święto ruchome, a przypada na 19 sierpnia. Główne uroczystości w całej Polsce odbywają się na Świętej Górze Grabarce. Tego dnia odbywa się też w cerkwiach święcenie owoców.

Wierni przybywają do świątyń, aby czcić pamięć Zbawiciela, który na Górze Tabor ukazał się Apostołom Piotrowi, Janowi oraz Jakubowi. Pojawili się tam biblijni prorocy Mojżesz i Eliasz. Mówili o zbliżającym się odejściu Chrystusa do domu Ojca.

Ewangelia mówi, że ze świetlistego obłoku, który nad nimi zawisł rozległ się głos: To jest mój Syn umiłowany, Jego słuchajcie (Мk 9, 7).

Wówczas to Zbawiciel po raz pierwszy zapowiedział swą męczeńską śmierć i zmartwychwstanie. Chrystus gotowił się już do poniżeń Golgoty i męczarni na krzyżu, ukazał więc trzem uczniom chwalebne swoje Przemienienie, by mogli dać świadectwo Jego boskości i dobrowolnego pójścia na Drogę Krzyżową.

2021
2021 Piotr Łozowik

Góra - symbol przemienienia

Istotę Przemienienia oddają jego symbole. Góra – to szczytowy punkt wyciszenia, gdzie najlepiej odmawiać modlitwę, która umożliwia połączenie z Bogiem. Tabor w przekładzie oznacza czystość. Kto uzyskuje świadomość swych uczynków i skruchę za ich popełnienie, pozbywa się duchowego brudu i może uzyskać łaskę. Chrześcijaństwo widzi w przebóstwieniu ludzkiej natury sens życia.

Góra Grabarka symbolizuje prawosławnym Świętą Górę Tabor.

Zobacz galerię zdjęć przedstawiających Świętą Górę Grabarkę i wiernych na nią przybywających z różnych okresów:

  1. zdjęcia Jana Słodowskiego z lat 70-80 -te XX w. (z zeszłorocznej wystawy)
  2. archiwalne zdjęcia z Gazety Współczesnej z lat 2009-2010 (fot. A. Zgiet/A.Chomicz)
  3. zdjęcia z lat 2015-2017 (fot. Wojciech Wojtkielewicz/Cezary Fabiszewski/Piotr Łozowik)
  4. lata 2020-2021 (fot. Piotr Łozowik)

Nagranie z roku 2013. Św. Góra Grabarka. Iwierskiej Ikony Matki Bożej.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na naszahistoria.pl Nasza Historia