Idea postawienia w Krakowie pomnika Adama Mickiewicza narodziła się u schyłku lat sześćdziesiątych XIX wieku w środowisku młodzieży akademickiej, wraz z koncepcją przeniesienia prochów wieszcza z Paryża na Wawel.
Pomnik Mickiewicza według pomysłu rzeźbiarza Teodora Rygiera stanął na płycie Rynku w 1898 roku. Jego artystyczna realizacja budziła wiele kontrowersji, koncepcja Rygiera wygrała, m.in. z pomysłem Jana Matejki. 10-metrowy pomnik przedstawia wieszcza, u stóp którego umieszczone zostały cztery alegorie: Ojczyzna, Męstwo, Nauka i Poezja.
Monument kosztował 164 tys. złotych reńskich, a większość tej kwoty pochodziła ze składek publicznych. A na cokole umieszczona została dedykacja: „Adamowi Mickiewiczowi Naród”.
17 sierpnia 1940 r. pomnik został zniszczony przez hitlerowców. Po wojnie zrekonstruowano go z odnalezionych w 1946 roku na złomowisku w Hamburgu elementów. Montaż pomnika trwał od 15. do19. listopada 1955 roku.
Odsłonięcie rekonstrukcji nastąpiło 26 listopada 1955 roku, w 100 rocznicę śmierci wieszcza. Pomnik jest ulubionym miejscem spotkań krakowian i turystów. Co roku, 24 grudnia, w dniu imienin wieszcza, krakowskie kwiaciarki składają u jego stóp kwiaty. Co roku u stóp "Adasia" rozpoczyna się konkurs szopki krakowskiej.
Fotografie pochodzą z archiwum Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – cyfrowego Thesaurusa.
