Dzwon wykonał ludwisarz Hans Beham z Norymbergii w 1520 roku. Został odlany z armat zdobytych w walce pod Orszą. W jego centralnym punkcie znajduje się łaciński napis: "Bogu Najlepszemu, Największemu i Dziewicy Bogurodzicy, świętym patronom swoim, znakomity Zygmunt, król Polski, ten dzwon godny wielkości umysłu i czynów swoich kazał sporządzić Roku Pańskiego 1520."
Poniżej są umieszczone dwie plakiety. Z jednej strony widnieje wyobrażenie św. Stanisława, a z drugiej św. Zygmunta - króla Burgundii. Po obu stronach figur znajdują się godła państwowe Polski i Litwy. Wewnątrz kielicha, na żelaznym uchwycie znajduje się serce zawieszone na pasie ze skóry woła. W najgrubszym miejscu pas składa się z dwunastu warstw. Serce złożone z ucha, trzonu i kuli wyróżnia umieszczony w nim ogon, który stanowi napęd dla całego mechanizmu.
Miał dzwonić na chwałę Polski
Dzwon Zygmunta
(fot. Wikimedia Commons/Mach240390/[1])
Fundatorem dzwonu był Zygmunt I Stary, który zwykł mawiać, Dzwon Zygmunta "nie tylko Bogu Najwyższemu, ale także na chwałę domu Jagiellonów i Królestwa Polskiego miał dzwonić."
Serce dzwonu trzykrotnie pękało, ale szybko było naprawiane. Ostatnie pęknięcie stwierdzono w Wigilię 2000 roku. Serce zastąpiono nowoodlanym. Waży 365 kg i jest o 42 kg cięższe od poprzedniego. Cały dzwon natomiast waży 126 tys. kg. Średnica klosza wynosi 242 cm, a jego wysokość 241 cm.
Pierwotne serce można oglądać przy wejściu na Wieżę Zygmuntowską. Wykuto je z żelaza, a miało ono 218,5 cm długości, a ważyło 323 kg. Służyło ono 479 lat wykonując przez ten czas 12 milionów uderzeń.
Zwiastuje nowiny i święta
Dzwon Zygmunta jest uruchamiany ręcznie. Zazwyczaj zajmuje się tym grupa 8-12 ludzi. Przywilej bicia w dzwon ma około 35 osób. Jest wśród nich jedna kobieta. Większość z nich należy do Bractwa Dzwonników Wawelskich. Praca jest odpłatna, a wynagrodzeniami zajmuje się kapituła katedralna.
Dzwon bije w najważniejsze święta, uroczystości kościelne i narodowe takich jak: Nowy Rok, Niedziela Palmowa, Wielkanoc, Boże Ciało, Wszystkich Świętych, Święto Niepodległości i Boże Narodzenie oraz podczas ważnych dla kraju wydarzeniach np.: śmierć papieża Jana Pawła II, katastrofa samolotu rządowego w Smoleńsku.
Dzwon Zygmunta jest częścią zespołu historycznych dzwonów. Należą do niej: Półzygmunt, Kardynał, Urban i Głownik. Do 1999 roku Zygmunt był największym polskim dzwonem. Legenda głosi, że jego czysty głos oznaczał dla Polski dostatek i spokój, a fałszywy niepowodzenie. Pęknięcie serca dzwonu zwiastowało klęskę i nieszczęście. Dotknięcie Dzwonu Zygmunta przynosi pomyślność, dlatego każdy turysta, kiedy odwiedza Wawel, choć na chwilę łapie za jego serce.
Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0
[1] Zdjęcie udostępnione jest na licencji:
Creative Commons
Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach. 3.0. Holandia
