Stefan Rowecki urodził się 25 grudnia 1895 roku w Piotrkowie Trybunalskim. W czasie wojny pełnił funkcję komendanta głównego Armii Krajowej przez co został uznany za wroga III Rzeszy. Umieszczono go na pierwszym miejscu niemieckiej listy poszukiwanych Polaków. Wykorzystywano wszystkie metody, aby go znaleźć.
W 1940 roku z inicjatywy Roweckiego została powołana specjalna organizacja "N". Była ona odpowiedzialna za dywersję, wojnę psychologiczną i propagandę. Powołanie "N" stanowiło podwaliny decyzji z 22 stycznia 1943, kiedy to Rowecki wydał rozkaz "Uporządkowania odcinka walki czynnej" - tak narodził się Kedyw AK - Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej.
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie tak w KG, jak w komendach Obszarów i Okręgów "komórek sztabowych". Realizacja oznaczała połączenie Związku Odwetu z Wachlarzem. W wyniku powołania "Kedywu" oddano oddziały sabotażowo-dywersyjne działające w okręgach pod bezpośrednie rozkazy komendantów Okręgów, w których również powstawać zaczęły oddziały Kedywu Okręgów. Planowano włączenie do Kedywu tych grup bojowych, które działały już w ramach mniejszych oddziałów organizacji.
Rola Kedywu
Do zadań Kedywu należało m.in.: planowanie akcji dywersyjnych i sabotażowych, szkolenia patroli i dowódców czy produkcja środków walki. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole Kedywu był "Odwet za Zamojszczyznę", czyli uderzenie w transport kolejowy 31 grudnia 1942 roku.
W szeregi "Kedywu" wchodziła elita Armii Krajowej. Działalność dywersyjna wymagała wykształcenia specyficznych metod walki oraz obsadzenia ich doborową kadrą oficerską. W tym celu przerzucano do Polski z Anglii specjalnie przeszkolonych oficerów Polskich Sił Zbrojnych - cichociemnych.
Elitarna kadra
Oficerowie ci przechodzili wyczerpujące i wszechstronne wyszkolenie. O elitarności programu szkolenia cichociemnych niech świadczy choć fakt, że na 2413 kandydatów na cichociemnych, szkolenie ukończyło jedynie 316 osób.
27 skoczków trafiło do Kedywu z "Wachlarza", a 6 cichociemnych ze Związku Odwetu. Przydział do Kedywu otrzymało także kolejnych 113 skoczków. Oznacza to, że z 316 cichociemnych blisko połowa, bo aż 146, działała w Kierownictwie Dywersji. Cichociemni stanowili także znakomitą kadrę instruktorską szkoląc żołnierzy AK.
Kedyw, zwłaszcza ten warszawski, wyspecjalizował się w kradzieżach niemieckich samochodów wojskowych. To jednak nie koniec, do zadań realizowanych przez te formacje należała także walki z bandytyzmem. Oddziały podlegające Kedywowi mają także na swoim koncie liczne ataki na posterunki żandarmerii, policji porządkowej oraz urzędy niemieckie.
Kierownictwo Dywersji AK było jedną z najbardziej aktywnych struktur AK. Kedyw był zapewne najlepiej zorganizowaną organizacją dywersyjną okupowanej Europy.
Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0
