Żołnierze podziemia antykomunistycznego, działający na terenie Beskidu Śląskiego, w latach 1945-1946 mocno dali się we znaki miejscowym komunistom. 3 maja 1946 r. zorganizowali defiladę przez Wisłę, która spowodowała natychmiastową reakcję UB i NKWD, które wprowadziły do zgrupowania swojego agenta.
Komuniści nie zostawili tego bez reakcji. W ramach operacji „Lawina”, zorganizowanej przez UB i NKWD, żołnierze NSZ zostali przewiezieni w trzech grupach na Opolszczyznę i wymordowani.
Grupy partyzantów, liczące po ok. 30 osób, zostały wymordowane w tych miejscowościach:
- Stary Grodków
- Łambinowice
- Barut
Szczątki żołnierzy z dwóch pierwszych transportów udało się odnaleźć przez Instytut Pamięci Narodowej. Archeolodzy nie odnaleźli do tej pory jednak miejsca pochówku partyzantów zabitych w Barucie.
Część szczątków ze Starego Grodkowa i Łambinowic została zidentyfikowana. Regularnie odbywają się wręczenia not identyfikacyjnych ich rodzinom. Ostatnia taka uroczystość miała miejsce 22 lipca.
Zidentyfikowano następujących żołnierzy zamordowanych w województwie opolskim:
Jan Drożdż ps. „Znicz”
Urodził się 29 lipca 1921 r. w Ciścu w pow. żywieckim. Po zakończeniu wojny wstąpił do oddziału Antoniego Bieguna ps. „Sztubak” wchodzącego w skład zgrupowania Oddziałów Leśnych VII. Okręgu NSZ pod dowództwem kpt. Henryka Flamego „Bartka”. Został zamordowany we wrześniu 1946 r. w Starym Grodkowie w wyniku operacji komunistycznego aparatu bezpieczeństwa o kryptonimie „Lawina”. Szczątki Jana Drożdża zostały odnalezione w marcu 2016 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN w Starym Grodkowie.
Rudolf Mojeścik
Urodził się 13 kwietnia 1929 r. Po zakończeniu wojny był członkiem zgrupowania Oddziałów Leśnych VII Okręgu NSZ pod dowództwem kpt. Henryka Flamego „Bartka”. Został zamordowany we wrześniu 1946 r. w Starym Grodkowie w wyniku operacji komunistycznego aparatu bezpieczeństwa o kryptonimie „Lawina”. Szczątki Rudolfa Mojeścika zostały odnalezione w marcu 2016 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN w Starym Grodkowie.
Julian Wojciuch ps. „Wróbel”
Urodził się 4 listopada 1925 r. w Ciścu w pow. żywieckim. Po zakończeniu wojny wstąpił do oddziału Antoniego Bieguna ps. „Sztubak”, wchodzącego w skład zgrupowania Oddziałów Leśnych VII. Okręgu NSZ pod dowództwem kpt. Henryka Flamego „Bartka”. Został zamordowany we wrześniu 1946 r. w Starym Grodkowie w wyniku operacji komunistycznego aparatu bezpieczeństwa o kryptonimie „Lawina”. Szczątki Juliana Wojciucha zostały odnalezione w marcu 2016 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN w Starym Grodkowie.
