W 1963 roku, z prywatnych funduszy przedsiębiorców Horacego L. Hunleya, Jamesa McClintocka i Baxtera Watsona rozpoczęto budowę okrętu podwodnego w Składzie Artykułów Żelaznych Park and Lyons w Mobile w stanie Alabama.
Aby skrócić czas budowy okrętu, wykorzystano żelazny kocioł okrętowy, który został przecięty na pół. W celu wzmocnienia, między te połowy wstawiono pas stalowy szerokości 30,5 cm. Po zamontowaniu części dziobowej i rufowej oraz śruby z osłoną długość jednostki - według danych Jamesa McClintocka - wynosiła 12,19 m (12,01 m - według badań archeologicznych).
USS "Housatonic". Pierwszy okręt zatopiony w wyniku ataku łodzi podwodnej
(fot. Wikimedia Commons)
Okręt miał jeden otwierany do góry właz po obu stronach okrętu z wziernikami wykonanymi z ciężkiego szkła oraz system przewodów do wymiany powietrza w postaci dwóch rur o długości 4 stóp (1,2 metra) i średnicy 1,5 cala (38 mm). Na dziobie i rufie okrętu znajdowały się zbiorniki balastowe, napełniane wodą i opróżniane za pomocą zaworów i ręcznych pomp, w celu zanurzenia i wynurzenia okrętu.
Do oświetlania wnętrza używano jednej świecy, która miała palić się 20-25 minut. Gdy płomień świecy zaczynał migotać z powodu braku tlenu, należało przystąpić do wynurzenia okrętu w celu wymiany powietrza.
Wnętrze okrętu mogło pomieścić 9 członków załogi, choć warunki ich pracy na pokładzie były prymitywne. Śrubę wprawiano w ruch za pośrednictwem przekładni, przy wykorzystaniu wału korbowego biegnącego wzdłuż okrętu. Wał był obracany ręcznie przez siedem osób siedzących na podłużnej ławce wzdłuż prawej burty, dzięki czemu okręt mógł uzyskać prędkość około 2,5 węzłów (4 mile morskie na godzinę).
"H. L. Hunley" był prymitywną konstrukcją, napędzaną mięśniami siedmiu marynarzy.
(fot. Wikimedia Commons)
Podczas wojny secesyjnej okręt pływał w barwach Konfederatów. Na początku lutego 1864 roku w pobliżu Wyspy Sulliwana pojawił się federalny slup USS "Housatonic", który poprzednie 17 miesięcy spędził w pobliżu Charleston, a ostatnio został przesunięty do nowej lokalizacji celem przechwytywania i niszczenia łamaczy blokady usiłujących dotrzeć do Charleston. Niespokojny stan morza uniemożliwił jednak okrętowi podwodnemu atak aż do wieczora 17 lutego 1864 roku. Tego dnia "H. L. Hunley" pod dowództwem por. George'a Dixona wyszedł z portu po zapadnięciu zmroku przy spokojnym morzu, kierując się w stronę Housatonica.
Zbliżając się do Housatonica, H. L. Hunley wynurzył się celem uzyskania namiaru na swój cel, ujawniając jednak tym samym swoją pozycję. O 20:45 płynąca w położeniu nawodnym jednostka została dostrzeżona przez Johna Crosby, obserwatora pełniącego wachtę na slupie, który zauważył światło świecy przebijające przez wizjer okrętu podwodnego.
Mimo iż nie zidentyfikowano podejrzanej jednostki, ogłoszono alarm i podniesiono kotwicę. Hunley był jednak na tyle blisko atakowanej jednostki, że slup nie mógł obniżyć swoich ciężkich dział wystarczająco aby zaatakować nimi okręt podwodny, podczas gdy H. L. Hunley wydawał się być odporny na ogień lekkiej broni z jego pokładu.
Kierujący okrętem podwodnym Dixon przyśpieszył, precyzyjnie naprowadził swój okręt na cel i wbił minę w jego burtę, po czym ostrzeliwany z broni ręcznej wycofał się i zanurzył. Eksplozja ładunku miny prawdopodobnie wywołała wybuch magazynu amunicji okrętu. "Housatonic" przełamał się na dwie części, które zatonęły w ciągu 5 minut. Z jednostki federalnej zginęło jednak jedynie 2 oficerów i trzech marynarzy załogi.
Z nieznanych do dziś przyczyn, H. L. Hunley który po wynurzeniu się zdołał nadać sygnał świetlny na brzeg o powodzeniu ataku, nie powrócił do swojej przystani, tonąc wraz z całą załogą. Podczas całej swojej służby H. L. Hunley spowodował śmierć w sumie około 35 marynarzy Konfederacji, jednakże zapisał się w historii dokonując pierwszego znanego zatopienia wrogiej jednostki przez okręt podwodny. USS Housatonic zaś, został pierwszym w historii działań morskich operacyjnym okrętem który został zatopiony przez okręt tej klasy.
Łódź podwodna zaraz po wydobycia z dna, w 2000 roku.
(fot. Wikimedia Commons/Barbara Voulgaris)
Poszukiwania wraku zostały zorganizowane przez National Underwater Agency (NUMA) założoną prywatnie przez autora powieści sensacyjno-przygodowych Clive'a Cusslera. Sfinansowana przez niego ekspedycja odnalazła wrak w maju 1995 roku w pobliżu portu Charleston.
8 sierpnia 2000 roku okręt wydobyto. Badania szczątków ludzkich pozwoliły na ustalenie przybliżonego wieku poszczególnych członków załogi, regionu ich pochodzenia oraz stylu życia. Wykorzystując techniki badań DNA udało się także imiennie zidentyfikować poszczególnych członków załogi. Badaniom podlegały również zachowane rzeczy osobiste, w tym legendarna złota dwudziestodolarowa moneta należąca do dowodzącego jednostką porucznika George'a Dixona.
Przeprowadzone badania nie zdołały jednak jednoznacznie ustalić przyczyny zatonięcia bądź zatopienia okrętu. 17 kwietnia 2004 roku odbył się uroczysty pogrzeb ośmiu członków załogi. W ceremonii mającej miejsce w Charleston brały udział tysiące ludzi z całych Stanów Zjednoczonych, wielu z nich ubranych w mundury i stroje z czasów wojny secesyjnej.
