Monstrum, które zna cały świat

"Frankenstein" to ekranizacji powieści Mary Shelley "Frankenstein, czyli nowoczesny Prometeusz". Krótkometrażowy film został wyprodukowany przez Thomasa Edisona w wytwórni Edison Manufacturing Company w Nowym Jorku. Niemy film trwał ledwie szesnaście minut, wystarczyło to jednak by przeszedł do klasyki historii kina. W rolę Frankensteina wcielił się Augustus Phillips, potwora Charles Ogle, a Elizabeth zagrała Mary Fuller (Elizabeth).

Film opowiada historię młodego studenta Frankensteina, który próbuje stworzyć idealnego człowieka. W wyniku eksperymentu jednak zamiast niego powstaje monstrum jedynie przypominające istotę ludzką. Według legendy potwór został stworzony z ludzkich zwłok, które pozszywano i wprawiono w życie. Potwór wyróżniał się dużą inteligencją i wrażliwością. Przerażony widokiem swojego dzieła student mdleje, po czym przekonany, że eksperyment się nie udał opuszcza laboratorium. Bezimienne monstrum nie może żyć bez swojego pana i postanawia go odnaleźć. Udaje mu się to w dniu ślubu Wiktora Frankensteina z Elizabeth. Kiedy potwór zauważa swoje odbicie w lustrze przerażony zasłania twarz i ucieka. Chce żyć w przyjaźni z ludźmi, jednak ze względu na swój wygląd, jest przez nich odrzucany.

Jak się kończy historia Frankensteina? Rozgoryczony potwór morduje jedną z osób, które znieważyły jego wygląd. Za zabójstwo zostaje jednak skazana niewinna osoba. Monstrum powraca do swojego twórcy i prosi, aby stworzył dla niego partnerkę. Wiktor początkowo zgadza się na prośbę potwora, jednak potem dochodzi do wniosku, że boi się kolejnego eksperymentu. Rozwścieczony stwór zabija narzeczoną i przyjaciela Wiktora. Frankenstein nie umie mu wybaczyć i chce się zemścić. Jednak zanim udaje mu się odnaleźć potwora, jest już za późno. Monstrum popełnia samobójstwo.

"Frankenstein" był jedną z pierwszych w historii produkcji, gdzie zastosowano efekty specjalne. Ubiór monstrum został wykonany według pomysłu odtwórcy roli potwora. Wielu specjalistów uważa, że jego postać wzbudza prawdziwą grozę, mimo że film pozbawiony jest dźwięku. Film został nakręcony "nieruchomą kamerą", przez co brak w nim zbliżeń. Produkcja bazuje jedynie na grze aktorów.

Ekranizacja ma niewiele wspólnego z książkowym oryginałem. Produkcja jest uważana za protoplastę współczesnych horrorów. Dużą wagę położono w niej na wątek psychologiczny. Sceny, które mogłyby okazać się zbyt szokujące dla widowni zostały wycięte, oczywiście przez cenzurę.

Powstało wiele filmów, które kontynuowały historię monstrum. Na ekrany wszedł m.in. "Narzeczona Frankensteina" (1935), "Syn Frankensteina" (1939), "Dom Frankensteina" (1944) oraz "Frankenstein" (1994).

Przez lata uważano, że wszystkie kopie filmu spłonęły w pożarze wytwórni Edisona w 1914 roku. Pięćdziesiąt lat później miłośnik filmów Edward Conner znalazł broszurę, która zawierała dokładny opis filmu i zdjęcie potwora. W połowie XX wieku jedną z kopii produkcji kupił prywatny kolekcjoner Aloes Dettlaff z USA, który dopiero 25 lat później zorientował się, co tak naprawdę posiada. Szybko zaczął wypożyczać fragmenty filmu telewizji za pokaźne sumy. Dopiero w 2002 roku zdecydował się upublicznić obraz w całości. Dzięki temu obraz obiegł cały świat.

Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0

[1] Zdjęcie udostępnione jest na licencji:

Creative Commons
Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach. 2.0.