Najstarsza miejscowość w Polsce to wieś w Małopolsce. Ma aż 6500 lat! Tak wygląda Grojec. Zobaczcie zdjęcia

Sołtys Krzysztof Wolak przypomina, że wykopaliska i badania archeologiczne były prowadzone w Grojcu w związku z budową magistrali wodociągowej "Krak", którą miała być dostarczana woda z na Śląsk. Magistrala nie powstała, za to pozostały sensacyjne opracowania dotyczące pochodzenia Grojca.

Okazało się, że jest on jeszcze starszy niż wiadomo to było wcześniej. Pod Górą Grojecką dwa razy prowadzono badania archeologiczne. Najpierw w latach 60. i 70. ub. wieku, a potem w 80. Początkowo więc mówiło się, że Grojec pochodzi od Celtów, ale potem ta granica została znacznie przesunięta.

Potwierdził to kilka lat temu pasjonat historii Wawrzyniec Mizgalski, który miał możliwość poznania opracowania po wykopaliskach.
Tak więc najpierw archeolodzy wskazywali, że Grojec ma ok 2500 lat, czyli powstał ok. 550 - 450 p.n.e.

Znaleziony został materiał ceramiczny, w tym wyroby garncarskie były charakterystyczne dla kultury łużyckiej i kultury Celtów- mówił wówczas Wawrzyniec Mizgalski.

Wskazywało to, że na Górze Grojeckiej, mogła zamieszkać jakaś ekspansywna grupa Celtów, która wędrowała na południe i tutaj połączyła się z rdzenną ludnością. Być może byli to słabsi przedstawiciele tego plemienia, którzy zmęczeni wędrówką zatrzymali się tutaj na dłużej. Grodzisko na Górze Grojeckiej pełniło funkcje obronne. Jak długo istniało? Tego nie wiadomo.

Mogło być tak, że rozwijająca się osada zrobiła się za mała dla wszystkich tam zamieszkujących i postanowiono wybudować nową większą dwa kilometry na wschód, gdzie dzisiaj znajduje się centrum Grojca. To były prawdziwe rewelacje.

Jeszcze bardziej sensacyjne okazały się wyniki późniejszych badań archeologicznych. Ekipa z Uniwersytetu Wrocławskiego dokładniej przekopała wówczas grodzisko.

Efektem tych prac było odkrycie dziewięciu jam mieszkalnych. Były różnej wielkości - podkreślał Wawrzyniec Mizgalski.

Największa miała średnicę 800 na 210 cm i sięgała na głębokość 78 cm. W jamach znaleziono kilkaset fragmentów ceramiki charakterystycznej dla kultury łużyckiej, ale także ceramikę neolityczną i zakresu kultury lendzielskiej. Była to kultura neolityczna, która wyodrębniła się z kręgu kultur naddunajskich ok. 5000 - 4000 p.n.e.

Kiedy więc mogła powstać osada na Górze Grojeckiej? Dokładnie nie wiadomo. Zebrany w trakcie wykopalisk materiał pozwala datować jej powstanie na jakieś 4500 - 4000 lat p.n.e, w tzw. wczesnym neolicie, gdy ludy z epoki neolitu dotarły na północ Europy.

- Okazuje się na dodatek, że jesteśmy jedną z najstarszych miejscowości w Polsce, która istnieje i mieszkają w niej ludzie! - dodaje sołtys Krzysztof Wolak.

W Polsce są inne przykłady śladów równie starych kultur, jak Biskupin czy Ostrów Lednicki, które są już tylko zabytkami do zwiedzania. Nikt tam już nie mieszka. Sołtys i pasjonaci historii w Grojcu są przekonani, że gdyby jeszcze raz podjąć na Górze Grojeckiej badania archeologiczne to może i znalazłyby się jakieś groby sprzed 6000 tysięcy lat i inne cenne znaleziska. Dalej w każdym razie jest to stanowisko archeologiczne.

Sołtysowi Grojca marzy się skansen archeologiczny czy chociażby mała wystawa, na której można by te wszystkie rewelacje przedstawić mieszkańcom i turystom. A także szereg innych faktów i ludzi z historii Grojca, która jest bardzo bogata.

Wiele nawet dużych miast może jej Grojcowi pozazdrościć. Przez wieki tworzyły ją wielkie rody i zwykli mieszkańcy, a jej popularyzatorami stali się kronikarz ziemi oświęcimskiej Bronisława Jania i wspomniany Wawrzyniec Mizgalski.

Pierwsze zapisy nazwy miejscowości pojawiają się w roku 1285. Wieś nazywa się Groyez. W 1364 roku wieś zwie się – Grodecz, w 1442 r. – Grodicz, a w 1537 roku używana jest nazwa - Grodziecz. Nazwy te, oznaczały miejsce ogrodzone, oddzielone i zabezpieczone od napaści nieprzyjaciela. W kolejnych wiekach zamieszkiwały tutaj znane rody Porębskich, Nielepców, Szembeków, Radziwiłłów.

Jarmark Kasztelański w Oświęcimiu