Narodowy Dzień Pamięci. Żołnierze Wyklęci coraz częściej bohaterami produkcji filmowych

1 marca obchodzimy w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. To już trzynasty raz, gdy kultywowana jest pamięć o niezłomnych bohaterach. Bohaterach, którzy pomimo zakończonej wojny, przez lata musieli walczyć i chronić się przed komunistami.

Wkład w obronę Polski i naszą historię żołnierzy nazywanych dziś wyklętymi jest niepodważalny. Coraz więcej ludzi zdaje sobie z tego sprawę i coraz mniej pojawia się abstrakcyjnych głosów krytyki.

Dzięki temu, bohaterowie pojawiają się coraz częściej w popkulturze, a m.in. do kin trafiają kolejne filmy przedstawiające ich historię. W ten sposób kultywowana jest pamięć o poległych, bez których dziś mogłoby nie być wolnej Polski.

Wraz z upływem lat, pojawiają się kolejne produkcje, które pozwalają kultywować pamięć o niezłomnych bohaterach. Chociaż cały czas ta kategoria wymaga poprawy, a wiele tematów wciąż pozostało nietkniętych, postanowiliśmy wybrać kilka z nich, które z pewnością warto obejrzeć.

• "Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać" - film z 2016 roku w reżyserii Jerzego Zalewskiego skupia się na postaci Mieczysława Dziemieszkiewicza, ps. „Rój”. Produkcja pokazuje historię dwudziestoletniego chłopaka, który po wojnie decyduje się sformułować własny oddział partyzantki antykomunistycznej. Po premierze kinowej, telewizja zdecydowała się na stworzenie rozszerzonej wersji filmu w postaci serialu.
• "Inka 1946. Ja jedna zginę" - spektakl telewizyjny z 2006 roku, którego reżyserią zajęły się Natalia Koryncka-Gruz i Maria Skąpska, a scenariusz napisał Wojciech Tomczyk. Dramat przedstawia krótkie, ale godne pochwały, i trudne życie Danuty Siedzikówny, której rodzice zmarli w czasie wojny. Inka sama również poniosła śmierć za przyłączenie się do oddziału majora Łupaszki.
• "Inka. Zachowałam się jak trzeba" - postać Inki doczekała się dwóch produkcji. Druga to film dokumentalny przygotowany przez Arkadiusza Gołębiewskiego w 2015 roku. W nim również przedstawiono życie bohaterki i jej niesprawiedliwą śmierć. Całość opatrzona jest wypowiedziami historyków i ekspertów.
• "Pilecki" - dokument fabularyzowany Mirosława Krzyszkowskiego z 2014 roku. Opowiada historię rotmistrza Witolda Pileckiego. W produkcji mamy przekrój życia rotmistrza - od czasów młodości, przez działania w czasie II wojny światowej, po uwięzienie i śmierć w czasach powojennych.
• "Wyklęty" - film fabularny Konrada Łęckiego z 2017 roku. Reżyser w swoim debiucie postanowił przedstawić postać ostatniego zmarłego żołnierza wyklętego - Józefa Franczaka ps. Lalek. Akcja rozgrywa się w latach 40., jednak w filmie widzimy też odniesienia do lat 20., a także współczesności.
• "Ucieczka z piekła. Śladami Witolda Pileckiego" - materiał dokumentalny z 2013 roku w reżyserii Dariusza Walusiaka. Przedstawia historię rotmistrza z komentarzami bliskich i historyków. Autor odwiedza miejsca, w których w swoim życiu przebywał Pilecki.
• "Klamra. W przedsionku śmierci" - kolejny film z 2013 roku. Stworzony przez Jędrzeja Lipskiego i Piotra Mielecha fabularyzowany dokument poświęcony jest postaci pułkownika Adama Lazarowicza ps. Klamra. Materiał opisuje jego życie, a przede wszystkim czas aresztowania i karę śmierci, którą wykonano w 1951 roku.
• "A potem nazwali go bandytą" - film dokumentalny utworzony przez Grzegorza Królikiewicza w 2002 roku. Przedstawia historię Józefa Kurasia ps. "Ogień" omówioną przez różne osoby z życia poległego żołnierza.
• "Łupaszko" - dokument Mariusza Pietrowskiego z 2000 roku opisuje życie majora Zygmunta Szendzielarza ps. Łupaszka. Ponownie mamy do czynienia z przekrojem historycznym przedstawionym głosami osób znających bohatera oraz ekspertami historycznymi.
• "Zwycięstwo" - najstarszy w zestawieniu film powstały w 1995 roku. Film dokumentalny został wyreżyserowany przez Alinę Czerniakowską. Przedstawia w skrócie historię Polski po II wojnie światowej, gdy do kraju wkroczyły wojska sowieckie. W produkcji znalazły się archiwalne zdjęcia i filmy, a także głosy historyków.

lena