Niemcy "pacyfikują" młodzieżowych działaczy

Nadzwyczajną Akcję Pacyfikacyjną, zwaną popularnie akcją AB okupanci przeprowadzili na terytorium Generalnego Gubernatorstwa między majem a lipcem 1940 roku. Akcja miała charakter ludobójstwa i stanowiła kontynuację tzw. akcji „Inteligencja” prowadzonej na ziemiach polskich od września 1939 roku. W ramach Akcji AB funkcjonariusze SS i policji niemieckiej zamordowali co najmniej 6500 Polaków – w tym ok. 3500 przedstawicieli polskich elit politycznych i intelektualnych.

Egzekucje polskich więźniów politycznych przetrzymywanych w więzieniu na zamku w Rzeszowie odbywały się w lesie koło wsi Lubzina pod Ropczycami. 27 czerwca 1940 rozstrzelano tam grupę około 100 więźniów przywiezionych z zamku rzeszowskiego. W gronie zamordowanych znalazło się m.in. 42 członków podziemnych organizacji młodzieżowych. Dzień później w lesie pod wsią Trzetrzewina Niemcy rozstrzelali 93 osoby przywiezione z więzienia w Nowym Sączu.

Większe egzekucje miały też miejsce pod Baligrodem, Bukowiną Tatrzańską, Krzemienną, Porębą Radlną, Rdziostowem, Rychwałem, Wałem Rudą, Wolą Gręboszowską, Wolą Komborską, Zabłociem i Zakopanem. Charakterystyczną cechą Akcji AB w dystrykcie krakowskim były egzekucje osób schwytanych podczas próby nielegalnego przekroczenia granicy ze Słowacją lub Węgrami.

W kwietniu 1940 w samym tylko więzieniu w Sanoku przebywało 619 zatrzymanych ten sposób osób. Po rozpoczęciu Außerordentliche Befriedungsaktion Niemcy przystąpili do „opróżniania” sanockiego więzienia. 5 lipca 1940 na wzgórzu Gruszka pod Tarnawą Dolną rozstrzelano 112 więźniów.

W ich aktach jako przyczynę śmierci wpisano „samobójstwo”. Z kolei 6 lipca w lesie pod wsią Sieklówka koło Jasła zamordowano 93 Polaków. Większość ofiar egzekucji stanowili oficerowie i żołnierze Wojska Polskiego, którzy po przekroczeniu granicy planowali dołączyć do polskich oddziałów we Francji.