Przymierze ze Śląskiem. IPN przybliża sylwetkę zapomnianego śląskiego publicysty i literaturoznawcy, Alfreda Jesionowskiego

Alfred Jesionowski (1902-1945?) - to jedna z niesłusznie zapomnianych postaci dwudziestolecia międzywojennego. W encyklopediach i kompendiach powojennych przedstawiany głównie jako rzecznik sprawy polskiej na Śląsku. Był autorem pierwszego polskiego opracowania literatury o tematyce plebiscytowej i badaczem literackich stosunków niemiecko-polskich. Aktywnie uczestniczył w życiu literackim II Rzeczypospolitej jako rozpoznawany polemista „Prosto z Mostu“ oraz recenzent „Kultury“. Pozostawił po sobie ponad 500 publikacji.

Jako dziennikarz prowadził popularne audycje na temat literatury i sztuki w Polskim Radio. Aresztowany przez Gestapo w 1944 roku, zaginął bez wieści, a pozostawione przez niego pisma - ze względu na ich nieprzystawalność do realiów Polski po roku 1945 - znane są jedynie wąskiej grupie specjalistów. Teraz, po latach, jego życiorys i praca naukowa przywracane są szerszemu odbiorcy, a to dzięki działaniom Instytutu Pamięci Narodowej, który ostatnie listopadowe spotkanie w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN im. Henryka Sławika w Katowicach poświęcił książce „Przymierze z książką. Krytyka literacka, publicystyka i proza z lat 1929-1945“.

W spotkaniu wzięli udział udział prof. Olga Płaszczewska i prof. Maciej Urbanowski, redaktorzy książki, a także Bartłomiej Zbączyniak, szef komisji historycznej Hufca Lubliniec, autor strony poświęconej historii Hufca ZHP w Lublińcu, na której znajduje się bardzo bogaty materiał poświęcony m.in. Alfredowi Jesionowskiemu. Spotkanie poprowadziła prof. Krystyna Heska-Kwaśniewicz.

- Urodził się w roku 1902 w Wielkopolsce, w Mogilnie, był synem nauczyciela, a znany był przede wszystkim jako publicysta związany z rozmaitymi organami prasy śląskiej, głównie jako publicysta »Prosto z mostu«" - tak o swoim dziadku Alfredzie Jesionowskim mówiła na antenie radiowej Dwójki prof. Olga Płaszczewska.

„Przymierze z książką“ to pierwsza powojenna edycja najważniejszych prac Jesionowskiego krytycznoliterackich, pedagogicznych, translatorskich, porównawczych, poświęconych sztuce, dotyczących "sprawy polskiej na Śląsku". W tomie zamieszczono między innymi pionierskie opracowanie „Plebiscyt i powstania śląskie w polskiej literaturze pięknej“ (Katowice 1938). Po raz pierwszy ukazuje się też autobiograficzne opowiadanie „Przerwane zapiski“, którego pełną wersję odnaleziono podczas pracy nad prezentowanym wyborem tekstów. Całość znacznie rozszerza wiedzę na temat środowiska „Prosto z Mostu“ oraz dziedzictwa II Rzeczypospolitej, które ukazuje z perspektywy jego aktywnego współtwórcy.

Audycji „Rozmowy po zmroku“ z udziałem redaktorów książki Alfreda Jesionowskiego „Przymierze z książką. Krytyka literacka, publicystyka i proza z lat 1929-1945“ wysłuchać można na stronie internetowej Polskiego Radia, znajdującej się pod tym linkiem.