Rzymska Faktoria Handlowa w Pruszczu Gdańskim
Od ponad stu lat archeolodzy polubili Pruszcz Gdański i wioski przyległe do wyżynnej części miasta. Dokonali tu wiele odkryć archeologicznych osad z okresu zwanego neolitem, gdy ludzie powoli przechodzili na tryb osiadły i zaczęli uprawiać ziemię. Hodowali wtedy owce i kozy. Na południu Europy i Azji proces ten rozpoczął się 7 tysięcy lat p.n.e.
Pierwsi osadnicy i kupcy
Na północy Europy i tym samym w okolicy Pruszcza Gdańskiego pierwsi osadnicy pojawili się około roku 2500 p.n.e. Znaleziono po nich różne przedmioty, które ujawniono na stanowiskach archeologicznych. Obok śladów najdawniejszych cywilizacji odkryto pozostałości z okresu brązu. W grobach z tamtego czasu trafiały się między innymi brązowe spinki do odzieży oraz inne ozdoby. Kolejne zabytki pochodzą ze stanowisk z epoki żelaza. Są to groty włóczni, sztylety oraz narzędzia. Na stanowisku z tego okresu przy ul. Zastawnej odkryto piece do wytopu żelaza, co świadczy o rozwoju usług rzemieślniczych. Najwięcej przedmiotów z wykopalisk dotyczy okresu rzymskiego. Więcej jest ozdób i narzędzi, a także broni. Kupcy z Cesarstwa Rzymskiego chętnie odwiedzali okolice dzisiejszego Pruszcza Gdańskiego. Przyjeżdżali szlakiem bursztynowym nie tylko po bursztyn. Zapuszczali się tu również Wikingowie, ale nie zawsze w handlowych misjach.
[polecany24605103[/polecany]
- Podobnie jak dziś, również trzy tysiące lat temu i w następnych okresach okolice dzisiejszego Pruszcza Gdańskiego były dobrym miejscem do osiedlania się na stałe. Położenie było idealne - z jednej strony wysoczyzna z lasami, oddzielona od osiedli zakolem Raduni. Z drugiej strony lagunowe jezioro z możliwością wypłynięcia Wisłą na Zatokę Gdańską i szersze wody. Radunia kończyła bieg właśnie w tym jeziorze, gdzie obecnie znajdują się depresyjne tereny Żuław Gdańskich. Wszystko to razem stanowiło doskonały układ komunikacyjny. Do tego żyzna ziemia do upraw. Łatwy dostęp do żywności. Nie brakowało w lasach zwierzyny łownej, a w Raduni, jej dopływach i w bagnistym jeziorze ryb było pod dostatkiem.
No i był bursztyn, za który kupcy rzymscy płacili tubylcom potrzebnymi przedmiotami. Zorganizowana społeczność sprawiała, że wyróżniali się fachowcy do obróbki bursztynu, lepienia garnków, budowy łodzi, produkcji noży, siekier i broni. Przybysze na łodziach mogli tu naprawiać swoje środki transportu. Wykopaliska świadczą, że nowe osady powstawały na miejscach, gdzie były poprzednie lub obok na nowych terenach. Archeolodzy potrafią rozróżnić, który grób jest starszy, a który z czasów rzymskich. Osada handlowa w obecnym Pruszczu Gdańskim z okresu rzymskiego była elementem Szlaku Bursztynowego, jednym z silniejszych ośrodków nad Bałtykiem.
Jak wyglądało życie mieszkańców sprzed 2 tysięcy lat
O bardzo dawnych czasach przypomina obecnie Rzymska Faktoria Handlowa w Pruszczu Gdańskim. Jest to interesujący obiekt, gdzie można zarówno odpocząć, jak i poznać życie mieszkańców obecnego Pomorza sprzed dwóch tysięcy lat. Dwadzieścia lat temu, pomysł zbudowania takiego obiektu zgłosił Janusz Wróbel, burmistrz Pruszcza Gdańskiego. Początkowo poparcie dla inwestycji miało przeciwników, którzy byli jednak w mniejszości. Zadecydowało wysokie wsparcie finansowe z funduszy Unii Europejskiej. Faktoria powstała. Najpierw w 2008 roku powstał Międzynarodowy Bałtycki Park Kulturowy. W nim amfiteatr z widownią na około tysiąc osób, gdzie przez całe lato, co tydzień odbywają się koncerty, spektakle teatralne dla dorosłych i dla dzieci. Jest to program zwany Faktorią Kultury i cieszy się wielkim zainteresowaniem nie tylko wśród pruszczan. Do tego jest boisko dla rekreacji i skate park. Faktoria jest obecnie ulubionym miejscem spacerów rodzin z dziećmi. Mieści się w rozwidleniu Raduni i Kanału Raduni, z dala od samochodów i spalin.
Od kiedy są czynne obiekty muzealne Faktorii Rzymskiej?
Obiekty muzealne Faktorii Rzymskiej czynne są od lipca 2011 roku. Na miejscu można zobaczyć charakterystyczne drewniane chaty i warsztaty rzemieślnicze otoczone palisadą, zbudowane na wzór, jakie były tu w późnym okresie rzymskim, od I do IV wieku. Na powierzchni 1,5 ha znajdują się cztery budowle drewniane: Chata Wodza, Hala Targowa, Chata Kowala i Chata Bursztyniarza. Zwiedzający Faktorię mogą wyobrazić sobie czasy, kiedy Rzymianie przybywali tu po bursztyn. Wewnątrz drewnianych pomieszczeń dla zwiedzających przygotowano multimedialne i tradycyjne ekspozycje. Zajęcia prowadzone są dla placówek oświatowych: od przedszkoli do szkół wyższych. Muzeum mieści się przy ulicy Zastawnej i jest czynne codziennie, oprócz poniedziałków, od godziny 9 do 18.
