Emil Barchański: Najmłodsza ofiara stanu wojennego

Redakcja
Emil Barchański uważany za najmłodszą ofiarę stanu wojennego.
Emil Barchański uważany za najmłodszą ofiarę stanu wojennego. YanBi / mmwroclaw.pl
10 lutego 1982 roku w Warszawie Emil Barchański rzucił "koktajlem Mołotowa" w pomnik Feliksa Dzierżyńskiego.

Emil Barchański urodził się w 1965 roku w Warszawie. Już jako nastolatek otwarcie wyrażał swoje poglądy polityczne. Był opozycjonistą. W XI Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Reja, którego był uczniem założył kabaret "Wywrotowiec" i pismo "Kabel". W działalności kulturalnej wspierał go kolega, Leszek Czajkowski. Po wprowadzeniu stanu wojennego prowadził działalność konspiracyjną w grupie "Piłsudczycy".

Koktajlem Mołotowa w "dumę polskiego ruchu rewolucyjnego"

10 lutego 1982 Emil Barchański razem z Markiem Marciniakiem i Arturem Nieszczerzewiczem oblał pomnik Feliksa Dierzyńskiego czerwoną farbą i obrzucił go tzw. Koktajlem Mołotowa. Akcja miała kryptonim "Cokół". Zaraz po niej Służby Bezpieczeństwa schwytały Marka Maciniaka.

Pomnik Feliksa Dzierżyńskiego znajdował się na placu Bankowym w Warszawie, który w latach 1951-1989 był nazywany jego imieniem. Jego pomnik został odsłonięty 20 lipca 1951, w miejscu gdzie 1 maja 1905 roku Dzierżyński przemawiał do robotników w czasie demonstracji Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy. Pomnik został wykonany z betonu i pokryty cienką pobrązowioną blachą. Znajdował się na nim napis: "Feliks Dzierżyński to duma polskiego ruchu rewolucyjnego". Autorem rzeźby był Zbigniew Dunajewski.

Po odsłonięciu pomnika zanotowano kilka prób jego zdewastowania. Na początku 1952 roku pomalowano ręce figury na czerwono. Po tym wydarzeniu wokół pomnika postawiono rusztowanie, które było przeznaczone do prac remontowych

Zatrzymanie przez SB i zaginięcie

3 marca 1982 Emil Barchański został zatrzymany. Służba Bezpieczeństwa schwytało go w drukarni drugiego obiegu, podczas prac związanych z publikacją tekstu Adama Michnika "Będę krzyczał". Po wyciągniętych przemocą zeznaniach, sąd dla nieletnich skazał go na dwa lata więzienia w zawieszeniu. Do 18 roku życia miał pozostać pod nadzorem kuratora.

Chłopak wrócił do działalności opozycyjnej. Brał udział w manifestacjach w maju 1982 roku. Miesiąc później zaginął na plaży nad Wisłą. 5 czerwca odnaleziono jego zwłoki. Pogrzeb Emila Barchańskiego odbył się 16 czerwca 1982 w kościele św. Jacka. Ciało zostało złożone na Cmentarzu Bródnowskim.

16 listopada 1989 roku pomnik Feliksa Dzierżyńskiego został zdemontowany. Moment rozebrania pomnika został upamiętniony na serii znaczków pocztowych II obiegu Solidarności.

3 maja 2008 roku Emil Barchański został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Oprac. na podstawie artykułu z Wikipedii, autorstwa, udost. na licencji CC-BY-SA 3.0

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Pozostałe

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszahistoria.pl Nasza Historia