Poseł Jarosław Sachajko domaga się zmiany napisu na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie

- Pochodzę z Zamojszczyzny, mój ojciec urodził się w Zaborecznem. Tam podczas II wojny światowej odbyła się jedna z najważniejszych bitew partyzanckich w naszym kraju. Żołnierze Batalionów Chłopskich starli się wówczas z Niemcami – mówi poseł Sachajko. - Te wydarzenia ma upamiętniać napis na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Nie tylko w mojej rodzinie od dawna mówi się, że coś z nim jest nie tak. Takie głosy słyszałem także na spotkaniach z wyborcami.

Poseł Sachajko swoją interpelację złożył 27 lutego. Przypomina w niej historię wysiedleń Zamojszczyzny. W sumie podczas tej wielkiej, niemieckiej akcji wypędzono z domów około 110 tys. osób (w tym około 30 tys. dzieci) z blisko 300 wsi. Trafiali oni do obozów przejściowych w Zamościu i Zwierzyńcu. Stamtąd wywożono część z nich do obozów koncentracyjnych na Majdanku czy do Oświęcimia. Trafiali także m.in. do tzw. wsi rentowych w różne regiony Generalnego Gubernatorstwa.

Domy wysiedlonych zajmowali niemieccy koloniści. To wszystko wywołało reakcję polskiego podziemia niepodległościowego. „Po rozpoczęciu przez Niemców pod koniec listopada 1942 r. wysiedleń na Zamojszczyźnie jako pierwsze na tych terenach powstały struktury i oddziały partyzanckie Batalionów Chłopskich” – pisze w interpelacji poseł Sachajko. „Żołnierzami BCh byli głównie młodzi ludzie wywodzący się ze wsi. Już 30 grudnia 1942 r. pod Wojdą i 1 lutego 1943 r. pod Zaborecznem żołnierze BCh stoczyli pierwsze w historii II wojny światowej bitwy z niemieckim okupantem. Były wygrane”.

To przyniosło skutek. Niemcy wstrzymali na kilka miesięcy wysiedlenia. Druga, równie potężną ich falę pod kryptonimem „Werwolf” (wilkołak) rozpoczęto w czerwcu 1943 r. Owe tragiczne i heroiczne wydarzenia (w walce z Niemcami uczestniczyli także żołnierze Armii Krajowej) były opisywane w wielu książkach i artykułach. Powstały również filmy. Nie tylko. W 1946 roku na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie została wmurowana tablica z napisem: ‘’Wojda 30 XII 1942 – Zaboreczno 1 II 1943’’ upamiętniająca pierwsze walki zbrojne żołnierzy BCh w obronie wysiedleń i eksterminacji ludności Zamojszczyzny.

- Niestety 50 lat później, już w państwie demokratycznym tę tablicę zdjęto – tłumaczy poseł Jarosław Sachajko. - Zastąpiono ją nową, z napisem: „Zamojszczyzna 30 XII 1942 – 5 II 1943”. Tylko tyle. Mieszkańcy Zamojszczyzny pytają, co ma tak naprawdę oznaczać ta tablica? Kto ją zmienił i w jakim celu?

Nie tylko to wzbudziło zdziwienie. Na nowej tablicy nie pojawił się już także „Krzyż Grunwaldu”. W ten sposób, zdaniem posła Sachajki dodatkowo umniejszono znaczenie pierwszych bitew partyzanckich na Zamojszczyźnie podczas II wojny światowej. - Ci chłopcy walczyli całą okupację, ginęli na polach bitew, w obozach koncentracyjnych niekiedy z rodzinami – przypomina poseł Sachajko.

W swojej interpelacji napisał także, iż mieszkańcy gminy Krynice (tam odbyła się bitwa pod Zaborecznem) starają się o pamięć dla dzielnych partyzantów BCh. Organizują akademie, sympozja, rekonstrukcje historyczne, wpajając młodym pokoleniom treści patriotyczne. Także w ich imieniu apeluje o zmianę treści napisu.

- Na razie nie dostałem żadnej odpowiedzi na ten temat – mówi poseł Jarosław Sachajko. - Jednak nawet jeśli będzie ona negatywna, na pewno nie zaprzestanę działań w tej sprawie. Chodzi o formę docenienia. I pamięć o naszej historii.