Udział w wydarzeniu wzięła Anna Maria Anders, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Włoskiej i Republice San Marino, która objęła projekt honorowym patronatem.
„Kraj nasz prowadzi zaciętą bitwę o byt i istnienie. Wiemy dobrze, że Ojczyzny nikt nam darmo nie da...” – te słowa gen. Andersa z rozkazu o ewakuacji Polaków z ZSRS (19 marca 1942) przytoczył prezes IPN w swoim wystąpieniu podczas uroczystości. Podkreślił, że brzmią one bardzo aktualnie w kontekście najnowszych wydarzeń.
Tak jak dziś Ukraińcy, tak Polacy 80 lat temu stanęli do walki. Walczyli przeciwko dwóm systemom totalitarnym – niemieckiemu nazizmowi i sowieckiemu komunizmowi. Zbrodniczym siłom, które mimo tego, co wydarzyło się w roku 1939, nie zwyciężyły polskiego ducha wolności, bo Polacy weszli na szlaki nadziei, weszli w odyseję wolności, by walczyć o Rzeczpospolitą
mówił dr Nawrocki
Przypomniał, że szlaki nadziei były możliwe dzięki wielu polskim mężom stanu, dzięki gen. Andersowi, gen. Maczkowi, gen. Sosabowskiemu, ale także dzięki polskim żołnierzom, którzy walczyli o Narvik, o wolną Francję w roku 1940, dzięki polskim lotnikom pod niebem Wielkiej Brytanii, dzięki wspaniałym kobietom w okupowanej Polsce i na wszystkich szerokościach geograficznych.
Nasze umiłowanie wolności rodziło solidarność wielu narodów, które witały polskich generałów jak wyzwolicieli i przyjmowały polskie kobiety i dzieci na całym świecie
podkreślił prezes IPN.
Dzięki temu projektowi w najbliższych latach możemy pokazać, że umiłowanie wolności, szacunek do drugiego człowieka, szacunek do innych kultur i do innych narodów, nawet jeśli one czasem ulegają złu, prowadzą w końcu do tego, że dobro zwycięża zło
podsumował.
Anna Maria Anders odczytała historyczny rozkaz gen Andersa. Podkreśliła wagę projektu dla upowszechnienia historii Polski na świecie.
Na inauguracji projektu obecni byli akredytowani w Warszawie ambasadorowie państw, przez których terytoria wiodły drogi Polaków podczas II wojny światowej. Przybyli także przedstawiciele instytucji kultury i środowisk kombatanckich, wojska i służb mundurowych. Listy do uczestników skierowali marszałek Sejmu Elżbieta Witek i premier Mateusz Morawiecki. Głos zabrał Arkady Rzegocki, Szef Służby Zagranicznej. Wyemitowane zostały także wystąpienia Ambasadora RP w Rosji Krzysztofa Krajewskiego i Eleny Karatkowej, dyrektor Narodowo-Kulturalnego Centrum „Dom Polski” w Pietropawłowsku Kamczackim.
Uroczystości towarzyszyło otwarcie wystawy IPN „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”. Ekspozycję na dziedzińcu Zamku Królewskiego można oglądać do 28 kwietnia 2022 r. Równocześnie wystawa jest dostępna w Gdańsku (Targ Węglowy, plac przy Bramie Wyżynnej). Wystawa, przetłumaczona na ponad 20 języków świata, zostanie zaprezentowana na sześciu kontynentach.
W ramach inauguracji projektu „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” w Szkole Muzycznej przy ul. Rakowieckiej 21 Warszawie odbył się koncert, podczas którego wykonane zostały utwory autorstwa twórców związanych z Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie – Jerzego Petersburskiego, Mariana Hemara, Henryka Warsa i Alfreda Schutza.
Projekt można śledzić na portalu szlakinadziei.pn.gov.pl.
Celem projektu jest ukazanie wysiłku Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej oraz losów polskiej ludności cywilnej przemieszczającej się wówczas po świecie. Realizacja przedsięwzięcia będzie miała miejsce w latach 2021‒2025 i obejmie zasięgiem kilkadziesiąt krajów na kilku kontynentach, na których zostanie zaprezentowana wystawa składająca się z dwóch części: ogólnej opowiadającej odyseję Polaków podczas zmagań wojennych oraz lokalnej, poświęconej historii Polaków w danym kraju lub regionie.
Projektowi będą towarzyszyły działania o charakterze naukowym i edukacyjnym: koncerty, konkursy, spotkania i konferencje naukowe oraz książki, materiały edukacyjne. Ważnymi elementami przedsięwzięcia są poszukiwania świadectw wojennej tułaczki Polaków: fotografii, dokumentów, relacji oraz odnowienie zapomnianych miejsc pamięci – tablic, pomników i cmentarzy rozsianych po całym świecie.
Projekt „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” stanowi godne upamiętnienie losów setek tysięcy Polaków walczących o niepodległość Polski i innych państw okupowanych przez III Rzeszę. Swoimi działaniami nie tylko wnieśli oni realny wkład w pokonanie hitlerowskich Niemiec, ale udowodnili całemu światu, że są gotowi walczyć o wolność pomimo skrajnie niekorzystnej sytuacji militarnej i politycznej.
Projekt i uroczystość otwarcia objęte są Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.
