Powstanie Wielkopolskie: Zobacz niezwykłe zdjęcia w kolorze!

Ułani zdobyli Ławicę, piechota ruszyła na odsiecz Lwowa
Defilują żołnierze piechoty.

Major Jan Milewski, weteran bitwy pod Verdun i Powstania Wielkopolskiego, wówczas 24-letni podporucznik Dywizjonu Artylerii Konnej - oficer pierwszej baterii, tak wspominał: „...Nadchodził 1. Pułk Strzelców Wielkopolskich. Chłopy na schwał. Ziemia dudniła pod ich marszem na baczność. Linia wysokich, pięknych, wielkopolskich rogatywek i linia przyciągniętych na baczność karabinów tworzyły nieprzerwaną, nienaganną wzorową całość. (…) Szła kompania za kompanią, batalion za batalionem, pułk za pułkiem. (…) A piechota maszerowała wybijając takt potężnym uderzeniem setek nóg żołnierskich, zdałoby się, niekończącym się wężem”...

1. Pułk Strzelców Wielkopolskich, pod pułkownikiem Danielem Konarzewskim, stał się pierwszą regularną jednostką wojsk wielkopolskich w Poznaniu: formowanie rozpoczął rozkaz z 19 stycznia 1919 roku. Ten właśnie pułk, który szybko (już w końcu lutego) uzyskał pełną gotowość bojową i w połowie marca wyruszył na odsiecz Lwowa, został bohaterem uroczystości, której ślad jest dziś wyraźnie zaakcentowany na płycie placu Wolności. Oto bowiem 26 stycznia 1919 roku odbyła się uroczysta przysięga i wręczenie chorągwi 1. PSWlkp., czego dokonał gen. Dowbor-Muśnicki, przejmując ją z rąk przedstawicieli Naczelnej Rady Ludowej i przekazując dowódcy Pułku.

Warto wiedzieć, że miasto, będąc ważnym ośrodkiem wojskowym, musiało mieć zaplecze - i to zarówno pod względem sprzętowym, jak i mundurowym. Tutaj utworzono zbrojownie i warsztaty amunicyjne: ich zadaniem była naprawa broni, dorabianie do nich części, elaborowanie łusek czy czyszczenie amunicji. W Poznaniu otwarto zbrojownię nr 3 i warsztat amunicyjny. Zbrojownia ulokowana była w dwóch miejscach - przy pl. Stawnym (dziś między ul. Garbary a Stawną) i przy ul. Artyleryjskiej - dziś ul. Powstańców Wielkopolskich. W mieście uruchomiono też produkcję mundurów i obuwia.